Deimhníonn an tAire Sláinte gur éirigh le haslonnú de leanaí breoite ó Gaza le haghaidh cóireála cúraim sláinte in Éirinn
- Foilsithe: 20 Nollaig 2024
- An t-eolas is déanaí: 12 Aibreán 2025
Dheimhnigh an tAire Sláinte Stephen Donnelly inniu gur tháinig an chéad ghrúpa leanaí Palaistíneacha go hÉirinn chun cóir leighis a fháil anseo. Fuarthas cead ón Rialtas i mí Mheán Fómhair go n-aslonnódh Éire roinnt leanaí breoite as Gaza le haghaidh cóireála agus cúraim, tar éis achainí ón Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (WHO) dul i ngleic le riachtanais sláinte reatha daoine as Gaza.
Tháinig an t-ochtar leanaí go Baile Átha Cliath déanach tráthnóna Déardaoin in éineacht le hochtar cúramóirí agus 11 siblíní. Thaistil an grúpa ar eitleán a chuir Rialtas na Slóvaice ar fáil don aslonnú leighis agus bhí triúr dochtúirí leighis ó Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (HSE) agus aistritheoir ina dteannta. Chuir an tAire Stáit um Fhorbairt Idirnáisiúnta agus Diaspóra, Sean Fleming TD, an Dr Jilan Wahba Abdalmajid, Ambasadóir Stát na Palaistíne agus Andrej Drobathe, Ambasadóir Phoblacht na Slóvaice, fáilte roimh an ngrúpa go hÉirinn. Tá an grúpa ag taisteal chuig ospidéal inniu le measúnú iomlán leighis a fháil agus tá siad á socrú isteach ina lóistín thar an deireadh seachtaine.
Dúirt an tAire Sláinte, Stephen Donnelly:
"Tá áthas orm go bhfuil an chéad aslonnú leighis de leanaí Palaistíneacha agus a gcúramóirí/caomhnóirí go hÉirinn tarlaithe anois, agus go bhfuil seirbhís sláinte na hÉireann ag cur cúraim ar fáil do na leanaí seo anois. Ba mhaith liom mo bhuíochas ó chroí a ghabháil leis na dochtúirí, na haltraí, FSS, Crois Dhearg na hÉireann, WHO, Sásra an Aontais Eorpaigh um Chosaint Shibhialta, na hoifigigh ar fud ranna rialtais, agus gach duine a raibh baint acu leis an oibríocht rathúil seo.
"Níl aon leithsceál leis na hionsaithe d'aon ghnó ar shibhialtaigh agus ar sheirbhísí cúraim sláinte i nGaza agus tá an bás atá feicthe tubaisteach. Is léir d'Éirinn gur cheart stop a chur leis an gcoimhlint seo. Tá áthas orm go bhfuil páirt á glacadh ag Éirinn maidir le cóir leighis a chur ar leanaí a bhfuil a saolta scriosta ag an gcogadh gan ghá seo agus guím gach rath ar na leanaí seo i rith a dtréimhse anseo in Éirinn."
Tá an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte i láthair ar an talamh i nGaza agus rinne sí comhordú ar aslonnú othar tríd an Éigipt. Ghlac an Éigipt le breis agus 2,300 othar medevac ó thús an chogaidh, rud a chuir brú ollmhór ar a gcóras sláinte, agus mar thoradh air sin, níl go leor de na hothair seo in ann rochtain a fháil ar an gcúram sláinte atá ag teastáil. Tá na hothair a bhí ag taisteal go hÉirinn mar chuid den ghrúpa seo agus bhí siad san Éigipt. Bhí WHO freagrach freisin as na sonraí go léir a bhaineann leis an aslonnú a imréiteach, lena n-áirítear an gaol idir an othar agus an cúramóir in éineacht leo a fhíorú leis na húdaráis ábhartha. Bhain foireann na hÉireann úsáid as Ospidéal Umerto Primo i gCaireo chun measúnú a dhéanamh ar na hothair, agus chuir comhghleacaithe Iodálacha de chuid an Aontais Eorpaigh t-ospidéal seo ar fáil. Baineadh úsáid as seirbhísí Shásra an Aontais um Chosaint Shibhialta (UCPM) chun na hothair a aistriú ón Éigipt go hÉirinn.
Dúirt an Tánaiste agus an tAire Gnóthaí Eachtracha Micheál Martin TD:
"Ní féidir an tionchar fadtéarmach ar fholláine fhisiciúil agus mheabhrach na bpáistí i nGaza fiú a shamhlú. Lean Éire ar aghaidh ag obair lenár gcomhpháirtithe idirnáisiúnta, go háirithe UNRWA, chun cúnamh práinneach a chur ar fáil do dhaoine i nGaza. Tá aslonnú leighis leanaí go hÉirinn mar chuid dár dtacaíocht leanúnach do mhuintir na Palaistíne. Tuigim go bhfuil go leor othar eile atá go dona tinn fós i nGaza, agus go bhfuil na húdaráis Iosrael ag cur moill ar nó ag diúltú na n-iarratas d’aslonnú leighis. Tá an diúltú seo do-ghlactha ar fad agus caithfear stop a chur leis. Ó thús na coimhlinte seo, bhí Éire ag éileamh sos cogaidh láithreach, scaoileadh gach giall agus borradh ollmhór ar chabhair dhaonnúil, lena n-áirítear cúram leighis práinneach do leanaí atá go dona tinn agus atá sáinnithe i nGaza. Caithfidh sé sin tarlú. Ní féidir le páistí i nGaza dul isteach san Athbhliain agus tuilleadh gortaithe agus tráma níos tromchúisí rompu."
Meastar go bhfaighidh Éire suas le 30 othar péidiatrach san iomlán ó Gaza. Déantar na riachtanais sláinte a chatagóiriú faoi ailse, haema-scagdhealú agus othair a bhfuil riochtaí tromchúiseacha leighis eile orthu (seachas ortaipéidic lena chinntiú nach mbeidh aon tionchar ar iarrachtaí FSS líon na n-obráidí atá á ndéanamh sa speisialtacht seo a mhéadú). Leanfaidh Éire de bheith ag roghnú de réir an cháis do gach leanbh a dteastaíonn cóireáil uathu, ag brath ar an acmhainn atá ag teastáil a bheith ar fáil ag an am sin.
Dúirt an tAire Stáit um Fhorbairt Idirnáisiúnta agus Diaspóra, Sean Fleming TD:
"Tá áthas orm fáilte a chur roimh na leanaí seo ó Gaza agus a dteaghlaigh go hÉirinn. Tá siad tagtha ó chúinsí deacra nach féidir linn a shamhlú, agus teastaíonn cóir leighis phráinneach agus thromchúiseach ó na leanaí go léir. Ba mhaith liom buíochas a ghabháil leis an Éigipt, leis an tSlóvaic, leis an Iodáil, leis an gCoimisiún Eorpach agus leis an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte as cuidiú linn an t-aslonnú seo a dhéanamh. Ba mhaith liom buíochas a ghabháil freisin lenár sainfhoirne leighis in Éirinn, agus le Crois Dhearg na hÉireann, a chabhróidh leis na leanaí seo agus lena dteaghlaigh ar bhóthar an téarnaimh. Tá brú an chogaidh fós ar na páistí i nGaza. Measann na Náisiúin Aontaithe gurb ionann leanaí agus beagnach leath de na daoine ar fad a maraíodh. Tá gortú, tinneas agus tráma os comhair na bpáistí sin a tháinig slán ón mbuamáil go dtí seo. Tá cóir leighis á cur ar os cionn 4,000 páiste in aghaidh na míosa i nGaza mar gheall ar mhíchothú dáiríre."
Faoin tionscnamh seo, tá na leanaí agus a dteaghlaigh lonnaithe i lóistín atá á bhainistiú ag an IRC. Áirítear leis an bpacáiste cúraim atá á chur ar fáil cásoibrithe agus seirbhísí aistriúcháin chun a chinntiú go dtugtar aire mhaith do na hothair agus dá gcúramóirí agus go bhfuil cúnamh acu chun rochtain a fháil ar na seirbhísí go léir de réir mar is gá. Ina theannta sin, cuirfidh FSS measúnú síceasóisialta cuí ar fáil d'othair agus do chúramóirí araon. Fuair gach othar agus cúramóir scagthástáil sláinte roimh thaisteal.
Dúirt Ciaran Browne, Comhordaitheoir Náisiúnta Aslonnaithe Leighis, Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS):
"Oibríocht an-chasta agus idirghníomhach a bhí ann ach le dlúthchomhordú agus cúnamh ó Ambasáid na hÉireann i gCaireo, ár gcomhpháirtí NGO ar an talamh, Children Not Numbers agus an AE, tá áthas orainn gur aistríodh na teaghlaigh go sábháilte go hÉirinn. Tá na leanaí seo ag fulaingt ó réimse riochhtaí a d'fhéadfadh a bheith an-tromchúiseach gan chóireáil. Táimid ag obair lenár ndochtúirí agus altraí péidiatracha speisialaithe i Sláinte Leanaí Éireann chun a gcóireáil agus a gcúram leighis leanúnach a phleanáil agus tá súil againn gur féidir leo téarnamh tapa a bhaint amach."
Tá míonna caite ag an Aire Donnelly agus a chuid oifigeach ag obair ar aslonnú leighis in éineacht le FSS, Crois Dhearg na hÉireann (IRC) agus ranna rialtais eile, lena n-áirítear na Ranna Gnóthaí Eachtracha, Dlí agus Cirt agus Coimirce Sóisialaí. Ina theannta sin, chuidigh seirbhís Chonsalachta na hÉireann i gCaireo leis an aslonnú leighis, lena n-áirítear cúnamh le doiciméid aitheantais a imréiteach.
Dúirt Niall O'Keeffe, Ceann Idirnáisiúnta agus Imirce, Crois Dhearg na hÉireann:
"Tá ríméad orainn ag Crois Dhearg na hÉireann ár gcuid a dhéanamh chun tacú le rialtas na hÉireann fáilte a chur roimh na leanaí an-tinn seo agus roimh bhaill a dteaghlaigh go hÉirinn chun cóir leighis ríthábhachtach a fháil. Táimid tar éis dul i gcomhpháirtíocht go dlúth leis na Ranna Sláinte agus Gnóthaí Eachtracha le míonna fada anuas chun é seo a bhaint amach. Tá ár dtacaíochtaí daonnúla dírithe ar fhreastal ar riachtanais phraiticiúla na leanaí agus a dteaghlaigh, lena n-áirítear lóistín agus iompar chuig coinní ospidéil. Tá foireann thiomnaithe de chásoibrithe agus d’oibrithe sóisialta againn freisin a chabhróidh leo nascleanúint a dhéanamh agus rochtain a fháil ar thacaíochtaí breise a d'fhéadfadh a bheith ag teastáil uathu. Ní raibh muid in ann é seo a dhéanamh gan flaithiúlacht an phobail agus cúram ár n-oibrithe deonacha dochreidte. Tugann siad a gcuid ama go neamhleithscéalach chun éadaí cuí geimhridh a eagrú agus pacáistí fáilte a thabhairt dóibh agus chun daoine a thiomáint chuig coinní ospidéil. Ní féidir linn na heispéiris fíorthrámacha atá ag na leanaí seo agus a dteaghlaigh fiú a shamhlú. Tá súil againn go mbraitheann siad an cineáltas a bhaineann le fáilte Éireannach agus go dtugann siombail na Croise Deirge atá aitheanta ar fud an domhain sólás agus suaimhneas dóibh agus iad tagtha go hÉirinn."
Tá FSS ag gníomhú i ról lárnach comhordaithe ar fud na seirbhísí/soláthraithe seirbhíse riachtanacha go léir, ó theacht na n-othar agus taisteal chuig ospidéal nó lóistín de réir mar is cuí. Ba mhaith leis an Aire a thabhairt faoi deara an tacaíocht mhór don tionscnamh seo ó gach cearn den Rialtas agus ó fhoireann leighis FSS chuaigh os cionn agus níos faide ná gnáthróil oibre, chun rath an tionscadail a chinntiú.
Tá comhordú déanta ag an Roinn Dlí agus Cirt ar riachtanais víosa do na leanaí agus dá gcúramóirí agus dá dteaghlaigh, agus tá baint ag an Roinn Coimirce Sóisialaí le rochtain ar thacaíochtaí leasa agus tacaíochtaí eile.
Dúirt an tAire Dlí agus Cirt, Helen McEntee:
"Táim fíorbhuíoch de gach duine a bhfuil baint acu le haslonnú na leanaí breoite agus gortaithe seo agus leanfaidh mé ag cabhrú leis an Aire Sláinte an tionscnamh seo a chomhlíonadh. Cé nár cheart iallach a chur ar aon pháiste teitheadh ón mbaile, cuirim fáilte mhór rompu agus iad anseo slán, agus tá a fhios agam go mbeidh an cúram a gheobhaidh siad anois claochlaitheach ar fad dóibh."
Áiríodh le freagairt na hÉireann ar an ngéarchéim i nGaza maoiniú daonnúil suntasach agus soláthar cúnaimh chomhchineáil. Tacaíonn sciar suntasach den mhaoiniú seo le soláthar seirbhísí riachtanacha lena n-áirítear cúram sláinte i nGaza agus i dtíortha in aice leis. Tá €40 milliún de chúnamh daonnúil curtha ar fáil ag Éirinn ó mhí Dheireadh Fómhair seo caite. Áirítear leis sin €20 milliún a cuireadh ar fáil i mí Feabhra do Ghníomhaireacht na Náisiún Aontaithe um Fhóirithint agus Oibreacha (UNRWA) an phríomhghníomhaireacht a dhéanann gach iarracht dhaonnúil (lena n-áirítear seachadadh cúraim sláinte) i nGaza. Cinntíonn tacaíocht na hÉireann do UNRWA, WHO, an Chrois Dhearg agus tríd an AE go leanfar le cúram sláinte a chur ar fáil i nGaza fiú sna cúinsí is deacra.
Nótaí
Mar Bhallstát den Aontas Eorpach, iarraidh ar Éirinn freagra a thabhairt ar an iarraidh seo ón Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (WHO) chun cabhrú le dul i ngleis leis na riachtanais sláinte reatha in Gaza. Tá traidisiún láidir ag Éirinn maidir le cúnamh daonnúil a sholáthar lena n-áirítear trí chlár cúnaimh dhaonnúil agus forbartha Chúnamh Éireann de chuid na Roinne Gnóthaí Eachtracha agus Clár Sláinte Domhanda FSS.
Tá nósanna imeachta le haghaidh aslonnaithe leighis go hÉirinn seanbhunaithe i gcomhthéacs na hÚcráine. Déantar iarrataí maidir le haslonnú leighis a bhainistiú tríd an Sásra Aontais um Chosaint Shibhialta(UCPM), agus déanann FSS bainistiú ar thacaíocht chliniciúil do thabhairt don othar gortaithe agus do na ranna agus gníomhaireachtaí eile atá ag freagairt do na riachtanais coimhdeacha tacaíochta mar a leagtar amach thuas.
Baineadh leas as seirbhísí an tSásra Aontais um Chosaint Shibhialta (UCPM) chun othair a aistriú ón Éigipt go hÉirinn agus is ag Aerfort Bhaile Átha Cliath a tháinig siad isteach.
I mí Aibreáin 2024, d’iarr an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (WHO) tacaíocht ón Aontas Eorpach maidir le haslonnú leighis othar Palaistíneach chun na hEorpa tríd an Sásra Aontais um Chosaint Shibhialta Mheicníocht (UCPM). Tá EDS tar éis liosta de 1,400 othar as Gaza a chur isteach tríd an Sásra Aontais um Chosaint Shibhialta, liosta ar a bhfuil thart ar 1,100 othar san Éigipt agus thart ar 300 fós in Gaza. Chuir EDS in iúl le déanaí go bhfuil sé beartaithe acu 685 othar a chur le liosta na hÉigipte. Thairg deich stát (Éire san áireamh) cóireáil agus/nó iompar tríd an Sásra Aontais um Chosaint Shibhialta ón tráth a ndearnadh an iarraidh tosaigh. Rinneadh cúig othar is trí scór agus 163 gaol a aslonnú go cúig stát go dtí seo - an Spáinn, an Iodáil, an Ghearmáin, an Rómáin, an Bheilg agus an Iorua.
Tá an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte i láthair ar an talamh in Gaza agus rinne sí comhordú ar aslonnú othar as Gaza a bhí san Éigipt i ndlúthchomhar le rialtas na hÉigipte. Ó bhí 1 Samhain 2023 ann tá freastal déanta ag ospidéil san Éigipt ar 6,000 saoránach de chuid na Palaistíne a bhí gortaithe go dona nó a raibh riochtaí ainsealacha orthu agus a aslonnaíodh as Gaza, agus ar beagnach 10,000 duine a bhí ag déanamh coimhdeacht orthu agus a aslonnaíodh in éindí leo. Tá 2,600 ard-idirghabháil mháinliachta curtha i gcrích acu agus níos mó ná 89,600 scrúdú sláinte le haghaidh níos mó ná 100,000 duine. Faoi láthair tá siad ag freastal ina n-ospidéil ar 2,000 othar Palaistíneacha atá gortaithe go dona nó a bhfuil riocht ainsealach orthu, agus ar níos mó ná 4,000 duine atá ag déanamh coimhdeacht ar na hothair sin.
Maidir leis na hothair sin atá in Gaza, tá ráta fíor-íseal formheasa ag Iosrael/COGAT maidir le hiarrataí ar aslonnú leighis - diúltaítear do thart ar 85% d’iarrataí, agus diúltaítear rochtain ar chúram sláinte fíor-riachtanach d’fhir óga ach go háirithe. Baineann roinnt diúltuithe le leanaí an-óg, nó tugtar cead na leanaí a aslonnú ach ní a gcaomhnóirí. Is é an toradh atá air seo ná go mbíonn líon an-íseal othar in Gaza ar fáil do thairiscintí ó Bhallstáit den Aontas Eorpach maidir le haislonnú leighis.
Tá breis is €62 milliún curtha ar fáil ag Éirinn mar thacaíocht do mhuintir na Palaistíne ó thús na bliana 2023. Cuireadh breis is €50 milliún de sin ar fáil mar chúnamh daonnúil agus forbartha ó Dheireadh Fómhair 2023 i leith. Áirítear leis seo €38 milliún mar thacaíocht lárnach do Ghníomhaireacht na Náisiún Aontaithe um Fhóirithint agus Oibreacha ar mhaithe le Dídeanaithe Palaistíneacha sa Neasoirthear (UNRWA), mar aon le cistí d'Oifig na Náisiún Aontaithe um Chomhordú Gnóthaí Daonnúla(OCHA), don Chlár Domhanda Bia agus do chomhpháirtithe ríthábhachtacha eile. Trí Thionscnamh Mearfhreagartha na hÉireann, soláthraíodh 116 tonna de sholáthairtí fóirithinte, lena n-áirítear pubaill teaghlaigh, tarpóil, pluideanna, cannaí uisce agus fearais sláinteachais do na Seirbhísí Fóirithinte na gCaitliceach, a rinne iad a dháileadh ar theaghlaigh easáitithe in Gaza. Chuir Éire trí phailléad fola leighis ar fáil freisin tríd an Sásra Aontais um Chosaint Shibhialta (UCPM) d’údaráis sláinte na hÉigipte.
Crois Dhearg na hÉireann
Cuirfear lóistín ar fáil do na rannpháirtithe in áitribh atá á mbainistiú ag Crois Dhearg na hÉireann agus a úsáidtear le haghaidh a gcuid oibre le himircigh agus le daoine easáitithe. Ní réadmhaoin í seo a bheadh ar an margadh cíosa in imthosca eile.
Tá Crois Dhearg na hÉireann ina chuid den ghluaiseacht dhaonnúil is mó ar domhan.