Foilsíonn an tAire Sláinte tuarascáil um ghuthanna na mban i leith sláinte na mban in Éirinn
- Foilsithe: 14 Meán Fómhair 2021
- An t-eolas is déanaí: 17 Meán Fómhair 2021
D’fhoilsigh an tAire Sláinte, Stephen Donnelly TD, tuarascáil inniu ar chleachtadh ‘éisteachta radacaí’ chun guthanna na mban ar shláinte na mban a chloisteáil trí thaighde a choimisiúnaigh Tascfhórsa Sláinte na mBan i mbliana.
Faoi stiúir taighdeoirí neamhspleácha, ghlac níos mó ná 270 bean páirt sa phlé seo ó gach cearn d’Éirinn, ag roinnt a dtaithí faoi agus a mianta do chóras sláinte na hÉireann. Rinneadh an taighde i dtrí chéim, ag tosú i lár 2020 agus ag críochnú i mí an Mheithimh 2021, agus éisteacht shóisialta agus na meáin i gceist leis; scéalta agus eispéiris na mban a chloisteáil; agus ceardlanna náisiúnta le mná.
Is toradh é an tuarascáil ar thionscadal tosaíochta do Thascfhórsa Sláinte na mBan agus soláthraíonn sé léargas luachmhar ar eispéiris na mban ar chúram sláinte in Éirinn. Cuireann mná béim ar roinnt eispéireas an-dearfach ach freisin ar shaincheisteanna tábhachtacha ar mhaith leo a fheabhsú go háirithe maidir le: faisnéis, meas, agus rochtain.
Dúirt an tAire Sláinte, Stephen Donnelly TD, a bhuail leis na rannpháirtithe uile ag ócáid seolta ar líne inniu;
“Tá éisteacht le mná mar bhunchloch dár gcuid oibre ar shláinte na mban. Is cuid ríthábhachtach den tuarascáil seo agus na comhráite a léiríonn sí an chaoi a gcruthóimid cur chuige nua i leith shláinte na mban sa tír seo. Sa tuarascáil gabhtar aiseolas an-ionraic agus macánta a thaispeánann dúinn cá bhféadfaimis tógáil ar dhea-chleachtais ach a chabhróidh linn freisin measúnú criticiúil a dhéanamh ar an áit ar féidir linn níos mó agus níos fearr a sholáthar do mhná. Táim dírithe inniu ar dhul i dteagmháil leis na mná a ghlac páirt sa chleachtadh seo agus éisteacht lena bpeirspictíochtaí agus lena dtaithí. Sna seachtainí amach romhainn, fógróidh mé tuilleadh beart chun seachadadh cúram sláinte na mban in Éirinn a fheabhsú, bunaithe ar na guthanna agus na peirspictíochtaí sa tuarascáil seo agus ar cad a chuala mé anseo inniu. Ní conclúid é seo, ní mór gur comhrá leanúnach é seo. Is éard atá ag teastáil uainn, agus a bhfuilimid ag obair ina leith, ná réabhlóid i gcúram sláinte na mban.”
Dúirt Rachel Kenna, Príomhoifigeach Altranais, an Roinn Sláinte;
“Tá na peirspictíochtaí seo chomh tábhachtach chun an chaoi a ndéanaimid ár gcuid oibre sa Roinn a mhúnlú agus a fheabhsú. Tá an tuarascáil seo uathúil i gceapadh beartas ach cuireann sí leis an obair chuimsitheach atá ar bun ag HIQA, FSS agus an Roinn Sláinte chun éisteacht tríd an gClár Náisiúnta um Eispéireas Cúraim. Is iontach an fuinneamh atá ann inniu agus dearfacht na mban a d’oibrigh linn - tá sé chomh spreagúil an oiread sin moltaí nithiúla suimiúla a fheiceáil agus a chloisteáil ar bhealaí inar féidir linn an córas a fheabhsú.”
Dúirt Peggy Maguire, comhchathaoirleach Thascfhórsa Sláinte na mBan agus Stiúrthóir ag Institiúid Eorpach Sláinte na mBan:
"Is é fócas an Tascfhórsa tuiscint a fháil ar eispéiris na mban ar ár seirbhísí sláinte iontu féin agus mar phríomhchúramóirí. Mar mháithreacha, iníonacha, mná céile agus chairde, is iad mná bainisteoirí sláinte agus príomhchinnteoirí sláinte, ach is minic a bhíonn a sláinte agus a folláine féin thíos leis. Is othair iad mná freisin, go háirithe le linn na mblianta nuair a bhíonn siad níos sine, i sochaí atá ag dul in aois i gcónaí ina sáraíonn mná fir ach ina gcaitheann siad a mblianta níos sine faoi ualach díréireach de bharr drochshláinte. Cuireann an cleachtadh Éisteachta Radacaí guthanna na mban i gcroílár ghníomhaíocht an Tascfhórsa, agus aithníonn sé go bhfuil feabhsú sláinte agus folláine na mban ar feadh an tsaoil mar thosaíocht do bheartas sláinte na hÉireann.”
Dúirt Orla O'Connor, Stiúrthóir Chomhairle Náisiúnta na mBan in Éirinn:
“Trí scór bliain ag obair le baill an NWC ar shláinte na mban, tá a fhios againn an tábhacht a bhaineann le heispéiris na mban a chur i gcroílár aon athchóirithe. Tá an chomhpháirtíocht idir NWC agus an Roinn Sláinte i dTascfhórsa Sláinte na mBan ag cinntiú go bhfuil guthanna na mban ag cur eolais ar na hathruithe ar ár gcóras sláinte chun cur chuige níos íogaire ó thaobh inscne a fhorbairt agus chun torthaí níos fearr a sholáthar do mhná. Chun sláinte ghlúine agus mná agus cailíní na todhchaí a chosaint agus a chur chun cinn, teastaíonn cur chuige ‘sláinte i ngach beartas’ uile-Rialtais má táimid chun na dálaí a chruthú a ligfidh do na mná uile bheith faoi rath.”
Nótaí d'Eagarthóirí:
“Éisteacht Radacach”
- Is modheolaíocht í an éisteacht radacach a úsáidtear go hidirnáisiúnta go minic i suíomhanna réiteach coimhlinte. Cuimsítear san fhocal ‘radacach’ an modh éisteachta agus an rún araon: radacach sa chiall go dtéann sé chuig fréamh an méid atá á rá, agus nach bhfuil, agus radacach sa chiall go bhféadfadh sé claochlú a chruthú.
- Choimisiúnaigh Tascfhórsa Sláinte na mBan an cleachtadh “Éisteachta Radacaí”.
- Bhí taighdeoirí neamhspleácha MCCP i gceannas ar an tionscadal agus thug siad cuireadh do mhná as gach cearn d’Éirinn páirt a ghlacadh agus a dtuairimí ar shláinte na mban in Éirinn a roinnt. Ghlac níos mó ná 270 bean páirt sna díospóireachtaí seo a thosaigh i lár 2020 agus a chríochnaigh i mí an Mheithimh 2021. Rinneadh an tionscadal i gcomhpháirtíocht le Comhairle Náisiúnta na mBan in Éirinn, a rinne plé breise dírithe le mná ó ghrúpaí imeallaithe.
Tascfhórsa Shláinte na mBan
- Bhunaigh an Roinn Sláinte Tascfhórsa Sláinte na mBan chun torthaí sláinte na mban agus eispéiris an chúraim shláinte a fheabhsú i mí Mheán Fómhair 2019.
- Ag oibriú ar bhonn céimnithe agus tosaíochta, tá an Tascfhórsa ag féachaint ar raon saincheisteanna a théann i bhfeidhm ar shláinte na mban. Bunaithe ar an bhfianaise agus bunaithe ar pheirspictíochtaí agus tuairimí na mban, d’aithin an Tascfhórsa 5 thosaíocht tosaigh laistigh dá chlár gníomhaíochta tosaigh 2 bhliana:
1. Ag éisteacht le mná
2. sláinte ghínéiceolaíoch
3. tacaíochtaí don mheanpáis
4. leibhéil ghníomhaíochta corpartha do mhná níos sine
5. tacaíochtaí meabhairshláinte do mhná agus do chailíní
- Cuimsítear sa Tascfhórsa baill foirne laistigh den Roinn chomh maith le comhpháirtithe seachtracha lena n-áirítear an Institiúid Eorpach um Shláinte na mBan, FSS lena n-áirítear Clár Náisiúnta Sláinte na mBan agus Naíonán, Comhairle Náisiúnta na mBan in Éirinn, Coláiste Dochtúirí Teaghlaigh na hÉireann, Institiúid na Sláinte Poiblí, agus an Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumas, Lánpháirtíochta agus an Óige
- Leanfaidh an clár ag éisteacht le mná agus cailíní agus ag obair leo i ndearadh agus i seachadadh cúram sláinte agus sóisialta, agus le cur chuige comhleanúnach, iomlánaíoch a chur chun cinn maidir le torthaí agus eispéiris sláinte a fheabhsú do mhná agus do chailíní.
- Leathanach gréasáin Thascfhórsa Shláinte na mBan: https://www.gov.ie/en/campaigns/-womens-health/
Ciste Shláinte na mBan
- Cuireadh Ciste Sláinte na mBan de luach €5milliún i bhfeidhm chun tacú le clár gníomhaíochtaí tosaíochta sna réimsí a thabhairt ar na ceithre Thosaíocht, bunaithe ar fhianaise agus ar rannpháirtíocht fhairsing le FSS.
- Mar shampla,, leis an gciste, tugadh tacaíocht do chlinicí gínéiceolaíochta ilfhreastail “féach agus cóireáil” a thabhairt isteach sa phobal inar féidir breathnú ar mhná agus iad a mheasúnú, tar éis don dochtúir teaghlaigh iad a atreorú chuig seirbhísí gínéiceolaíochta ginearálta an ospidéil, chomh maith le sainchlinicí meanpáis a thabhairt isteach.
- Leanfaidh Ciste Sláinte na mBan ag tacú le cur chun feidhme thosaíochtaí sláinte na mban in 2021, lena n-áirítear i réimsí an mheanpháis, gníomhaíocht choirp, gínéiceolaíocht ógánach péidiatraice, agus meabhairshláinte.
Forbairtí Seirbhíse Máithreachais agus Gínéiceolaíochta
- Tá an rialtas tiomanta do thorthaí sláinte na mban a chur chun cinn agus a fheabhsú, mar a aibhsíodh i gClár an Rialtais agus aibhsithe ag an tiomantas, faoi Bhuiséad 2021, chun maoiniú €12m a sholáthar d’fhorbairtí nua i seirbhísí máithreachais agus gínéiceolaíochta. Cuideoidh an infheistíocht shuntasach seo le spreagadh athnuaite a chur i bhfeidhm ar an Straitéis Náisiúnta Máithreachais agus cuideoidh sí le seirbhísí gínéiceolaíochta a fheabhsú, mar shampla, trí rolladh amach na Samhla Cúraim Gínéiceolaíochta Siúlaí trí chlinicí breise a bhunú in 2021.