Díríonn an tAire Carroll MacNeill ar róphlódú na Roinne Éigeandála a laghdú tuilleadh agus feabhas a chur ar sheirbhísí ar fud na tíre
- Foilsithe: 18 Feabhra 2025
- An t-eolas is déanaí: 12 Aibreán 2025
Tá Meamram curtha faoi bhráid an Rialtais ag an Aire Sláinte, Jennifer Carroll MacNeill TD, inniu maidir leis an tuarascáil reatha ar chúram práinneach agus éigeandála i mí Feabhra 2025, go háirithe an méadú tobann a tháinig ar líon na dtralaithe le linn dheireadh seachtaine saoire bainc de mhí Feabhra. Chuir an tAire an Chomh-aireacht ar an eolas faoi threochtaí le déanaí thar an deireadh seachtaine, lena n-áirítear an deireadh seachtaine Saoire Bainc le déanaí, tionchar na dtreochtaí sin ar othair agus na chéad chéimeanna eile a theastaíonn chun a chinntiú nach dtarlóidh a leithéid de mhéaduithe le linn deireadh seachtaine amach anseo.
Dúirt an tAire Carroll MacNeill:
"Tá dhá fhadhb ann – is í an chéad cheann ná an bhuncheist maidir le leanúint ar aghaidh ag leathnú ár gcumais in ospidéil agus maidir le cúram. Táimid tiomanta a chinntiú go bhfuil tuilleadh leapacha ann dár n-ospidéil agus roinnt gnáthaimh roghnacha a aistriú ó ospidéil ghéarmhíochaine go moil mháinliachta nua, agus ansin go hOspidéil Roghnacha. Tá clár caipitil soiléir aitheanta cheana féin, chomh maith le tiomantas i gClár an Rialtais le haghaidh tuilleadh maoinithe dó seo. Glacadh céim mhaith an tseachtain seo mar gur cuireadh cóir leighis ar ár gcéad othair i mol máinliachta nua Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte i Mount Carmel.
"Mar sin féin, tá an dara fadhb ann a bhaineann go sonrach leis an méadú atá tagtha ar líon na n-othar ar thralaithe, go háirithe na méaduithe a tharla tar éis an deireadh seachtaine, go háirithe sna sála ar dheireadh seachtaine saoire bainc Lá Fhéile Bríde. Bhí imní mhór orm faoin bhfás atá tagtha ar líon na n-othar a bhí ag fanacht ar thralaithe sna sála ar an lá saoire bainc seo, a chuaigh ó 253 go dtí os cionn 617 tralaí i dtréimhse trí lá ó mhaidin Dé Sathairn go maidin Dé Máirt."
Dé Máirt, 4 Feabhra 2025, bhí 617 othar ag fanacht ar thralaithe ag 8.00am le haghaidh leaba ospidéil. Ní fhacthas an leibhéal an-ard de róphlódú ospidéil seo ó mhí Eanáir 2023. Tá an tionchar ar othair agus ar a dteaghlaigh ró-mhór chun go bhfanfaidh sé mar atá sé, gan réiteach ar an scéal.
Tá an brú seo nasctha go díreach leis an líon an-ard othar ar thralaithe an Mháirt dár gcionn agus is feidhm é de rátaí scaoilte ísle thar an deireadh seachtaine. Le linn na tréimhse trí lá den deireadh seachtaine saoire bainc, tugadh faoi deara gur ligeadh isteach 2,560 othar san iomlán, agus níor scaoileadh ach 1,535 othar. Chruthaigh sé seo athraitheas cumais diúltach de 1,025 othar.
Ní mór do gach ospidéal sreabhadh othar a bhainistiú go cúramach seacht lá na seachtaine. Ní mór líon na n-othar a ligtear isteach agus a scaoiltear a choinneáil cothrom chun plódú a sheachaint, rud a fhágann go bhfuil othair ag fanacht ar thralaí le haghaidh leapa. Is féidir linn a fheiceáil cheana féin go bhfuil uimhreacha tralaithe ísle go seasta, nó ag a náid, indéanta. Is fianaise iad na hospidéil lena n-áirítear Port Láirge, Tulach Mhór agus Connolly air seo agus ar na buntáistí a bhaineann le cultúr uile-ospidéil, atá dírithe ar shreabhadh othar atá éifeachtúil agus éifeachtach.
Tá sé tábhachtach chun sreabhadh ceart othar a choinneáil seasta, ag cinntiú go bhfuil dóthain cinnteoirí sinsearacha ar an uainchlár, chun othair a scaoileadh i rith na seachtaine ar fad, lena n-áirítear tráthnónta, deirí seachtaine agus laethanta saoire poiblí.
Dúirt an tAire Carroll MacNeill:
"Dá réir sin, lorg mé faisnéis mhionsonraithe ar líon na ndaoine a cuireadh isteach agus a scaoileadh in aghaidh an ospidéil, chun a fháil amach cá háit a bhféadfaí na fadhbanna a aithint ach go háirithe. Thug mé na sonraí seo ar leibhéal ospidéil liom chuig an gComh-Aireacht inniu a léirigh gur ligeadh isteach os cionn 1,000 othar níos mó ná mar a scaoileadh saor iad.
"Agus mé ag aithint go bhfuil baint mhór aige seo le lucht déanta cinntí sinsearach a bheith ar an láthair, lorg mé anailís ar na comhairleoirí a bhí ar an uainchlár le linn na tréimhse céanna. Is léir sna hospidéil a bhfuair muid na sonraí tosaigh uathu nach raibh ach thart ar 10% de na comhairleoirí ar an uainchlár - ar glao-dhualgas nó ar an láthair. Ní leor sin. Ar ndóigh, tá gá le cinnteoirí sinsearacha eile a bheith ann, chun tacú le comhairleoirí ach is léir gurb iad na comhairleoirí atá ina gceannairí cliniciúla agus go deimhin ina gceannairí cultúrtha de gach ospidéil.
"Chun tacú le soláthar seirbhísí 7/7, foráiltear leis an gConradh Comhairleach Poiblí Amháin, a tugadh isteach i mí an Mhárta 2023, d’uainchlárú san oíche, síntí ama lasmuigh d'uaireanta oibre agus uainchlárú ar an Satharn. Ní mór aird a dhíriú anois ar bhuntáistí an chonartha sin, a bhfuil 61% de chomhairleoirí cláraithe anois leis, agus táirgiúlacht a mhéadú trí uasmhéadú a dhéanamh ar úsáid uaireanta an chloig sa chonradh chun cúram othar a fheabhsú agus rochtain ar sheirbhísí a mhéadú san oíche agus ag an deireadh seachtaine."
Méadaíodh líon na gcomhairleoirí atá fostaithe ag an tseirbhís sláinte ó 3,226 Coibhéis Lánaimseartha (WTE) in 2020 go 4,578 ag deireadh mhí na Nollag 2024 - méadú 42%.
Tá méadú suntasach tagtha ar an lucht saothair cúram sláinte, agus tá 25,200 WTE eile ag obair sa tseirbhís sláinte ó 2020. Áirítear leis seo 9,249 altra agus cnáimhseach, 3,751 gairmí sláinte agus cúraim shóisialta, agus 2,323 dochtúir agus fiaclóir.
Mar fhocal scoir, dúirt an tAire Carroll MacNeill:
"Cinnteoidh mé go bhfuil gach beart á dhéanamh chun cabhrú le reáchtáil réidh ár n-ospidéal. Is é an t-eolas seo an chéad chéim chun solas a chaitheamh ar an scéal agus tá iarrtha agam anois ar FSS anailís níos doimhne a chur ar fáil ar uainchlárú d’chomhairleoirí ospidéil i ngach ospidéal géarmhíochaine, chun anailís dhírithe a chlúdach ar uainchlárú na gcinnteoirí sinsearacha san oíche, ag an deireadh seachtaine agus ar laethanta saoire poiblí.
"Cuirfidh mé an Rialtas ar an eolas tar éis dheireadh seachtaine na Féile Pádraig, deireadh seachtaine na Cásca agus deireadh seachtaine saoire bainc mhí na Bealtaine agus mhí an Mheithimh.
"In éineacht le mo chomhghleacaithe Rialtais, táim tiomanta d'fheabhsuithe leanúnacha a chur ar fáil maidir le rochtain shábháilte thráthúil ar chúram éigeandála agus práinneach a sholáthar do Mhuintir na hÉireann."
Nótaí
Bhí an t-éileamh ar chúram éigeandála in 2024 8% níos airde (119,000 othar) ná an méid in 2023, le beagnach 1.58 milliún duine tagtha chuig an Roinn Éigeandála (ED).
Tháinig méadú 11% (22,500 othar) agus 10% (10,600 othar) faoi seach ar chur i láthair chuig EDanna agus ar dhaoine atá 75 bliain d'aois agus níos sine san ospidéal i gcomparáid le 2023. Mar sin féin, is iondúil go mbíonn othair atá 75 bliain d'aois agus níos sine níos breoite nuair a ligtear isteach san ospidéal iad agus teastaíonn tréimhsí níos déine agus níos faide uathu ná an pobal i gcoitinne.
In ainneoin an éilimh mhéadaithe, tháinig laghdú 11% ar líon na n-othar a bhí ag fanacht ar thralaithe ag 8.00am in 2024 i gcomparáid le 2023.
| Méadrach | 2024 | 2023 | % Athrú |
| TrolleyGAR | 108,465 | 121,548 | -11% |
| Tinreamh | 1,576,438 | 1,457,609 | +8% |
| D'othair atá 75 bliain d'aois+ | 228,087 | 205,515 | +11% |
| Othair Isteach | 408,941 | 380,758 | +7% |
| D'othair atá 75 bliain d'aois+ | 117,692 | 107,088 | +10% |
| Sáruithe 24hr PET | 59,095 | 61,447 | -4% |
Is é Am Taithí Othar (PET) an t-am ó chlárú go hurscaoileadh ó ED.
Bhí Eanáir 2025 an-dúshlánach d'EDanna go náisiúnta. Tháinig méadú 15% ar líon na dtralaithe i gcomparáid leis an tréimhse chéanna in 2024 agus bhí leibhéil arda éilimh leanúnacha ag EDanna, cosúil leis an mbliain seo caite.
| Méadrach | Eanáir 2025 | Eanáir 2024 | % Athrú | |
| TrolleyGAR | 12,575 | 10,94% | +15% | |
| Tinreamh | 130,375 | 129,096 | +1% | |
| D'othair atá 75 bliain d'aois+ | 20,164 | 19,378 | +4% | |
| Othair Isteach | 35,546 | 35,311 | +1% | |
| D'othair atá 75 bliain d'aois+ | 11,077 | 10,399 | +7% | |
| Sáruithe 24hr PET | 6,542 | 5,791 | +13% |
Tharla leibhéil arda de ghníomhaíocht ionfhabhtaithe fliú séasúrach an geimhreadh seo, ag buaicphointe le linn na chéad seachtaine de mhí Eanáir, ag cur isteach ar an éileamh ar sheirbhísí práinneacha agus éigeandála.
Ina theannta sin, tharla teagmhais drochaimsire go luath in 2025, le tionchair shuntasacha agus fhadtéarmacha acu ar chúram práinneach agus éigeandála. Bhí tionchar diúltach ag cur isteach ar sholáthairtí cumhachta in go leor ceantar ar oibriú seirbhísí cúraim sláinte áitiúla agus ar an gcumas le hothair a scaoileadh amach as an ospidéal go tráthúil.
Chomh maith leis na príomhghníomhaíochtaí a sainaithníodh in Iarscríbhinn 1, tá fócas níos déine ag Foireann Bainistíochta Sinsearaí FSS ar rannpháirtíocht ar iomlán na seirbhísí cúraim phráinneacha agus éigeandála ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach agus áitiúil. Tá aird á tarraingt ag FSS freisin ar chonairí cúraim malartacha chun cabhrú le seachaint ED. Tá an feachtas seo ar siúl ar fud ardáin na meán sóisialta i rith an gheimhridh, chun cabhrú le gach duine an cúram a theastaíonn uathu a fháil, nuair a theastaíonn sé uathu. Áirítear leis seo aonaid ghortaithe a chur chun cinn go háitiúil, nuair is cuí.
