Fógraíonn na hAirí Sláinte ceadú Rialtas chun an Bille Sláinte (Forálacha Ilghnéitheacha) (Uimh. 2) 2024 a fhoilsiú
- Foilsithe: 30 Aibreán 2024
- An t-eolas is déanaí: 12 Aibreán 2025
Fógraíonn na hAirí Sláinte ceadú Rialtas chun an Bille Sláinte (Forálacha Ilghnéitheacha) (Uimh. 2) 2024 a fhoilsiú lena bhforáiltear do leasuithe ar an Acht Sláinte 2007 agus ar an Acht fán Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltrais 2009.
- Cumhachtaí nua forfheidhmithe don Phríomh-Chigire Seirbhísí Sóisialacha, lena n-áirítear an chumhacht chun fógraí um chomhlíonadh a eisiúint, chun comhlíonadh na Rialachán in ionaid chúraim chónaithe a fheabhsú chun cónaitheoirí a chosaint tuilleadh
- Forálacha nua chun sonraí ó thithe banaltranais a bhailiú agus a fhoilsiú chun faisnéis níos fearr agus pleanáil náisiúnta níos comhtháite a sholáthar ar fud earnáil na dtithe banaltranais
- Beidh níos mó ball teaghlaigh i dteideal a mheas mar ‘chomharba teaghlaigh’ ar fheirm teaghlaigh nó ar shócmhainní gnó faoin Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltranais
Tá ceadú Rialtas faighte inniu ag an Aire Sláinte, Stephen Donnelly, agus ag an Aire Meabhair-Shláinte agus Daoine Scothaosta, Mary Butler, chun an Bille Sláinte (Forálacha Ilghnéitheacha) (Uimh.2) 2024 a fhoilsiú lena bhforáiltear do leasuithe ar an Acht Sláinte 2007 agus ar an Acht fán Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltrais 2009.
Tá na leasuithe nua seo ar an Acht Sláinte 2007 mar fhreagra ar roinnt príomh-mholtaí i dTuarascáil Phainéal Saineolaithe Tithe Altranais COVID-19, inar iarradh (1) go gcuirfí feabhas ar chumhachtaí agus ar cheanglais agus go ndéanfaí iad a nuachóiriú laistigh den chreat rialúcháin lena rialaítear tithe altranais agus (2) go mbunófaí tuairisciú éigeantach chuig HIQA ar phríomhshonraí oibríochtúla ó thithe altranais chun tacú le pleanáil seirbhíse agus le forbairt beartais.
Leis na leasuithe ar an Acht fán Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltranais 2009 (Fair Deal) déanfar leathnú ar an sainmhíniú orthu siúd atá incháilithe lena meas mar ‘chomharba teaghlaigh’ ar fheirm teaghlaigh nó ar shócmhainní gnó táirgiúla chun col ceathracha, garnianna agus garneachtanna agus an chlann garchlainne a áireamh. Faoin Acht fán Scéim um Thacaíocht Tithe Altranais (Leasú) 2021, is féidir uasteorainn a chur le ranníocaíochtaí ó shócmhainní feirme agus gnó tar éis trí bliana i gcúram, ar choinníoll go leanfaidh an comharba teaghlaigh a cheapfar de rith na sócmhainne ar feadh tréimhse ama.
Agus cinneadh an Rialtais maidir leis an reachtaíocht a cheadú á fhógairt aige, dúirt an tAire Donnelly:
“Tá áthas orm ceadú Rialtas a fháil chun an Bille seo a fhoilsiú. Cuirfidh na forálacha, nuair a achtófar iad, feabhsuithe ar cháilíocht agus ar shábháilteacht an chúraim chun leasa na gcónaitheoirí, a dteaghlaigh agus na hearnála ina hiomláine. Ina theannta sin, cabhróidh cumhachtaí nua maidir le bailiú sonraí le pleanáil náisiúnta níos comhtháite ar fud earnáil na dtithe banaltrais agus cuirfidh siad le trédhearcacht fhoriomlán do chónaitheoirí reatha agus do chónaitheoirí amach anseo.”
Dúirt an tAire Butler:
“Is céim thábhachtach eile í an reachtaíocht seo i gcur i bhfeidhm na moltaí i dTuarascáil Phainéal Saineolaithe Tithe Altranais COVID-19. Leis an reachtaíocht seo déanfar neartú agus feabhsú ar na huirlisí atá ar fáil don Phríomh-Chigire chun idirghabhálacha tráthúla, comhréireacha agus éifeachtacha a dhéanamh chun cónaitheoirí a chosaint, agus tógann sé ar na hinfheistíochtaí a rinneadh le roinnt blianta anuas chun cumas foirne HIQA a mhéadú sa réimse seo chun a chinntiú gur timpeallachtaí sábháilte iad gach teach banaltranais do gach duine a chónaíonn agus a oibríonn ann.
“Is príomhthosaíocht agam an reachtaíocht seo a thabhairt isteach. Tar éis dúinn leasuithe a dhéanamh cheana féin ar an 'Fair Deal' lena ndearnadh feirmeacha teaghlaigh agus gnólachtaí a chosaint, ba léir go raibh grúpa beag feirmeoirí nach raibh garghaolta ar bith acu agus a eisiadh go neamhdheonach ón reachtaíocht. Leis na leasuithe molta nua seo atá beartaithe ar an scéim 'Fair Deal' cinnteofar go mbeidh feidhm ag cosaintí d’fheirmeacha teaghlaigh agus do ghnólachtaí maidir leis an teaghlach sínte lena n-áirítear col ceathracha agus garneachta, garnianna agus an chlann gharchlainne, agus inmharthanacht agus inbhuanaitheacht na ngnólachtaí sin á gcosaint amach sa todhchaí. Is athrú fíor-thábhachtach é seo do na daoine sin nach bhfuil garghaolta acu.”
Tá sé i gceist ag na hAirí téacs deiridh an Bhille a fhoilsiú go luath agus an reachtaíocht a chur ar aghaidh trí Thithe an Oireachtais mar thosaíocht sna míonna amach romhainn.
Nótaí do na hEagarthóirí:
Foráiltear leis an mBille Sláinte (Forálacha Ilghnéitheacha) (Uimh. 2), 2024:
Leasuithe ar an Acht Sláinte 2007 chun:
- Cumhachtaí nua a thabhairt isteach don Phríomh-Chigire Seirbhísí Sóisialacha chun fógraí comhlíonta a eisiúint chun uirlis níos solúbtha agus níos comhréirí a sholáthar le haghaidh idirghabhála chun tacú le comhlíonadh in ionaid chónaithe do dhaoine scothaosta agus do dhaoine faoi mhíchumas, agus na próisis reatha faoi Alt 51 den Acht á gcomhlíonadh. Tá na forálacha cosúil le samhlacha fógra um chomhlíonadh i reachtaíocht eile.
- Feidhm nua a sholáthar don Phríomh-Chigire chun príomhshonraí oibriúcháin a bhailiú, a roinnt agus a fhoilsiú maidir le tithe banaltranais.
- Amlínte maidir le forálacha forfheidhmithe reatha arna dtionscnamh faoi Alt 51 a laghdú, chun luas a chur leis an gcóras reatha maidir le coinníollacha a fhorchur i dtaca le clárú nó le clárú a chealú agus comhsheasmhacht a choinneáil le Rialacha reatha na Cúirte Dúiche maidir le foriarrtais chun achomhairc a dhéanamh.
- Bunús dlí soiléir a sholáthar don Phríomh-Chigire chun dul isteach in áitreabh atá neamhchláraithe agus é a scrúdú, má tá cúiseanna réasúnacha aige nó aici lena chreidiúint go bhfuil gnó lárionaid ainmnithe atá neamhchláraithe á sheoladh.
- Cumhacht shainráite a sholáthar don Phríomh-Chigire chun coinníoll a ghabhann le clárú lárionad ainmnithe a bhaint gan iarratas a bheith déanta ag an soláthraí cláraithe. Foráil a dhéanamh go sainráite gur féidir leis an Aire ceanglais áirithe a fhorordú i rialacháin, a bheidh le cur san áireamh sna próisis maidir le gearáin a bhaineann le hionaid chónaithe.
Leasuithe ar an Scéim um Thacaíocht Tithe Altranais 2009 chun:
- Leathnú a dhéanamh ar an sainmhíniú orthu siúd atá incháilithe lena meas mar ‘chomharba teaghlaigh’ ar fheirm teaghlaigh nó ar shócmhainní gnó chun col ceathracha, garnianna agus garneachtanna, agus an chlann garchlainne a áireamh.
- Foráil a dhéanamh do leasuithe teicniúla breise ar Acht 2009.
Leis an Acht Sláinte 2007 bunaíodh an tÚdarás um Fhaisnéis agus Cáilíocht Sláinte (HIQA) agus Oifig an Phríomh-Chigire Seirbhísí Sóisialacha. Soláthraítear leis freisin an creat rialála maidir le seirbhísí cónaithe do dhaoine scothaosta (tithe banaltranais), daoine faoi mhíchumas agus leanaí a bhfuil gá acu le cúram agus cosaint. Déanann Príomh-Chigire Seirbhísí Sóisialta monatóireacht ar chomhlíonadh an chreata rialála sin.
Leis an Acht fán Scéim um Thacaíocht Tithe Altranais 2009 bunaíodh an Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltranais faoina gcuirtear tacaíocht airgeadais ar fáil dóibh siúd a bhaineann leas as seirbhísí cúraim cónaithe fhadtéarmaigh.