Tugann an Chomh-aireacht faomhadh do dhréacht-dlí le haghaidh Sochar Cuardaitheora Poist Pá-Choibhneasa
- Foilsithe: 9 Eanáir 2024
- An t-eolas is déanaí: 2 Bealtaine 2024
- Léiríonn Sochar Pá-Choibhneasa leasú bunúsach ar an gcóras leasa shóisialaigh
- Daoine a bhfuil stair láidir oibre acu le sochair fheabhsaithe a fháil má chailleann siad a bhfostaíocht
- An tAire Humphreys: ‘Is éard atá i gceist leis seo ná oibrithe a chosaint ó shuaitheadhioncaim tobann ‘éifeacht aille’
Tá Faomhadh Comh-Aireachta faighte ag an Aire Coimirce Sóisialaí, Heather Humphreys TD, inniu chun dlí a dhréachtú a thabharfaidh isteach Sochar Cuardaitheora Poist Pá-Choibhneasa nua.
Is céim mhór é faomhadh na scéime ginearálta don Bhille chun athchóiriú bunúsach a dhéanamh ar chóras leasa shóisialaigh na hÉireann.
Tabharfaidh tabhairt isteach an tSochair Pá-Choibhneasa Éire ar aon dul le tíortha eile an AE agus cinnteoidh sé go bhfaighidh daoine a bhfuil stair láidir oibre acu sochair fheabhsaithe má chailleann siad a bhfostaíocht.
Faoin gcóras nua, beidh trí ráta íocaíochta mar seo a leanas:
- Uasráta de €450, nó 60 faoin gcéad de d’ioncam roimhe seo, do dhaoine a bhfuil ranníocaíochtaí ÁSPC cúig bliana ar a laghad déanta acu. Íocfar an ráta €450 don chéad trí mhí;
- Dara ráta de €375 ar a mhéad, nó 55 faoin gcéad de d’ioncam roimhe sin. Íocfar é seo ar feadh na dtrí mhí ina dhiaidh sin;
- An tríú ráta de €300 ar a mhéad, nó 50 faoin gcéad de d’ioncam roimhe seo do na trí mhí deiridh.
Ag labhairt inniu, dúirt an tAire Humphreys:
“Tá lúcháir orm inniu faomhadh na Comh-Aireachta a fháil do dhréacht-dhlí a fhorálfaidh do Chóras Sochair Pá-Choibhneasa nua a thabhairt isteach.
“Faoi na hathchóirithe móra seo, gheobhaidh daoine a bhfuil stair láidir oibre acu agus a chuidigh leis an gcóras trína ÁSPC sochair níos airde má bhíonn siad as obair.
“Tabharfaidh tabhairt isteach an tSochair Pá-Choibhneasa Éire ar aon dul le tíortha Eorpacha eile a bhfuil córais chomhchosúla i bhfeidhm acu cheana féin.
“Is éard atá i gceist leis seo ná a chinntiú nach mbeidh an laghú tobann sin ar a n-ioncam ag daoine a d’oibrigh ar feadh tréimhsí fada, b’fhéidir fiú a saol oibre ar fad, má éiríonn siad dífhostaithe.”
Mar a d’aontaigh an Rialtas, cuirfidh an tAire tús anois leis an bpróiseas grinnscrúdaithe réamhreachtach trí chóip den scéim ghinearálta a chur ar fáil don Chomhchoiste Oireachtais um Chosaint Shóisialach, Forbairt Pobail agus Tuaithe agus na hOileáin lena breithniú.
Foilseoidh an tAire an scéim ghinearálta ar shuíomh Gréasáin na Roinne freisin.
Oibreoidh an Roinn ar na socruithe riachtanacha riaracháin, teicniúla agus TF sna míonna amach romhainn chun tabhairt isteach na scéime seo a éascú i Ráithe 4 den bhliain seo.
De réir an Treochláir ÁSPC atá aontaithe ag an Rialtas cheana féin, beidh méaduithe incriminteacha i ngach cineál ÁSPC (fostóir, fostaí agus féinfhostaithe) sna blianta atá le teacht. Tacóidh na harduithe seo le hAois an Phinsin Stáit a choinneáil ag 66 bliana d’aois. Méadóidh gach aicme ÁSPC 0.1 faoin gcéad ó Dheireadh Fómhair 2024, agus 0.1 faoin gcéad eile ina dhiaidh sin i mí Dheireadh Fómhair 2025, ag ardú de réir a chéile go 0.2 faoin gcéad i mí Dheireadh Fómhair 2028.
Is ionann méadú 0.1 faoin gcéad agus thart ar 90 faoin gcéad in aghaidh an oibrí in aghaidh na seachtaine.
Maidir leis an Treochlár ÁSPC, dúirt an tAire Humphrey:
“Mar a fógraíodh roimhe seo, tá sé aontaithe ag an Rialtas go dtiocfaidh méadú 0.1 faoin gcéad ar gach aicme ÁSPC ó Dheireadh Fómhair 2024, agus go dtiocfaidh arduithe beaga eile suas go dtí 2028 ina dhiaidh sin.
“Cinnteoidh na bearta seo gur féidir linn aois an Phinsin Stáit a choinneáil ag 66 bliana d’aois agus foráil a dhéanamh freisin do Shochar Pá-Choibhneasa.”
Nótaí:
I measc phríomhghnéithe na scéime nua Sochair Phá-Choibhneasa tá:
- Beidh an ráta íocaíochta seachtainiúil do dhaoine a bhfuil ranníocaíochtaí ÁSPC íoctha 5 bliana ar a laghad íoctha acu ag 60% den tuilleamh roimhe sin, faoi réir uasmhéid de €450 don chéad 3 mhí.
- Ina dhiaidh sin, laghdófar an ráta go 55% den tuilleamh, faoi réir uasmhéid de €375 do na 3 mhí tar éis sin.
- Íocfar 3 mhí eile ar ráta 50%, suas go huasmhéid €300.
- Do dhaoine a bhfuil ranníocaíochtaí íoctha acu idir 2 agus 5 bliana, socrófar an ráta ag 50% den tuilleamh roimhe sin faoi réir uasmhéid de €300 in aghaidh na seachtaine agus 6 mhí.
- Beidh íosíocaíocht sheachtainiúil de €125 i bhfeidhm
- Leanfar de bheith ag freastal ar dhaoine féinfhostaithe faoin Scéim reatha um Shochar Cuardaitheora Poist (Féinfhostaithe).
Áirítear sa Chlár don Rialtas agus sa Phlean Téarnaimh Eacnamaíoch gealltanais chun scéim Sochair Phá-Choibhneasa a mheas do chuardaitheoirí poist. Is é an gealltanas a rinneadh ar bhonn sonrach ná:
“Féachaint chuige go méadóidh gach aicme ÁSPC le himeacht ama chun an Ciste Árachais Shóisialaigh a athlíonadh chun cabhrú le híoc as bearta agus athruithe atá le comhaontú lena n-áirítear, …sochar cuardaitheora poist pá-choibhneasa.”
De réir an Treochláir ÁSPC, a d’aontaigh an Rialtas i mí na Samhna seo caite, beidh clár d’arduithe incriminteacha i ngach aicme ÁSPC (fostóir, fostaithe agus féinfhostaithe) de 0.7 pointe céatadáin san iomlán sna blianta amach romhainn. Tacóidh na harduithe seo le hAois an Phinsin Stáit a choinneáil ag 66 bliana d’aois agus déanfar soláthar do thabhairt isteach Sochar Cuardaitheora Poist Pá-Choibhneasa. Is iad seo a leanas na méaduithe:
- 2024: 0.1 pointe céatadáin
- 2025: 0.1 pointe céatadáin
- 2026: 0.15 pointe céatadáin
- 2027: 0.15 pointe céatadáin
- 2028: 0.2 pointe céatadáin
Tá faomhadh na Comh-Aireachta faighte ag an Aire do Chinn Billí ar choinníoll go dtiocfaidh na méaduithe seo i bhfeidhm ar 1 Deireadh Fómhair sna blianta cuí.
Ardóidh an ranníocaíocht íosta do dhaoine féinfhostaithe agus do ranníocóirí deonacha (féinfhostaithe roimhe seo) faoi €150 go €650 ó 1 Deireadh Fómhair 2024 freisin.