An rialáil atá beartaithe ar Chomhairleoirí agus Síciteiripeoirí faoin An tAcht um Ghairmithe Sláinte agus Cúraim Shóisialaigh, 2005

Comhairliúchán Poiblí - Rinneadh aighneachtaí a lorg.

Ar aon dul le halt 4 (2) (b)den Acht um Ghairmithe Sláinte agus Cúraim Shóisialaigh 2005, tá an tAire Sláinte, an tUasal Simon Harris TD, ag iarraidh deis a thabhairt do dhaoine leasmhara, eagraíochtaí leasmhara agus comhlachtaí eile uiríll a dhéanamh dó maidir leis an ainmniú atá beartaithe faoin Acht i ndáil le gairmithe comhairleora agus síciteiripeora.

Tá na saincheisteanna ar mhaith leis an Aire aghaidh a thabhairt orthu sna haighneachtaí liostaithe in Aguisín 1 thíos.

An seasamh reatha maidir le rialáil comhairleoirí agus síciteiripeoirí

Níl comhairleoirí ná síciteiripeoirí ainmnithe faoi láthair faoin Acht um Ghairmithe Sláinte agus Cúraim Shóisialaigh 2005 (Acht 2005). Mar sin féin, tagann siad faoi réir reachtanna ar bhealach cosúil le cleachtóirí eile lena n-áirítear an reachtaíocht le haghaidh thomhaltóirí, na hiomaíochta, conarthaí agus an dlí choiriúil. Ina theannta sin, tá (nó beidh) roinnt cleachtóirí faoi réir srianta reachtúla breise. Mar shampla, tá gairm an tsíceolaí ainmnithe cheana féin faoi Acht 2005 agus déanfar na síceolaithe sin atá ina gcomhairleoirí agus / nó síciteiripeoirí a chlárú agus/nó a rialú faoin Acht sin luath go leor. Rialaítear síciatraithe a chleachtann an tsíciteiripe faoin Acht Lia-Chleachtóirí 2007. Chomh maith leis sin, tá ceanglas curtha ag Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte ar chomhairleoirí/ teiripeoirí atá ag obair san earnáil sláinte agus atá maoinithe go poiblí na cáilíochtaí íosta a bheith leagtha síos aige faoin Acht Sláinte 2004.

An tAcht um Ghairmithe Sláinte agus Cúraim Shóisialaigh, 2005

Déantar rialáil faoin An tAcht um Ghairmithe Sláinte agus Cúraim Shóisialaigh, 2005 tríd an gcosaint reachtúil a thabhairt do theidil ghairmiúla seachas srian a chur ar scóip chleachtais, go bunúsach. Tá úsáid teideal cosanta teoranta do chleachtóirí amháin a ndeonaítear dóibh a bheith cláraithe faoin Acht. Caithfidh cláraitheoirí cód iompair ghairmiúil agus eitice a chomhlíonadh agus tagann siad faoi réir rialacha “oiriúnachta chun cleachtadh” cosúil leis na rialacha a bhaineann le haltraí agus dochtúirí. Cuimsítear le struchtúr an chórais rialála reachtúil boird chlárúcháin do na gairmeacha agus struchtúr coiste chun déileáil le ceisteanna maidir leis an araíonacht, chomh maith leis an gComhairle um Ghairmithe Sláinte agus Cúraim Shóisialaigh a bhfuil freagracht fhoriomlán orthu as an gcóras rialála. Tugtar CORU ar na comhlachtaí seo, nuair a chuirtear go léir le chéile.

Tá foráil déanta leis an Acht go bhféadfar don Aire Sláinte, tar éis dó dul i mbun comhairle leis an gComhairle um Ghairmithe Sláinte agus Cúraim Shóisialaigh, gairm sláinte agus cúraim shóisialta a ainmniú nach bhfuil ainmnithe cheana má mheasann sé nó sí gur chun leas an phobail é sin a dhéanamh agus más rud é go bhfuil critéir shonraithe comhlíonta.

Saincheisteanna cúlra nach mór iad a shoiléiriú

Cuidíonn comhairleoirí agus síciteiripeoirí le daoine a bhfuil fadhbanna síceolaíochta, mothúchánacha agus/nó meabhairshláinte acu. Tá imní ann, in go leor cásanna, nach bhfuil aon mhaoirseacht reachtúil ar a n-inniúlacht agus ar a n-iompar agus nach bhfuil na cáilíochtaí agus an oiliúint ghairmiúil ag teastáil ó roinnt cleachtóirí chun oibriú le cliaint leochaileacha den sórt sin.

Leis an rialáil comhairleoirí agus síciteiripeoirí faoi Acht 2005 déanfar cinnte de go mbeadh na cáilíochtaí íosta ag na daoine cláraithe, nach bhféadfadh ach cláraitheoirí an teideal nó na teidil atá faoi chosaint faoin Acht a úsáid, agus go mbeadh cláraitheoirí faoi réir raon smachtbhannaí (lena n-áirítear fionraí nó cealú maidir le clárú) i gcás gearán dearbhaithe faoi mhí-iompar gairmiúil nó drochfheidhmíocht ghairmiúil.

Tá roinnt saincheisteanna fós le soiléiriú. Ina measc siúd, áirítear:

• líon na ngairmeacha atá le rialú (tá easaontas i measc comhlachtaí gairmiúla i dtaobh ar cheart go mbeadh aon cheann amháin i gceist nó dhá cheann)
• teideal/teidil nach mór iad a bheith cosanta
• cáilíochtaí le haghaidh sean-tuismitheoireachta le socrú do chleachtóirí atá ann cheana
• cáilíochtaí do chláraithe amach anseo

Tuarascáil na Comhairle

Chuathas i mbun comhairle leis an gComhairle um Ghairmithe Sláinte agus Cúraim Shóisialaigh ar aon dul le forálacha an Achta. Measann an Chomhairle, sa tuarascáil dá chuid le bheith curtha faoi bhráid an Aire (Aguisín 2 thíos), go bhfuil go leor oibre le déanamh chun cinnte a dhéanamh de go mbeidh comhairleoirí agus síciteiripeoirí ullmhaithe i gceart don clárúchán. Murab ionann agus na gairmeacha eile atá ainmnithe faoi Acht 2005, ní comhlacht gairmiúil comhtháite atá i gceist leis na 5,000 comhairleoir chomhairleacha agus síciteiripe atá measta le bheith ann. Tá 25 foghrúpa laistigh den dá ghairm, cé go bhfuil a bhformhór dóibh lonnaithe i 2 chomhlacht; Comhairle Síciteiripe na hÉireann - a bhfuil 5 ghrúpa disciplín aici a dhéanann ionadaíocht ar 10 n-eagraíocht (éilimh timpeall 1,250 ball) - agus Cumann Comhairleoirí agus Síciteiripeoirí na hÉireann, a éilíonn 3,500 ball.

Tá cur chuige dhá-chéim molta ag an gComhairle- clár deonach comhlachtaí gairmiúla áirithe a chreidiúnú (cosúil leis an RA), agus aistriú cláraithe ar na cláir fhormheasta chuig cláir reachtúla faoi Acht 2005 ina dhiaidh sin. Mhol an Chomhairle freisin go ndéanfaí machnamh breise ar na saincheisteanna atá fós gan réiteach (teidil le cosaint, líon na ngairmeacha atá le rialáil agus na cáilíochtaí íosta a bheidh ag teastáil ó chláraithe) roimh rialáil iomlán faoi Acht 2005.

Tograí

Tá an tAire tar éis breithniú cúramach a dhéanamh ar thuairimí na Comhairle agus glacann sé leis na dúshláin atá aitheanta ag an gComhairle agus í ag dul i dtreo comhairleoirí agus síciteiripeoirí a rialáil faoi Acht 2005. Seachas foráil a dhéanamh do chur chuige dhá-chéim níos fadtéarmaí, áfach, tá an tAire ag moladh go n-ainmneofaí faoi dhá ghairm (comhairleoir agus síciteiripeoir) faoi Acht dhá ghairm. D’fhéadfaí clárú ar an dá chlár a thabhairt dóibh siúd a bhfuil na cáilíochtaí riachtanacha acu.

Tá an tAire ag moladh freisin bord clárúcháin amháin a bhunú don dá ghairm a bhunóidh agus a choinneoidh an dá chlár. Iarrfar ar an mbord nua na saincheisteanna atá i gceist a iniúchadh agus comhairle a thabhairt don Chomhairle agus don Aire maidir le rialáil thráthúil na ngairmeacha faoin Acht.

Ag brath ar leibhéal na gcáilíochtaí sean-tuismitheoireachta le socrú ag an Aire bunaithe ar chomhairle an bhoird chlárúcháin, déanfar an cinneadh maidir an líon gcleachtóirí atá ann cheana a ndéanfar iad a chlárú. Socróidh an bord clárúcháin na cáilíochtaí ceadaithe do chleachtóirí amach anseo. Chuir Dearbhú Cáilíochta agus Cáilíochtaí Éireann (QQI) na caighdeáin le haghaidh dámhachtainí oideachais agus oiliúna sa chomhairleoireacht agus síciteiripe i láthair i mBealtaine 2014. Cuideoidh na caighdeáin seo leis an bpróiseas chun iarratais ar cheadú na gclár oideachais agus oiliúna ábhartha a mheas.

Beidh an chosaint teidil ina phríomhcheist freisin ó thaobh na cosanta poiblí de. Féadfar go mbeidh gá ann leis an reachtaíocht a chinntiú nach mbeidh na daoine sin nach bhfuil ag cleachtadh gairm sláinte de réir bhrí an Achta ach a bhfuil teidil gairme nó gairmiúla acu lena gcuimsíotear teideal comhairleora (comhairleoirí airgeadais, comhairleoirí gairme, comhairleoirí sa tseirbhís taidhleoireachta, mar shampla) faoi réir an Achta.

Is mar seo a leanas atá gairm sláinte nó gairm chúraim shóisialta sainmhínithe in alt 4 (3) den Acht :

(a) sláinte nó folláine daoine eile a chaomhnú nó a fheabhsú;

(b) diagnóis, cóireáil nó cúram a dhéanamh dóibh siúd atá gortaithe, breoite, faoi mhíchumas nó easlán;

(c) fadhbanna pearsanta, sóisialta nó síceolaíocha a réiteach, trí threoir, chomhairleoireacht a thabhairt, nó ar bhealach eile;

(d) cúram a thabhairt dóibh siúd a bhfuil cosaint, treoir nó tacaíocht ag teastáil uathu."

Na chéad chéimeanna eile

Próiseas fada is é an rialáil gairme nua faoin Acht agus bíonn sé i gceist leis go mbíonn ar an Aire Sláinte agus an bord cláraithe ábhartha roinnt ionstraimí reachtúla a chruthú.

Ag brath ar thoradh na gcomhairliúchán, seo a leanas an tsraith céimeanna atá beartaithe:

• déanfaidh an tAire rialacháin ina n-ainmneofar gairmeacha comhairleora agus síciteiripeora faoin Acht (beidh gá le ceadú roimh ré ó Thithe an Oireachtais leis na dréachtrialacháin)
• bunóidh an tAire an bord cláraithe faoin Acht agus déanfaidh sé na 13 ball air a cheapadh de réir threoirlínte an Rialtais maidir le ceapacháin ar bhoird Stáit
• iarrfar ar an mbord cláraithe comhairle a thabhairt don Chomhairle agus don Aire maidir le teidil atá le cosaint agus maidir le cáilíochtaí sean-tuismitheoireachta i gcás chleachtóirí atá ann cheana
• cruthóidh an tAire rialacháin chun teidil a chosaint (faoi réir cead a bheith faighte aige roimh ré ó Thithe an Oireachtais) ina forordófar na cáilíochtaí íosta i ndáil le sean-tuismitheoirí i gcás chleachtóirí atá ann cheana féin
• taobh leis sin, cruthóidh an bord clárúcháin, agus cead na Comhairle faighte aige, agus tar éis comhairliúcháin phoiblí a bheith déanta, roinnt fodhlíthe lena ndéilfear le cáilíochtaí (seachas cáilíochtaí sean-thuismitheoirí) a lena ligfear dá gcuid clár a bheith curtha ina mbun.
• bunóidh an bord clárúcháin a chláir agus cuirfear tús leis an idirthréimhse dhá bhliain, nach gceadófar ach do chláraithe na teidil chosanta a úsáid ina dhiaidh sin.

Aguisín 1

Aguisín 2

Tugtar cuireadh dá réir sin d’aighneachtaí i scríbhinn ar an togra chun comhairleoirí agus síciteiripeoirí a rialáil faoin Acht faoi dheireadh an ghnó 30 Samhain, 2016.

Is féidir aighneachtaí a chur isteach sa phost post nó trí r-phost a chur chuig:

• Comhairliúchán Poiblí, Aonad na Rialála Gairmiúla, An Roinn Sláinte, Teach Hawkins, Baile Átha Cliath 2, D02 VW90
• cuir candpconsultation@health.gov.ie

Tá sé beartaithe na haighneachtaí go léir a fhaightear a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin na roinne agus beidh na haighneachtaí sin faoi réir an Achta um Shaoráil Faisnéise 2014.

Ní féidir glacadh le haighneachtaí déanacha nó atá curtha isteach gan ainm.