Fáiltíonn an tAire Butler foilsiú an tuarascáil Bhliantúil 2022 na hOifige Náisiúnta um Fhéinmharú a Chosc
- Foilsithe: 25 Iúil 2023
- An t-eolas is déanaí: 27 Iúil 2023
Tá fáilte curtha ag an Aire Meabhairshláinte agus Daoine Scothaosta, Mary Butler foilsiú Thuarascáil Bhliantúil na hOifige Náisiúnta um Fhéinmharú a Chosc (ONFC) don bhliain 2022 de chuid Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS) inniu.
Imlíníonn an tuarascáil dul chun cinn leanúnach maidir leis na gníomhaíochtaí sa straitéis náisiúnta um fhéinmharú agus féindochar a laghdú Connecting for Life.
Dúirt an tAire Butler:
“Cuireann an tuarascáil béim ar na hiarrachtaí leanúnacha atá á ndéanamh chun cur i bhfeidhm Connecting for Life, an straitéis náisiúnta um fhéinmharú a laghdú, a chur chun cinn agus Éire a bhaint amach ina gcailltear níos lú daoine de bharr fhéinmharú. Tá Oifig Náisiúnta FSS um Fhéinmharú a Chosc tar éis cur i bhfeidhm na straitéise seo a thiomáint go cumasach ó bunaíodh í.”
Tá féinmharú a chosc fós ina phríomhthosaíocht domsa agus don Rialtas seo, agus tá áthas orm an dul chun cinn atá léirithe sa tuarascáil bhliantúil seo. Méadaíodh an maoiniú a cuireadh ar fáil don Oifig Náisiúnta um Fhéinmharú a Chosc ó €5 milliún in 2012 go €14 milliún in 2022, ag cur béime ar an tábhacht a chuirtear ar an obair seo.
“Léiríonn an tuarascáil bhliantúil dul chun cinn leanúnach i réimse na féinmharú agus féindochar a laghdú in 2022. Leagann sé béim ar a thábhachtaí atá an rannpháirtíocht thrasearnála arna éascú ag an nGrúpa Stiúrtha agus Forfheidhmithe Trasearnála Náisiúnta Connecting for Life, a bhfuil mo Roinn ina cathaoirleach air, chomh maith le comhpháirtíochtaí áitiúla agus náisiúnta, le haghaidh chur i bhfeidhm Connecting for Life.”
I measc na bpríomhéachtaí tá:
- Infheistíocht de €7 milliún san earnáil ENR, ag tacú le hobair 21 eagraíocht a sholáthraíonn raon leathan tacaíochtaí um chosc féinmharaithe agus meabhairshláinte, seirbhísí agus tionscnamh eile. Tá ról tábhachtach ag ENRanna maidir le grúpaí tosaíochta a bhaint amach, comhpháirt riachtanach den fhéinmharú a chosc.
- Cláir oiliúna um chosc ar fhéinmharú agus ar fhéindochar atá bunaithe ar fhianaise a sheachadadh go beagnach 12,000 duine ar fud na tíre.
- Infheistíocht lárnach i seachadadh an Fheachtas Náisiúnta Litearthachta Meabhairshláinte FSS nua ar cuireadh tús leis i R4 2022.
- Acmhainní agus tacaíocht a thabhairt d’obair 23 Oifigeach Acmhainní FSS um Fhéinmharú a Chosc (OAFCanna) ar fud na naoi nEagraíocht Cúraim Sláinte Phobail (ECP).
- Staidéar ar Bhásanna Dóchúla Féinmharaithe na hÉireann (SBDFÉ) ONFC FSS a fhoilsiú a sholáthraíonn faisnéis dhomhain nua ar dhaoine a fuair bás de bharr ‘féinmharaithe dhóchúil’. Taighde agus sonraí a chabhróidh chun eolas a chur ar fáil agus tacú le hiarrachtaí chun féinmharú a laghdú.
- Ag tacú le críochnú agus le foilsiú AfterWords: A survey of people bereaved by suicide in Ireland, ó HUGG agus ón bhFondúireacht Náisiúnta Taighde faoin bhFéinmharú (FNTF). Soláthraíonn an suirbhé torthaí luachmhara a chuidíonn le seirbhísí agus tacaíochtaí iar-imeachta a mhúnlú.
Tá tús curtha le pleananna do mheastóireacht ar an straitéis Connecting for Life atá le déanamh thar 2023 agus 2024. Cabhróidh sé seo le heolas a thabhairt d’fhorbairt cur chuige straitéiseach náisiúnta maidir le féinmharú a chosc in Éirinn tar éis 2024.
Nótaí
Léiríonn tuarascáil 2022 gur chláraigh an Phríomh-Oifig Staidrimh (CSO) 412 bás de bharr féinmharaithe anuraidh, a chuimsigh 331 féinmharú fireannaigh agus 81 féinmharú baineann. Ó 2012, nuair a fuair 585 bás de bharr féinmharaithe, tá laghdú suntasach ar bhásanna dá leithéid.
Déanann an tuarascáil tagairt freisin do shonraí féindochair arna dtáirgeadh ag an Fhondúireacht Náisiúnta Taighde faoin bhFéinmharú (NSRF), a leagann béim ar chobhsaíocht i rátaí féindochair. Idir 2010 agus 2020 tháinig laghdú ar rátaí féindochair, tháinig laghdú 17% ar fhéindochar i measc na bhfear agus tháinig laghdú 5% ar fhéindochar i measc na mban. Ina ainneoin sin, tá féindochar fós ina shaincheist shuntasach, go háirithe i measc na mban óga san aoisghrúpa 10-19.
I measc na dtosaíochtaí do 2023 tá:
- Leanúint ar aghaidh ag obair le príomhpháirtithe leasmhara chun cloí leis na rialacháin a bharrfheabhsú agus cosc a chur ar ródháileog d’aon ghnó a bhaineann le paraicéiteamól.
- Úsáid Chreat Bainistíochta Teagmhais FSS a phíolótú i gcásanna féinmharú pobail, ag teacht leis an treoir a d'fhorbair ONFC FSS.
- I gcomhar le Fondúireacht Ospíse na hÉireann (IHF), oiliúint shaincheaptha a fhorbairt i mbrón agus i mbrón casta (brón marthanach, dian) don fhoireann sna seirbhísí cliniciúla.
- Tabhair isteach #chatsafe (sraith uirlisí agus leideanna atá bunaithe ar fhianaise chun tacú le daoine óga cumarsáid a dhéanamh go sábháilte faoin bhféinmharú ar na meáin shóisialta) do thuismitheoirí agus cúramóirí in Éirinn.
- Obair leanúnach chun sonraí feabhsaithe féinmharaithe a fhorbairt, i bhfíor-am, chun príomh-idirghabhálacha um chosc ar fhéinmharú bunaithe ar shonraí le seachadadh a chumasú.