Rochtain ar Fhaisnéis ar an gComhshaol (AIE)

Tugann Rialacháin na gComhphobal Eorpach (Rochtain ar Fhaisnéis ar an gComhshaol) 2007 go 2014 (na rialacháin AIE) cearta dlíthiúla dóibh siúd atá ag iarraidh rochtain a fháil ar fhaisnéis faoin gcomhshaol ó údaráis phoiblí.

Faoi na rialacháin seo, caithfear faisnéis a bhaineann leis an gcomhshaol atá i seilbh údaráis phoiblí, nó a bhfuil údarás poiblí aici a chur ar fáil ach í a iarraidh, faoi réir eisceachtaí áirithe. Cuireann rialacháin AIE iallach ar údaráis phoiblí a bheith réamhghníomhach maidir le faisnéis chomhshaoil a scaipeadh ar an bpobal.

Soláthraíonn rialacháin AIE sainmhíniú ar fhaisnéis chomhshaoil; tabhair breac-chuntas ar an gcaoi ar féidir iarratais ar fhaisnéis a chur faoi bhráid údaráis phoiblí agus an bealach a gceanglaítear ar údaráis phoiblí déileáil le hiarrataí, mar shampla, frámaí ama le haghaidh freagartha. Foráiltear leis na rialacháin freisin do nós imeachta foirmiúil achomhairc i gcás go bhfuil duine míshásta le cinneadh ar a iarraidh.

Ba cheart iarratais ar Rochtain ar Fhaisnéis faoin gComhshaol a dhéanamh chuig:

Iarrtar ort: Agus iarratas ar fhaisnéis á dhéanamh agat faoi rialacháin AIE:

• luaigh go bhfuil an t-iarratas á dhéanamh faoi rialacháin AIE agus é a chur isteach i scríbhinn nó i bhfoirm leictreonach chuig: foi@health.gov.ie
• tabhair do chuid sonraí teagmhála
• luaigh, i dtéarmaí atá chomh sonrach agus is féidir, an fhaisnéis chomhshaoil a theastaíonn, agus sonraigh an fhoirm agus an modh rochtana atá ag teastáil

Níl aon táille tosaigh as iarratas a dhéanamh faoi rialacháin AIE. Féadfaidh údarás poiblí, áfach, táille réasúnta a ghearradh as an bhfaisnéis a iarrtar a sholáthar. D’fhéadfadh go n-áireofaí leis seo na costais a bhaineann le faisnéis a thiomsú, a chóipeáil, a phriontáil nó a phostáil.

Má theastaíonn cóipeanna crua d’iarratasóir, d’fhéadfadh go mbeadh táille de € 0.04 in aghaidh an bhileog ag brath ar mhéid na faisnéise atá san iarraidh.

Baineann muirear € 10.16 le faisnéis a sholáthar ar CD-ROM.

Ní ghearrtar aon táille as iarratas a dhéanamh ar athbhreithniú inmheánach.

Cosnaíonn sé € 50 achomharc a dhéanamh chuig an gCoimisinéir um Fhaisnéis Chomhshaoil, nó € 15 más sealbhóir tú, nó cleithiúnach sealbhóir cárta leighis, nó tríú páirtí atá ag achomharc i gcoinne an chinnidh faisnéis áirithe a scaoileadh.

Go ginearálta, éilítear ar údarás poiblí freagra a thabhairt ar iarratas AIE laistigh de mhí tar éis an iarraidh a fháil. Nuair nach féidir le húdarás poiblí, de bharr chastacht nó mhéid na faisnéise a theastaíonn, freagairt laistigh den chreat ama 1 mhí, éilítear orthu scríobh chuig an iarratasóir laistigh den mhí, ag léiriú cathain a eiseofar freagra. Níor chóir go mbeadh an dáta seo níos mó ná 2 mhí ó fuarthas an iarraidh bhunaidh.

Mura bhfuil an fhaisnéis a iarrtar ag an údarás poiblí, féadfaidh sé an iarraidh a aistriú chuig údarás poiblí eile nó comhairle a thabhairt don iarratasóir cá gcreideann sé gur cheart an iarraidh a threorú. I gceachtar cás, éilítear fógra a thabhairt don iarratasóir.

Tá roinnt forais ann ar féidir le húdarás poiblí faisnéis a dhiúltú. Ina measc seo tá nuair a bhíonn comhlacht ag gníomhú i gcáil reachtach nó bhreithiúnach (Airteagal 3 (2)) agus forais éigeantacha (Airteagal 8) agus lánroghnacha (Airteagal 9) chun faisnéis a dhiúltú. Agus cinneadh á dhéanamh maidir le faisnéis a scaoileadh, éilítear ar chomhlacht poiblí na forálacha in Airteagal 10 a mheas.

Faoi Airteagal 11 de rialacháin AIE tá sé de cheart agat athbhreithniú inmheánach a lorg ar an gcinneadh tosaigh. Féadfaidh tú athbhreithniú inmheánach a iarraidh freisin mura bhfuair tú freagra laistigh den chreat ama iomchuí. Ní mór athbhreithniú inmheánach a iarraidh laistigh de mhí tar éis an cinneadh bunaidh a fháil (féadfaidh an t-údarás poiblí an fráma ama seo a fhadú ach ní cheanglaítear air sin a dhéanamh). Ní ghearrtar aon táille as athbhreithniú inmheánach a iarraidh.

Is éard atá i gceist le hathbhreithniú inmheánach athbhreithniú iomlán a dhéanamh ar an ábhar ag ball d’fhoireann an údaráis phoiblí, a fhéadfaidh an cinneadh bunaidh a rinneadh a dhearbhú, a athrú nó a neamhniú.

Eiseofar toradh i scríbhinn duit ón athbhreithniú a chuirfidh an cinneadh in iúl duit, an chúis atá leis an gcinneadh agus a thabharfaidh comhairle duit faoi do cheart achomhairc chuig an gCoimisinéir um Fhaisnéis Chomhshaoil, lena n-áirítear na teorainneacha ama agus na táillí a bhaineann le hachomharc den sórt sin. 1 mhí ón dáta a fuarthas an iarraidh ar an athbhreithniú.

Mura bhfuil tú sásta le toradh an athbhreithnithe inmheánaigh, is féidir leat achomharc a dhéanamh chuig an gCoimisinéir um Fhaisnéis Chomhshaoil (CEI). Caithfidh tú achomharc a dhéanamh laistigh de mhí amháin ón gcinneadh ar an athbhreithniú inmheánach a fháil ón údarás poiblí. Féadfaidh an Coimisinéir an teorainn ama seo a fhadú i gcásanna aonair, áfach.

Tuilleadh eolais

Tá tuilleadh faisnéise ginearálta ar rialacháin AIE na gComhphobal Eorpach lena n-áirítear faisnéis chúlra ar an reachtaíocht, foilseacháin úsáideacha agus naisc le comhlachtaí ábhartha eile ar fáil ag gov.ie/decc.