English

Cuardaigh ar fad gov.ie

Foilsiú

An tAcht um Chaidrimh Leanaí agus Teaghlaigh 2015

  • Ó: An Roinn Sláinte

  • Foilsithe: 2 Márta 2020
  • An t-eolas is déanaí: 11 Aibreán 2025

Cúlra

Léiríonn an tAcht Caidrimh Leanaí agus Teaghlaigh 2015 ceann de na hathruithe is suntasaí i ndlí an teaghlaigh le glúin anuas. Tá sé mar aidhm aige dlí an teaghlaigh a athchóiriú ar bhealach atá uilechuimsitheach agus íogair do réaltacht shaol an teaghlaigh chomhaimseartha in Éirinn. Déanann sé iarracht an réaltacht seo a léiriú níos fearr trí fhreastal ar riachtanais leanaí atá ina gcónaí i gcineálacha éagsúla teaghlaigh.

I gCuid 2 & 3 d’Acht 2015 tá forálacha a bhaineann le rialáil nósanna imeachta atáirgthe daonna le cúnamh deontóra (DAHR) a dhéantar sa Stát. Clúdaíonn sé seo cásanna ina saolaítear an leanbh a rugadh mar thoradh ar an nós imeachta sin sa Stát agus ina ndéanann an mháthair atá ag iompar clainne an toircheas agus a bheireann an leanbh. Tosóidh an tAcht um Chaidreamh Leanaí agus Teaghlaigh 2015 an 4 Bealtaine 2020. Tosóidh rialacháin arna ndéanamh faoin Acht an 5 Bealtaine 2020.

Déanfaidh tosach feidhme Codanna 2 agus 3 soiléiriú ar sheasamh dlíthiúil na bpáirtithe uile a bhfuil baint acu le nós imeachta Atáirgeadh Daonna le Cúnamh Deontóra a dhéantar de réir an Achta. Déanfaidh sé seo, go háirithe, soiléiriú ar sheasamh dlíthiúil agus ar thuismitheoir dlíthiúil leanaí a rugadh ó nósanna imeachta den sórt sin. Tá feidhm ag na forálacha seo maidir le lánúineacha den ghnéas céanna, lánúineacha mná den ghnéas céanna agus mná singil atá ag dul faoi nós imeachta Atáirgeadh Daonna le Cuidiú Deontóra.

Cuideoidh na Rialacháin freisin le cearta leanaí den sórt sin a cheap deontóirí a chosaint ar fhaisnéis faoina n-oidhreacht ghéiniteach. Déanfar é seo trí thoirmeasc a thabhairt ar dheonú gamete gan ainm agus trí Chlár Náisiúnta do Dhaoine a Chruthaigh Deontóirí a bhunú. Coimeádfaidh an Clár Náisiúnta um Dhaoine a Chruthaigh Deontóirí sonraí an deontóra ábhartha, an tuismitheora / na dtuismitheoirí beartaithe agus an leanbh nó na leanaí a rugadh ó nós imeachta Atáirgeadh Daonna le Cuidiú Deontóra in Éirinn. Nuair a bheidh sé 18 mbliana d'aois, beidh leanbh a cheapfar deontóir in ann sonraí a ndeontóra / na ndeontóirí a fháil ón gClár.


Gáma agus suthanna a úsáidtear in Atáirgeadh Cuidithe le Deontóirí

An 4 Bealtaine 2020, beidh ar úsáid gametes deontóra (sperm nó ubh) agus suthanna deontóra forálacha Codanna 2 & 3 den Acht um Chaidrimh Leanaí agus Teaghlaigh 2015 (an tAcht) a chomhlíonadh. Tá forálacha san Acht a bhaineann le nósanna imeachta Atáirgeadh Daonna le Cuidiú Deontóra (DAHR) a tharlaíonn i suíomh cliniciúil sa Stát. Baineann sé le nósanna imeachta i gcás gurb í an bhean a bheireann breith an mháthair atá ar intinn aici agus go saolaítear an leanbh sa Stát.

Dá bhrí sin ní chumhdaítear surrogacy faoin reachtaíocht seo. Tá forálacha i ndréacht-reachtaíocht atá le teacht ar a dtugtar an Bille um Atáirgeadh Daonna Cuidithe do réimsí lena n-áirítear sloinne baile agus sannadh tuismitheoireachta ina dhiaidh sin.

Cloch mhíle thábhachtach is ea tosú na Rialachán nua seo chun cearta leanaí a cheaptar trí suthanna nó gametes deontóra a chosaint. Cinnteoidh sé go mbeidh siad in ann rochtain a fháil ar fhaisnéis faoina n-oidhreacht ghéiniteach sna blianta amach romhainn.

Sonraíonn na ceisteanna agus na freagraí thíos na forálacha maidir le geataí agus suthanna. Tugann siad breac-chuntas ar an gcaoi a bhféadfadh siad dul i bhfeidhm ar dhaoine a bhfuil geataí nó suthanna stóráilte acu faoi láthair i gclinicí torthúlachta i bPoblacht na hÉireann.

Cad iad na forálacha san Acht agus cad a chiallaíonn siad domsa?

Tá roinnt rialachán in Acht 2015 a bhaineann le húsáid gametes deontóra, suthanna, agus na teaghlaigh a foirmíodh ag úsáid deontóirí in atáirgeadh daonna cuidithe. Tríd is tríd tá trí chineál rialachán ann:

  • Tá rialacháin ann do dheontóirí ina ndéanann an deontóir dearbhú agus a shíníonn nach bhfuil aon chearta tuismitheoirí acu ar sliocht a bheirtear óna síntiús. Toilíonn siad lena síntiús a úsáid i nós imeachta Atáirgeadh Daonna le Cuidiú Deontóra. Beidh ar an deontóir toiliú freisin go gcoinneofar a chuid faisnéise ar Chlár Náisiúnta na nDaoine a Chruthaigh Deontóirí.
  • Tá rialacháin ann don mháthair bhreithe agus don tuismitheoir eile atá ar intinn dearbhú a dhéanamh go bhfuil siad curtha ar an eolas faoina gcearta agus cearta a leanaí faoin reachtaíocht seo. Síníonn siad go bhfuil sé ar intinn acu a bheith ina dtuismitheoir sliocht a rugadh mar thoradh ar nós imeachta Atáirgeadh Daonna le Cuidiú Deontóra. Beidh ar thuismitheoirí atá ar intinn toiliú lena gcuid faisnéise a choinneáil ar Chlár na nDaoine Ceaptha Deontóra.
  • Tá rialachán ann a bhaineann le deimhniú nós imeachta Atáirgeadh Daonna le Cúnamh Deontóra a ligeann do thuismitheoirí atá ar intinn a bheith ainmnithe ar theastas breithe linbh a rugadh mar thoradh ar an nós imeachta sin.

Cheannaigh mé sperm nó ubh a tugadh gan ainm agus tá sé á stóráil i gclinic torthúlachta in Éirinn, an mbeidh mé fós in ann é a úsáid tar éis an 4 Bealtaine 2020?

Ní bheidh tromlach na sperm nó na n-uibheacha a thugtar gan ainm incháilithe le húsáid i nós imeachta Atáirgeadh Daonna le Cuidiú Deontóra i gclinic torthúlachta in Éirinn ón 4 Bealtaine 2020.

Mar sin féin, más mian le teaghlach siblín a chruthú dá leanbh / leanaí atá ann cheana agus an deontóir céanna á úsáid, tá soláthar idirthréimhseach trí bliana ann. Sna cásanna seo, is í an idirthréimhse a cheadaíonn sperm nó uibheacha a thugtar gan ainm a úsáid go dtí an 4 Bealtaine 2023.

Déanfar sonraí na dtuismitheoir / na dtuismitheoirí a chlárú ar Chlár Náisiúnta na hÉireann do Dheontóirí.

Cheannaigh mé speirm nó ubh gan ainm gan ainm agus tá sé á stóráil i gclinic torthúlachta Éireannach, an mbeidh mé fós in ann é a úsáid tar éis an 4 Bealtaine 2020?

Ní bheidh tú in ann sperm nó ubh a thugtar gan ainm a úsáid atá á stóráil faoi láthair i gclinic torthúlachta in Éirinn má shíníonn an deontóir foirm toilithe anois le go bhféadfar a gcuid sonraí a bhailiú agus a stóráil ar Chlár Náisiúnta na nDaoine a Chruthaigh Deontóirí.

Gan an toiliú breise Éireannach seo ní bheidh tú in ann sperm nó uibheacha a thugtar gan ainm a úsáid ón 4 Bealtaine 2020.

Má tá aon imní ort an gcomhlíonann an gamete / na gamete a cheannaigh tú na Rialacháin nua agus an féidir iad a úsáid tar éis an 4 Bealtaine 2020, tá sé tábhachtach go ndéanfaidh tú teagmháil leis an gclinic ina stóráiltear do ghaiméite a luaithe is féidir.

Tá na rialacháin toilithe ábhartha agus gach foirm ábhartha ag na clinicí torthúlachta in Éirinn agus is féidir leo comhairle bhreise a thabhairt dá gcliaint maidir leis seo.

Tá suthanna agam i stóráil i gclinic torthúlachta Éireannach a bunaíodh le gamete / s a tugadh gan ainm a úsáid. An féidir liom an suth a úsáid fós tar éis an 4 Bealtaine, 2020?

Sea, beidh suthanna a foirmíodh ag baint úsáide as gamete / s a tugadh gan ainm roimh an 4 Bealtaine 2020 fós in ann iad a úsáid i nós imeachta Atáirgeadh Daonna le Cuidiú Deontóra i gclinic torthúlachta Éireannach tar éis thosach feidhme an Achta. Déanfar sonraí na dtuismitheoirí agus aon fhaisnéis deontóra ar a dtugtar (sa chás go ndéantar suth a fhoirmiú ó ghaiméit gan ainm amháin agus ó ghaité deontóra gan ainm amháin) a chlárú ar Chlár Náisiúnta na nDaoine a Ghnóthaítear Deontóirí.

Is mian liom inseamhnú Intrauterine (IUI) a dhéanamh sa bhaile ag baint úsáide as speirm gan ainm gan ainm, tar éis an 4 Bealtaine 2020 an mbeidh mo pháirtí fós in ann toiliú le tuismíocht faoi Acht 2015 agus an mbeimid in ann a bheith againn an dá ainm atá againn ar an teastas breithe?

Níl, ní chumhdaíonn na rialacháin a rinneadh faoi Acht 2015 ach nósanna imeachta Atáirgeadh Daonna le Cúnamh Deontóra a tharla i suíomh cliniciúil i bPoblacht na hÉireann.

D'aontaigh duine éigin a bhfuil aithne agam air a sperm / ubh a bhronnadh orm tar éis an 4 Bealtaine 2020, cad is gá dom a dhéanamh amach romhainn?

Ba chóir duit teagmháil a dhéanamh ar dtús le clinic torthúlachta na hÉireann mar is féidir leo a chinntiú go sínítear na toilithe ábhartha go léir agus gur féidir leo tabhairt faoi na nósanna imeachta maidir le hatáirgeadh le cúnamh deontóra.