Faigheann an tAire Sláinte Faomhadh an Rialtais chun reachtaíocht leasaitheach um Atáirgeadh Daonna Cuidithe a dhréachtú
- Foilsithe: 8 Deireadh Fómhair 2024
- An t-eolas is déanaí: 12 Aibreán 2025
Tá faomhadh an Rialtais faighte ag an Aire Sláinte Stephen Donnelly inniu chun reachtaíocht leasaithe a dhréachtú ar an Acht um Atáirgeadh Daonna Cuidithe. Lorg an tAire Donnelly faomhadh an Rialtais don reachtaíocht i gcomhar leis an Aire Dlí agus Cirt agus leis an Aire Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Imeasctha agus Óige.
Lorgaíonn an dá réimse is suntasaí a dtabharfar aghaidh orthu sa Bhille Leasaitheach le soiléireacht a sholáthar do chónaitheoirí nó do shaoránaigh na hÉireann atá ag tabhairt faoi nósanna imeachta atáirgeadh daonna deontóra (DAHR) thar lear.
Tá sé beartaithe go mbunóidh an reachtaíocht próiseas chun ligean do chónaitheoirí Éireannacha a thugann faoi nós imeachta DAHR thar lear iarratas a dhéanamh ar dhearbhú tuismitheora maidir le leanbh a rugadh mar thoradh ar nós imeachta dá leithéid. Beidh sé seo indéanta trí fhorálacha nua a chur isteach san Acht um Leanaí agus Caidrimh Teaghlaigh, 2015. Áireofar leis seo foráil nach mór faisnéis aitheantais faoin deontóir a thaifeadadh agus a bheith inrochtana don leanbh a gineadh deontóra más mian leis, ar a 16ú breithlá nó ina dhiaidh.
Lena chois sin, soláthróidh an Bille Leasaitheach conair do shaoránaigh Éireannacha a bhfuil sainchónaí orthu thar lear agus a chuaigh faoi DAHR nó máthairionadaíocht i ndlínse eile chun aitheantas a thabhairt dá dtuismitheoirí in Éirinn, nuair nach bhfuil sé sin amhlaidh cheana féin.
Ag labhairt dó tar éis chruinniú na Comhaireachta inniu, dúirt an tAire Donnelly:
“Tar éis don Acht Sláinte (Atáirgeadh Daonna Cuidithe), 2024 a bheith rite i mí Iúil, thug mé gealltanas athbhreithniú a dhéanamh ar roinnt réimsí ar gá tuilleadh machnaimh a dhéanamh orthu. Mar a gealladh, tá áthas orm a fhógairt go bhfuil Scéim Ghinearálta an Bhille Leasaitheach ceadaithe ag an Rialtas anois.
“Táim ag tnúth le leanúint leis an obair sin agus le dréachtú Bille a mbeidh tionchar tábhachtach aige ar theaghlaigh le leanaí a rugadh trí nósanna imeachta DAHR thar lear.”
Dúirt Roderic O’Gorman, an tAire Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Imeasctha agus Óige:
“Fáiltím roimh chinneadh an lae inniu Scéim Ghinearálta an Bhille Sláinte (Atáirgeadh Daonna Cuidithe) (Leasú), 2024 a fhaomhadh.
“Cuirfidh an Bille Leasaithe soiléir ar fáil do theaghlaigh atá ag lorg dearbhuithe tuismitheora dá leanaí a rugadh trí nósanna imeachta DAHR a dhéantar thar lear.
“Ar a bharr sin, lorgaíonn an Scéim Ghinearálta le leibhéal ard sábháilteachta a chinntiú do nósanna imeachta DAHR dá leithéid, lena n-áirítear béim láidir a chur ar chosaint cheart aitheantais linbh deontóra.
“Táim ag tnúth le tuilleadh rannpháirtíochta leis an Aire Donnelly agus leis an Aire McEntee agus an obair á déanamh ar an mBille.”
Dúirt an tAire Dlí agus Cirt, Helen McEntee:
“Is céim thábhachtach chun tosaigh é inniu maidir le máthairionadaíocht le faomhadh an Rialtais ar Scéim Ghinearálta an Bhille Sláinte (Atáirgeadh Daonna Cuidithe) (Leasú), 2024.
“Leis an reachtaíocht a rinneamar le déanaí, fuaireamar an bealach do thuismíocht iomlán do go leor teaghlach ar fud na tíre. Mar sin féin, mar gheall ar chastacht an réimse seo níorbh fhéidir dul i ngleic le gach rud san Acht. Is é aidhm an Bhille nua an reachtaíocht a bhaineann le hatáirgeadh daonna cuidithe a dhéanamh chomh cuimsitheach agus is féidir. Lorgaíonn sé le cearta an linbh ar eolas ar a bhféiniúlacht iomlán, agus ar an máthair ionaid, a chosaint, rud nach mór a bheith mar phríomhchúram. Lena chois sin, cosnaíonn sé teaghlaigh a d’fhéadfadh a bheith tar éis dul faoi DAHR nó máthairionadaíocht lasmuigh d’Éirinn. I gcomhréir leis an Acht Sláinte (Atáirgeadh Daonna Cuidithe), 2024, soláthróidh an Bille nua cosaintí freisin chun cearta máthar ionaid a chosaint, lena n-áirítear ón mbaol ó gháinneáil ar dhaoine agus ó dhúshaothrú.
“Mar sin féin, beidh forálacha soiléire sa Bhille maidir le teidlíocht saoránachta Éireannaí do leanaí a bhfuil tuismitheoirí Éireannacha acu. Forbairt an-dearfach a bheidh i gceist dóibh siúd atá ag iarraidh a bheith ina dtuismitheoirí a bhfuil a fhios acu go bhfuil ceart a bpáiste ar shaoránacht Éireannach slán.
"Ba mhaith liom buíochas ó chroí a ghabháil le gach duine a mhol le roinnt blianta anuas, agus le mo chomhghleacaí an tAire Donnelly, a chinntigh go dtabharfadh an reachtaíocht thábhachtach seo aghaidh go cuimsitheach ar na saincheisteanna ar fad a bhaineann le máthairionadaíocht.”
Tá an tAcht agus an Bille Forlíontach molta sin ina n-ábhar do bhreithniú agus plé forleathan idir Ranna éagsúla, Oifig an Ard-Aighne agus san Oireachtas.
Leanfar den obair ar roinnt ceisteanna teicniúla a réiteach agus tá tús áite á thabhairt don Bhille ar liosta dréachtaithe an Oireachtais.