“Tá rómheáchan agus murtall dúshlánach do dhaoine a bhainistiú agus ar ndóigh aithnímid go léir go bhfuil fíor-thábhacht ag baint le cosc. Garsprioc an-tábhachtach do shláinte na hÉireann is ea fógra an lae inniu. Tá cosc agus bainistiú murtaill aitheanta mar spriocréimse do chur i bhfeidhm leanúnach de Sláintecare agus don FSS ina Phlean Corparáideach nua. Tá sé thar a bheith tábhachtach cur chuige comhordaithe a ghlacadh chun dul i ngleic le murtall agus ba mhaith liom obair an Ghrúpa um Chur i bhFeidhm agus Maoirseacht ar Bheartas Murtaill - OPIOG, atá faoi chathaoirleacht mo Roinne, agus a bhfuil comhghleacaithe agus geallsealbhóirí as gach cearn den rialtas agus as gníomhaireachtaí agus an lucht acadúil páirteach ann.

“Leis na bearta nua seo, feicfimid éifeacht ní amháin ar thorthaí leathana sláinte, ach freisin ar an iliomad riochtaí a mbíonn tionchar diúltach ag murtall orthu, lena n-áirítear diaibéiteas cineál 2, roinnt cineálacha ailse agus COVID-19. Aithnímid gur galar ainsealach, ilfheidhmeach é an murtall chomh maith le bheith ina chúis le galair eile, a bhfuil impleachtaí tromchúiseacha aige do dhaoine aonair, do theaghlaigh, do shochaithe agus do gheilleagair. Beimid i riocht níos fearr anois le dul i ngleic leis an ngalar seo, idir chosc, tacaíochtaí cúraim phobail agus cóireáil."

“Ba mhaith liom comhghairdeas a dhéanamh le FSS as an obair den scoth a rinne sí ar an Múnla Cúraim um Bainistiú Rómheáchan agus Murtaill, ina leagtar amach conas ar chóir a eagrú agus a sholáthar sa lá atá inniu ann agus sa todhchaí, cúram sláinte do leanaí, do dhaoine óga agus do dhaoine fásta a bhfuil fadhbanna rómheáchain agus murtaill acu in Éirinn. Nuair a chuirfear i bhfeidhm é, cinnteofar leis an Múnla Cúraim go nglacfar cur chuige uilechuimsitheach ó cheann go ceann agus go soláthrófar an cúram ceart do dhaoine aonair a bhfuil róthrom agus murtallach ag an am ceart agus san áit cheart, ar aon dul le hathchóiriú cúraim shláinte agus cúraim shóisialta de chuid Sláintecare."

“Tá lúcháir pearsanta orm go bhfuil baint agam le fógairt na mbeart ar Lá Domhanda an Mhurtaill in éineacht le mo chomhghleacaithe san FSS, RCPI, Sláintecare agus ar fud an chórais sláinte inniu. Is toradh na mblianta oibre é seo, obair a rinne go leor daoine - agus le turas an othair i gcroílár ár smaointeoireachta agus ár bpleanála. Tá sé foghlama cheana ó ghalair eile cosúil le galar croí agus ailse scamhóg, nach dtosaíonn tú i ndáiríre an cath foriomlán a bhuachan ach nuair a thosaíonn tú ag cóireáil an ghalair go gníomhach - agus leis sin tugtar fuinneamh do na hiarrachtaí go léir maidir le cosc, brathadóireacht luath agus cóireáil luath.

“Tá tearc-mhaoiniú tugtha go dtí seo ar chóireáil speisialaithe daoine a bhfuil fadhbanna casta murtaill acu. Tá tús á chur le hacmhainní a chur i bhfeidhm chun aghaidh a thabhairt air seo agus chun ár gcumas a mhéadú, lena n-áirítear sainmheasúnú agus máinliacht nuair is gá. Inniu agus na snáitheanna gníomhaíochta á dtabhairt go léir le chéile sa spás murtallach, tugtar cúis dóchais go mbeidh an turas do dhaoine atá ag fulaingt le murtall rud beag níos éasca."

“Táimid ar bís na forbairtí seo a fheiceáil a chuirfidh feabhas díreach ar shaol na ndaoine atá ag fulaingt le murtall. Bhí sé tábhachtach go n-éistfí lenár guthanna le linn na tréimhse roimh fhoilsiú na samhla cúraim agus leanfaimid orainn ag obair i dteannta gach duine lena mbaineann chun a ndícheall a dhéanamh na pleananna seo a chur i bhfeidhm. Is é téama Lá Domhanda an Mhurtaill i mbliana “Dul i nGleic le Murtall le Chéile”, tá sé seo an-oiriúnach do cad atá ag tarlú anois anseo in Éirinn.”

“Tá a fhios againn in Éirinn go dtéann rómheáchan agus murtall i bhfeidhm ar fhormhór na ndaoine, go bhfuil 60% d’aosaigh róthrom nó go bhfuil siad murtallach chomh maith le leanbh amháin as gach 5 leanbh ar a laghad. Is ar mhaithe le gach duine atá sé cabhrú leis na leibhéil seo a athrú.

“Bíonn tionchar ag go leor fachtóirí ar mheáchan coirp aonair lena n-áirítear ár ngéineolaíocht, ár n-iompar agus ár dtimpeallacht. Tá an roinn ag obair go dlúth le comhghleacaithe eile san Aontas Eorpach chun scrúdú a dhéanamh ar an gcaoi ar féidir le beartas i réimsí ar nós athfhoirmliú bia, lipéadú ar aghaidh an phacáiste, cur chun cinn agus margaíocht bianna cuidiú leis an streachailt.

“Maidir le leanaí agus daoine óga, d’fhéadfadh rómheáchan agus murtall dul i bhfeidhm go mór ar a sláinte choirp, a bhfolláine shóisialta agus mhothúchánach agus ar a bhféinmheas, chomh maith. Ceann de na bronntanais is mó a fhéadfaidh tuismitheoir a thabhairt dá leanbh is ea iad a thosú ar chonair chuig iompraíochtaí stíl mhaireachtála shláintiúil maidir le bia sláintiúil, gníomhaíocht choirp, codladh agus am scáileáin. Trí thionscnaimh ar nós MyChild.ie agus an feachtas START, tugann an FSS tacaíocht do thuismitheoirí iompraíochtaí sláintiúla a thabhairt isteach dá gcuid leanaí. Is é ár gcuspóir trí Éire Sláintiúil an t-athrú iompraíochta seo a spreagadh agus tacú leis agus saoránaigh a mhealladh chun tabhairt faoi, cumhacht a thabhairt do phobail agus do dhaoine aonair saol níos sláintiúla a bheith acu.”

“Faoi láthair tá an HRB ag bainistiú infheistíochta de €18 milliún i dtaighde a bhaineann le murtall. Idir dul i ngleic le murtall i measc leanaí agus an bearna a laghdú idir an méid atá ar eolas againn faoi aiste bia agus sláinte agus an méid a dhéanaimid, lenár maoiniú gintear fianaise chun beartas agus cleachtas cúram sláinte a threorú, chomh maith le fianaise a chur ar fáil do dhaoine aonair ar féidir leo muinín a bheith acu as chun a sláinte féin a bhainistiú. "