Cosaintí breise do Dhaoine Aosta tugtha isteach ag an Aire Butler

• I measc na bhforálacha nua atá á bplé sa Dáil an tseachtain seo tá cumhachtaí feabhsaithe chun sonraí ó thithe altranais a bhailiú agus a fhoilsiú chun pleanáil náisiúnta níos comhtháite a cheadú ar fud na hearnála, agus cumhachtaí forfheidhmithe nua do Phríomhchigire Seirbhísí Sóisialta HIQA
• An tseachtain seo, pléifear an beart go mbeidh níos mó ball teaghlaigh i dteideal a mheas mar ‘chomharba teaghlaigh’ ar fheirm teaghlaigh nó ar shócmhainní gnó faoin Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltranais
• Tabharfaidh bearta reachtacha nua creat ceadúnaithe isteach freisin chun soláthraithe tacaíochta baile a rialáil mar chuid de thiomantas Chlár an Rialtais chun scéim reachtúil tacaíochta baile a sheachadadh

Tá ceadú na Comh-Aireachta faighte ag an Aire Meabhair-Shláinte agus Daoine Scothaosta, Mary Butler, chun Scéim Ghinearálta an Bhille Sláinte (Leasú) (Soláthraithe Gairmiúla Tacaíochta Baile a Cheadúnú), 2024 a fhoilsiú. Tugtar isteach leis an mBille creat ceadúnaithe nua do sholáthraithe tacaíochta baile.

Nuair a achtófar é, cuirfidh an Bille leasú ar an reachtaíocht reatha agus tabharfar isteach creat ceadúnaithe do sholáthraithe tacaíochta baile. Ciallaíonn sé seo gur féidir le húsáideoirí seirbhíse a fhaigheann cúram baile ina dteach féin a bheith cinnte go gcosnaítear caighdeán agus comhsheasmhacht an chúraim ar fud na tíre. Beidh ar sholáthraithe – bíodh siad poiblí, príobháideach nó deonach – na híosriachtanais a chomhlíonadh chun seirbhís tacaíochta baile a chur ar fáil in Éirinn.

Tacóidh na Caighdeáin Cháilíochta Náisiúnta leis an gcreat seo a fhorbróidh an tÚdarás um Fhaisnéis agus Cáilíocht Sláinte (HIQA). Beidh Príomhchigire HIQA freagrach as monatóireacht neamhspleách agus measúnú a dhéanamh ar chomhlíonadh soláthraithe cláraithe tacaíochta baile.

Dóibh siúd a fhaigheann tacaíochtaí cúram baile ina dteach féin, beidh siad cinnte den íoschaighdeán cúraim céanna cibé áit a bhfuil cónaí orthu. Inniu in Éirinn, cuirfear cúram baile ar fáil do thart ar 57,000 duine, a chuirfidh ar a gcumas cónaí ina dtithe agus ina bpobail féin chomh fada agus is féidir. Anuraidh, cuireadh 22.1 milliún uair an chloig de chúram baile ar fáil ar fud na tíre, tacaíocht thimfhillteach a chabhraigh go mór le daoine aosta dul in aois go sláintiúil.

Cuirfear an Bille seo faoi bhráid Oifig an Ard-Aighne anois lena dhréachtú mar thosaíocht, agus déanfaidh an tAire Butler an reachtaíocht a chur chun cinn mar thosaíocht trí Thithe an Oireachtais sna míonna amach romhainn.

Tá cead tugtha don Rialtas freisin An Bille Sláinte (Forálacha Ilghnéitheacha) (Uimh. 2), 2024 a fhoilsiú lena ndéantar foráil do leasuithe ar an Acht Sláinte 2007 agus ar an Acht fán Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltrais, 2009.

Tá na leasuithe nua seo mar fhreagairt ar phríomh-mholtaí i dTuarascáil Phainéal Saineolaithe Tithe Altranais COVID-19, ina ndearna éileamh go bhfeabhsófaí agus go ndéanfaí nuachóiriú ar an gcreat rialála lena rialaítear tithe altranais. Cuireann sé dualgas ar gach teach altranais – poiblí, príobháideach agus deonach – príomhshonraí a chur ar fáil do HIQA a chabhróidh le maoirseacht agus pleanáil amach anseo ar earnáil na dtithe altranais in Éirinn.

Leathnóidh na leasuithe ar an Acht fán Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltrais 2009 (Cothrom na Féinne) an sainmhíniú orthu siúd atá incháilithe lena meas mar 'chomharba teaghlaigh' ar fheirm theaghlaigh nó ar shócmhainní gnó táirgiúla chun col ceathracha, garnianna agus garneachtanna, agus garpháistí a chur san áireamh. Faoin Acht fán Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltrais (NHSS) (Leasú), 2021, is féidir ranníocaíochtaí ó shócmhainní feirme agus gnó a theorannú tar éis trí bliana faoi chúram, fad is a leanfaidh an comharba teaghlaigh a cheapfar de bheith ag reáchtáil na sócmhainne ar feadh tréimhse ama.

Dúirt an tAire Butler:

Foráiltear leis an mBille Sláinte (Leasú) (Soláthraithe Tacaíochta Baile Gairmiúla a Cheadúnú):

• An 27 Aibreán 2021, thug an Rialtas cead don Aire Sláinte Scéim Ghinearálta agus Cinn Bhille a dhréachtú chun creat ceadúnaithe a bhunú do sholáthraithe tacaíochta baile.
• Leis an mBille Sláinte (Leasú) (Soláthraithe Tacaíochta Baile Gairmiúla a Cheadúnú), féachtar leis an Acht Sláinte 2007 a leasú chun foráil a dhéanamh do chreat ceadúnúcháin le haghaidh soláthraithe tacaíochta baile agus, ag an am céanna, cion a dhéanamh de sheirbhís tacaíochta baile a oibriú gan cheadúnas agus socruithe idirthréimhseacha a ionchorprú le haghaidh soláthraithe tacaíochta baile atá ann cheana.
• Is éard atá sa chreat rialála ná reachtaíocht phríomha maidir le ceadúnú soláthraithe tacaíochta baile, rialacháin maidir le seirbhísí tacaíochta baile ina leagfar amach na híoscheanglais seirbhíse nach mór do sholáthraí a chomhlíonadh chun ceadúnas a fháil, agus Caighdeáin Náisiúnta HIQA.
• Déanfar foráil sa Bhille maidir le maoirseacht neamhspleách trí údarás a thabhairt do Phríomh-Chigire HIQA ceadúnas a dheonú, a leasú agus a chúlghairm ar deireadh má theipeann ar sholáthraí tacaíochta baile na híoscheanglais a leagtar amach i rialacháin a chomhlíonadh nó má sháraíonn sé foráil den Acht.
• Beidh an Príomhchigire freagrach as monatóireacht agus measúnú a dhéanamh ar chomhlíonadh Soláthraithe Tacaíochta Baile i gcoinne Rialachán agus chaighdeáin HIQA. Cinnteoidh an creat rialála agus an próiseas cigireachta seo go gcomhlíonfar caighdeáin cháilíochta agus cuideoidh sé le muinín an phobail a chothú i soláthar Tacaíochta Baile atá ag leathnú.
• Tar éis fhoilsiú na Scéime Ginearálta, oibreoidh oifigigh ón Roinn Sláinte le hoifigigh sa Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige, sa Roinn Caiteachais Phoiblí, Seachadadh agus Athchóiriú an Phlean Forbartha Náisiúnta, agus in Oifig na Parlaiminte chun dréachtú tosaíochta na reachtaíochta agus foilsiú théacs deiridh an Bhille a thabhairt chun críche a luaithe is féidir. Foilseofar an Scéim Ghinearálta agus an Measúnú Tionchair Rialála ar shuíomh gréasáin na Roinne Sláinte go luath.

Foráiltear leis an mBille Sláinte (Forálacha Ilghnéitheacha) (Uimh. 2), 2024:

Leasuithe ar an Acht Sláinte 2007 chun:

• Cumhachtaí nua a thabhairt isteach don Phríomh-Chigire Seirbhísí Sóisialacha chun fógraí comhlíonta a eisiúint chun uirlis níos solúbtha agus níos comhréirí a sholáthar le haghaidh idirghabhála chun tacú le comhlíonadh in ionaid chónaithe do dhaoine scothaosta agus do dhaoine faoi mhíchumas, agus na próisis reatha faoi Alt 51 den Acht á gcomhlíonadh. Tá na forálacha cosúil le samhlacha fógra um chomhlíonadh i reachtaíocht eile.
• Feidhm nua a sholáthar don Phríomh-Chigire chun príomhshonraí oibriúcháin a bhailiú, a roinnt agus a fhoilsiú maidir le tithe banaltranais.
• Amlínte maidir le forálacha forfheidhmithe reatha arna dtionscnamh faoi Alt 51 a laghdú, chun luas a chur leis an gcóras reatha maidir le coinníollacha a fhorchur i dtaca le clárú nó le clárú a chealú agus comhsheasmhacht a choinneáil le Rialacha reatha na Cúirte Dúiche maidir le foriarrtais chun achomhairc a dhéanamh.
• Bunús dlí soiléir a sholáthar don Phríomh-Chigire chun dul isteach in áitreabh atá neamhchláraithe agus é a scrúdú, má tá cúiseanna réasúnacha aige nó aici lena chreidiúint go bhfuil gnó lárionaid ainmnithe atá neamhchláraithe á sheoladh.
• Cumhacht shainráite a sholáthar don Phríomh-Chigire chun coinníoll a ghabhann le clárú lárionad ainmnithe a bhaint gan iarratas a bheith déanta ag an soláthraí cláraithe. Foráil a dhéanamh go sainráite gur féidir leis an Aire ceanglais áirithe a fhorordú i rialacháin, a bheidh le cur san áireamh sna próisis maidir le gearáin a bhaineann le hionaid chónaithe.

Leasuithe ar an Scéim um Thacaíocht Tithe Altranais 2009 chun:

• Leathnú a dhéanamh ar an sainmhíniú orthu siúd atá incháilithe lena meas mar ‘chomharba teaghlaigh’ ar fheirm teaghlaigh nó ar shócmhainní gnó chun col ceathracha, garnianna agus garneachtanna, agus an chlann garchlainne a áireamh.
• Foráil a dhéanamh do leasuithe teicniúla breise ar Acht 2009.

Leis an Acht Sláinte 2007 bunaíodh an tÚdarás um Fhaisnéis agus Cáilíocht Sláinte (HIQA) agus Oifig an Phríomh-Chigire Seirbhísí Sóisialacha. Soláthraítear leis freisin an creat rialála maidir le seirbhísí cónaithe do dhaoine scothaosta (tithe banaltranais), daoine faoi mhíchumas agus leanaí a bhfuil gá acu le cúram agus cosaint. Déanann Príomh-Chigire Seirbhísí Sóisialta monatóireacht ar chomhlíonadh an chreata rialála sin.

Leis an Acht fán Scéim um Thacaíocht Tithe Altranais 2009 bunaíodh an Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltranais faoina gcuirtear tacaíocht airgeadais ar fáil dóibh siúd a bhaineann leas as seirbhísí cúraim cónaithe fhadtéarmaigh.