Tacaíochtaí Éire Shláintiúil

Aimseoidh tú raon tacaíochtaí praiticiúla ar an leathanach seo chun tacú leat agus tú ar do thuras sláinte.

Cabhraíonn treoirlínte maidir le bia sláintiúil le daoine roghanna a dhéanamh lena chinntiú go bhfuil a n-aiste bia sláintiúil, cothromaithe. Táimid ar fad ag iarraidh go gcuirfidh leanaí an tús is fearr agus is féidir lena saol agus baineann tábhacht ollmhór lena n-aiste bia. Má dhéanann an teaghlach ar fad athruithe d’fhéadfaí cabhrú le gach duine dul i dtaithí ar na hathruithe agus nósanna sláintiúla a fhorbairt don saol.

Leanaí níos óige

Má éiríonn leat aiste bia oiriúnach a chur ar fáil do do leanaí ón tús cabhrófar leo an tús is fearr agus is féidir a chur lena saol agus cabhrófar leo nósanna maidir le bia sláintiúil a ithe don saol ar fad a fhorbairt. Déantar cur síos sna treoirlínte seo ar a leanas ar an mbealach is fearr chun leanaí idir 1 agus 4 bhliain d’aois a bheathú, an méid bia ba cheart a thabhairt dóibh agus cé chomh minic.

Pirimid an Bhia

Is ionann pirimid an bhia agus treoir maidir le riar agus méideanna bia do leanaí idir 1 - 4 bhliain d’aois.

Bia sláintiúil do leanaí idir 1 agus 4 bliana d’aois

Treoirleabhair

Treoirleabhair úsáideacha maidir le:

Béilí sona sláintiúla do theaghlaigh

Comhairle maidir le Vitimín D ón Roinn Sláinte do leanaí idir 1 go 4 bliana d’aois

Réasúnaíocht

Réasúnaíocht do na Treoirlínte Náisiúnta maidir le Bia Sláintiúil do leanaí aon bhliain d’aois go ceithre bliana agus don

Seo a leanas na príomhtheachtaireachtaí ó threoirlínte 1 - 4:

• maireann nósanna maidir le bia sláintiúil a ithe ar feadh an tsaoil

Is aois mhaith í seo chun nósanna maidir le bia sláintiúil a ithe a mhúineadh do do leanaí ar feadh a saoil. Tabhair dea-shampla. Má itheann tú bianna sláintiúla éagsúla, beidh níos mó seans ann go ndéanfaidh do leanbh an rud céanna.

• ná dearmad go bhfuil boilg bheaga acu agus nach dteastaíonn méideanna móra bia uathu

Tá boilg bheaga ag leanaí atá idir 1 agus 4 bhliain d’aois. Ní féidir leo ach méideanna beaga a ithe. Tairg 3 bhéile bheaga agus idir 2 agus 3 sneaic shláintiúla dóibh gach lá. Ba cheart go mbeadh an bia agus na deochanna ar fad a thugann tú dóibh cothaitheach.

• tá an méid bia tábhachtach

Tabhair aird ar ghoile do linbh. Bíodh an méid bia a thairgeann tú do do leanbh bunaithe ar a g(h)oile. Lean treoir na Pirimide Bia do Leanaí chun cinneadh a dhéanamh maidir le méideanna bia.

• is bia tábhachtach é bainne

Is bia tábhachtach é bainne in aiste bia leanaí atá idir 1 agus 4 bhliain d’aois. Tairg trí riar bainne, iógart nó cáis do do leanbh gach lá.

• ná tabhair an iomarca bianna 'milse' dóibh

Is féidir nasc a chruthú idir bianna ina bhfuil go leor saille, siúcra agus salainn agus murtall le linn na hóige. Má chinneann tú na bianna seo a thabhairt do do leanaí ná tabhair dóibh ach méideanna BEAGA, uair sa tseachtain.

• tairg uisce agus bainne mar dheochanna go minic

Seachain deochanna lán siúcra cosúil le coirdiail agus deochanna súilíneacha. Níl deochanna lán siúcra go maith d’fhiacla do linbh.

• bíodh gnáthamh laethúil agat

Cabhróidh amanna rialta le haghaidh béilí agus sneaiceanna le nósanna maidir le bia sláintiúil a ithe ar feadh an tsaoil a bhunú, cosúil le bricfeasta sláintiúil a ithe gach maidin.

• teastaíonn níos mó Vitimín D i rith mhíonna an Gheimhridh

Ní fhaigheann leanaí óga dóthain Vitimín D sa gheimhreadh. Teastaíonn 5 mhicreagram vitimín D, braoiníní nó leacht, gach lá idir Oíche Shamhna (an 31 Deireadh Fómhair) agus Lá Fhéile Pádraig (an 17 Márta).

• cinntigh go bhfuil dóthain iarainn á fháil ag do leanbh

Tairg feoil dhearg do do leanbh 3 huair sa tseachtain agus roghnaigh gránach bricfeasta ina bhfuil breis iarainn (12mg/100g) formhór laethanta na seachtaine. B’fhéidir go mbeadh iarann ag teastáil ó leanaí atá idir 1-3 bhliain d’aois atá beag dá n-aois agus b’fhéidir gur cheart duit labhairt le gairmí sláinte chun comhairle a fháil.

Treoirlínte maidir le bia sláintiúil do leanaí níos sine agus daoine fásta

D’fhéadfadh sé a bheith deacair cinneadh a dhéanamh maidir leis an méid bia ba cheart duit a thabhairt do do leanbh mar go mbraitheann sé ar a (h)aois agus leibhéil ghníomhaíochta. Túsphointe maith é an méid bia agus rud éigin is féidir leat béim a leagan air de réir a chéile do gach ball den teaghlach.

Mar threoir ghinearálta, ba cheart do leanbh 5 bliana d’aois thart ar leath an méid bia a itheann duine fásta a ithe. Itheann go leor daoine fásta níos mó bia ná mar a theastaíonn uathu. Bain triail as méideanna níos lú bia a chur ar a bplátaí ar dtús agus is féidir leo tuilleadh a ithe ina dhiaidh sin má tá ocras orthu fós. Is cabhair é plátaí níos lú a úsáid, le haghaidh leanaí agus daoine fásta

Tá an treoir seo ábhartha do gach duine 5 bliana d’aois agus níos sine.

Bia Sláintiúil don Saol a thugtar ar na treoirlínte agus tá an méid seo a leanas le fáil san fhoireann uirlisí:

Pirimid an Bhia

Tá tionchar díreach ag ionaid oibre ar fholláine fhisiciúil, intinne, eacnamaíoch agus shóisialta na n-oibrithe agus, dá réir sin, ar shláinte a dteaghlach, a bpobal agus na sochaí.

Tá os cionn 2 mhilliún duine fostaithe in Éirinn, agus, mar sin, is féidir le hionaid oibre ról tábhachtach a dhéanamh ó thaobh an tsláinte a chur chun cinn.

Tá tacaíochtaí a bhaineann le hionaid oibre Shláintiúla ar fáil duit anseo.

Tá leabharlanna poiblí ag soláthar an clár náisiúnta Éire Shláintiúil i do Leabharlann, clár a dhéanann foinse luachmhar faisnéise sláinte sa phobal de leabharlanna.

Áirítear leis an tionscnamh réimse ábhar a bhaineann leis an tsláinte agus folláine agus tá leabhair, acmhainní ar líne agus sraith imeachtaí ar fáil mar chuid de. Tá os cionn 100 teideal sa bhailiúchán leabhar a chlúdaíonn na trí théama de chuid Éire Shláintiúil – Ith go Maith, Smaoinigh go Maith, Bí go Maith.

Faigh eolas ar conas rochtain a fháil ar thacaíochtaí Éire Shláintiúil i do leabharlann anseo.

Tá sé mar aidhm ag an gclár 'We're Breastfeeding Friendly' (Táimid ag Tacú le Cothú Cíche) feabhas a chur ar shláinte agus folláine máithreacha atá ag cothú cíche, a mbabaithe agus a dteaghlach trí ghnólachtaí, eagraíochtaí agus pobail a thacaíonn le cothú cíche a fhorbairt agus a chur chun cinn.

Is í aidhm an chláir 'We're Breastfeeding Friendly':

• tacaíocht a thabhairt do ghnólachtaí, pobail agus suímh seirbhíse poiblí fáilte a chur roimh mháithreacha agus teaghlaigh atá ag cothú cíche
• tacaíocht a thabhairt do mháithreacha agus teaghlaigh atá ag cothú cíche a bheith gníomhach sa phobal
• tacaíocht a thabhairt do thuismitheoirí le linn na tréimhse saoil tábhachtaí sin ina mbeirtear páiste dóibh
• tacú le cultúr láidir cóngarachta - idir gníomhaireachtaí agus laistigh de phobail (agus dar ndóigh, idir an mháthair, an teaghlach, an babaí agus an pobal)

Léigh níos mó