Coinníoll an Ghnáthchónaithe

Ní shainmhínítear an téarma “gnáthchónaí” i ndlí na hÉireann.

Go ginearálta, ciallaíonn sé:

• go bhfuil dlúthcheangail cruthaithe agat le hÉirinn
• go bhfuil cónaí ort in Éirinn le tamall anuas
• go bhfuil sé beartaithe agat fanacht in Éirinn go ceann i bhfad

Ní mór duit a bheith i do ghnáthchónaí in Éirinn chun cáiliú do na híocaíochtaí seo a leanas:

• Pinsean na nDall
• Liúntas Cúramóra
• Sochar Linbh
• Liúntas Míchumais
• Liúntas Cúraim Baile
• Íocaíochtaí Caomhnóra (Neamh-Ranníocach)
• Liúntas Cuardaitheora Poist
• Íocaíocht Teaghlaigh Aontuismitheora
• Pinsean Stáit (Neamh-Ranníocach)
• Liúntas Leasa Forlíontach (seachas íocaíochtaí riachtanas eisceachtúla nó íocaíochtaí riachtanas práinne faoi alt 201 nó 202)
• Pinsean Baintrí, Baintrí Fir nó Páirtnéara Shibhialta Mharthanaigh (Neamh-Ranníocach)

Baineann an coinníoll seo le haon duine a dhéanann iarratas ar na híocaíochtaí leasa shóisialaigh seo, beag beann ar a náisiúntacht.

Má dhéanann tú iarratas ar íocaíocht leasa shóisialaigh lena n-áirítear méadú do dhuine fásta cáilithe nó do leanbh cáilithe, ní mór ach tusa, an t-iarratasóir, a mheas mar ghnáthchónaí sa Stát.

Chun a bheith i dteideal íocaíochta, ní mór duit na coinníollacha cáilitheacha eile go léir a chomhlíonadh.

Chun an Coinníoll Gnáthchónaithe (CGC) a shásamh ní mór:

• go mbeadh an ceart agat cónaí sa Stát le cead rochtain a fháil ar sheirbhísí leasa shóisialaigh

agus

• a thaispeáint go bhfuil gnáthchónaí ort agus úsáid á baint as na cúig thoisc atá leagtha amach sa reachtaíocht.

Is iad na cúig thoisc ná:

• cé chomh fada agus atá tú i do chónaí in Éirinn nó in aon tír eile agus go bhfuil sé ar intinn agat leanúint ar aghaidh a bheith i do chónaí ann
• fad agus cúis aon asláithreachta as Éirinn
• nádúr agus patrún do fhostaíochta
• do phríomháit spéise
• do rún chun cónaí in Éirinn amach anseo mar a fheictear ón bhfianaise

Ní mheasfar go bhfuil gnáthchónaí ort ach amháin má shásaíonn tú an dá chuid den choinníoll.

Cé aige a bhfuil sé de cheart cónaí chun críocha an CGC

I measc na ndaoine a bhfuil sé de cheart acu cónaí in Éirinn tá:

• Náisiúnaigh Éireannacha
• Náisiúnaigh na RA faoin gcomhaontú um Chomhlimistéar Taistil (CTA)
• Náisiúnaigh an Limistéir Eorpaigh Eacnamaíoch (LEE) atá fostaithe nó féinfhostaithe in Éirinn
• Náisiúnaigh neamh-LEE ar deonaíodh stádas dídeanaí nó stádas comhchosúil dóibh
• Náisiúnaigh neamh-LEE a bhfuil cead cónaithe acu

Chun tuilleadh a fháil amach faoi do chead inimirce a chlárú, tabhair cuairt ar shuíomh gréasáin Sheirbhís Inimirce na hÉireann.

Chun tuilleadh eolais a fháil faoin gceart chun cónaithe, féach le do thoil ar Threoirlínte Oibriúcháin an CGC.

Tá cúinsí áirithe ann nuair nach gá measúnú CGC a dhéanamh ar íocaíochtaí nuair is gnách go mbíonn ort an CGC a shásamh chun cáiliú.

Tagann na cúinsí seo chun cinn nuair a mheastar íocaíocht mar íocaíocht Sochair Teaghlaigh nó Buntáiste Sóisialta:

• Chun cáiliú d’íocaíocht sochar teaghlaigh, ní mór duit a bheith i d’oibrí
• Chun cáiliú d’íocaíocht faoi bhuntáiste sóisialta, ní mór go raibh do stádas oibrí coinnithe agat

Is féidir leat tuilleadh eolais a léamh faoi Shochair Teaghlaigh agus faoi íocaíochtaí Buntáiste Sóisialta anseo.

Más gá duit an Coinníoll Gnáthchónaithe a shásamh le haghaidh íocaíochta, b’fhéidir go n-iarrfar ort an fhoirm HRC1 a chomhlánú.

Achomhairc

Mura bhfuil tú sásta leis an gcinneadh a rinneadh ar do chás, tá ceart athbhreithnithe agus ceart achomhairc agat.

• Féadfaidh tú fianaise bhreise a chur faoi bhráid na Roinne agus iarraidh go ndéanfaí athbhreithniú ar an gcinneadh.
• Féadfaidh tú achomharc a dhéanamh in aghaidh an chinnidh chuig an Oifig Neamhspleách Achomharc Leasa Shóisialaigh.

Tá tuilleadh treorach ar conas achomharc a dhéanamh in aghaidh cinnidh faoi d’éileamh leasa shóisialaigh ar fáil anseo.

Tá Treoirlínte Oibriúcháin cuimsitheacha ar an gCoinníoll Gnáthchónaithe foilsithe ag an Roinn:

• Treoirlínte Oibriúcháin: D’Oifigigh Bhreithiúnachta maidir le Gnáthchónaí a chinneadh
• Treoirlínte Oibriúcháin: Teidlíochtaí leasa shóisialaigh na ndaoine i gCóiríocht