Lá Domhanda um Fhéinmharú a Chosc 2024 comórtha ag tAire Mary Butler
- Foilsithe: 10 Meán Fómhair 2024
- An t-eolas is déanaí: 13 Meán Fómhair 2024
Tá an tAire Stáit um Mheabhairshláinte agus Daoine Scothaosta, Mary Butler, ag comóradh Lá Idirnáisiúnta Domhanda um Fhéinmharú a Choscinniu. Is é téama domhanda 2024 ná 'An Scéal ar Fhéinmharú a Athrú', a bhfuil sé mar aidhm aige ár ndearcadh ar fhéinmharú a athrú agus bogadh ó chultúr ina ndéantar an féinmharú a stiogmatú go cultúr ina bhfuil oscailteacht agus tuiscint ag baint leis an gceist seo.
Tá an téama seo ag teacht go mór le Connecting for Life, straitéis náisiúnta na hÉireann chun féinmharú a laghdú in Éirinn, agus a fhócas ar stiogma a laghdú agus labhairt go hoscailte faoi dheacrachtaí meabhairshláinte.
Is ceist an-chasta é féinmharú, ach trí phlé oscailte agus ionraic a bheith againn lenár gcairde, lenár ndaoine muinteartha agus lenár gcomhghleacaithe, is féidir linn cabhrú leis an gceist a chur ó mhaith agus cur le cultúr níos tacúla ina spreagtar cabhair a lorg.
Ag labhairt dó ar an lá domhanda um fhéinmharú a chosc, d'fháiltigh an tAire Butler roimh an gcomhdháil 'Tuairisciú Sábháilte agus Íogair ar Fhéinmharú a Chur Chun Cinn' a bheidh ar siúl i mBaile Átha Cliath Déardaoin seo, an 12ú Meán Fómhair.
Dúirt an tAire Butler:
"Ar an Lá Domhanda um Fhéinmharú a Chosc, ba mhaith linn cabhrú leis an scéal faoi fhéinmharú a athrú. Cuideoidh an chomhdháil 'Tuairisciú Sábháilte agus Íogair ar Fhéinmharú a Chur Chun Cinn' Déardaoin linn oibriú i dtreo sin. Spreagfaidh an ócáid seo na meáin chun cloí le treoirlínte maidir le féinmharú a thuairisciú mar chuid dár n-iarrachtaí féinmharú a laghdú, ar aon dul le Connecting for Life."
Leag an tAire Butler béim freisin ar a thábhachtaí atá sé cabhair a lorg:
"Tríd an nglaoch ar 'Tosaigh an Comhrá' i mbliana is féidir linn cabhrú leo siúd atá ag dul trí am deacair a bheith níos compordaí ag lorg cabhrach.
"In Éirinn is fir iad formhór na ndaoine a fhaigheann bás de bharr féinmharaithe. Fir ina bhfuil aithreacha, deartháireacha, uncailí, mic. Mar Aire Meabhairshláinte agus Daoine Aosta, creidim go bhfuil sé ríthábhachtach go spreagfaimid fir go háirithe chun labhairt amach agus cabhair a lorg, chun a chur in iúl dóibh go bhfuil cabhair ar fáil. Agus tá cabhair ar fáil i gcónaí.
"Tá sé mar phríomhthosaíocht agamsa agus ag an Rialtas trí chéile tragóid an fhéinmharaithe a chosc, agus tá sé thar a bheith tábhachtach go gcoinneoimid orainn ag obair chun féinmharú in Éirinn a laghdú."
Sheol an tAire Butler feachtas 'Ribín Glas' 2024 an tseachtain seo caite inar labhair sí faoi thionchar diúltach an stiogma, agus an tábhacht a bhaineann le dúshlán a thabhairt dó, ionas gur féidir linn bogadh i dtreo sochaí níos fulangaí agus níos atruacha.
Bíonn tacaíocht ar fáil i gcónaí
Cuir ar an eolas i gcónaí tacaíochtaí nuair a bhíonn tú ag caint faoi fhéinmharú. Tá go leor seirbhísí oscailte 24/7 agus is féidir leat teagmháil a dhéanamh ar bhealaí éagsúla, mar shampla:
• ar an bhfón – Samaritans, tabhair cuairt ar www.samaritans.ie nó saorghlao 116 123
• trí theachtaireacht téacs – Téacs Fúithi, téacsáil HELLO chuig 50808, tabhair cuairt ar www.textaboutit.ie
• ar líne – MyMind, tabhair cuairt ar www.mymind.org
• aghaidh ar aghaidh – Pieta, tabhair cuairt ar www.pieta.ienó saorghlao 1800 247 247
Is féidir leat glaoch ar Líne Eolais 'Do Mheabhairshláinte' de chuid FSS, aon am de lá nó oíche, chun eolas a fháil ar mheabhairshláinte, agus cad iad na seirbhísí agus tacaíochtaí eile atá ar fáil in aice leat – saorghlao 1800 111 888 nó tabhair cuairt ar www.yourmentalhealth.ie.
Nótaí
Staitisticí domhanda
https://www.iasp.info/wp-content/uploads/World-Suicide-Prevention-Day-Facts-Figures-2024.pdf
- Is dúshlán domhanda é féinmharú. Tá féinmharú go seasta i measc na 20 príomhchúis báis ar fud an domhain thar gach aoisghrúpa. Is toradh ar fhéinmharú é duine as gach 100 bás ar fud an domhain. Is féidir leis dul i bhfeidhm ar gach duine againn.
- Meastar go bhfaigheann 703,000 duine bás de bharr féinmharaithe ar fud an domhain gach bliain.
- Tarlaíonn breis is leath (58%) de na básanna go léir trí fhéinmharú roimh 50 bliain d’aois.
- Tarlaíonn féinmharú i ngach réigiún ar domhan, áfach, tharla os cionn trí cheathrú (77%) d'fhéinmharuithe domhanda in 2019 i dtíortha ísealioncaim agus meánioncaim.
Staitisticí na hÉireann
www.cso.ie. Foilsíonn an Phríomh-Oifig Staidrimh staitisticí oifigiúla maidir le líon na ndaoine a fuair bás de bharr féinmharaithe in Éirinn.
| Bliain | Líon na ndaoine a fuair bás de bharr féinmharaithe in Éirinn |
| 2023 | 302 |
| 2022 | 412 |
| 2021 | 449 |
Nóta: Figiúirí sealadacha amháin, seachas básanna cláraithe déanacha (Tábla VSD30 na Príomh-Oifige Staidrimh)
Tuairisciú sna meáin
- Agus ábhar an fhéinmharaithe á clúdach, molann FSS go gcloífeadh na meáin le Treoirlínte Meáin Samaritans Ireland maidir le Féinmharú a Thuairisciú - léiríonn fianaise taighde go bhféadfadh iompar aithrise féinmharfach a bheith mar thoradh ar chineálacha áirithe léiriúcháin sna meáin, mar shampla cur síos sainráite ar mhodh, tuairisciú sensational agus iomarcach i measc daoine leochaileacha.
- Ba cheart i gcónaí dul i ngleic le hábhar an fhéinmharaithe le cúram agus le trua. Tá sé tábhachtach teanga íogair neamh-stigmatach a úsáid agus tú i mbun comhrá, ag caint nó ag scríobh faoin bhféinmharú. Léigh tuilleadh ó Oifig Náisiúnta FSS um Fhéinmharú a Chosc.
Oiliúint maidir le féinmharú a chosc saor in aisce ó FSS
- Chun tuilleadh eolais a fháil ar chláir oiliúna um chosc féinmharaithe atá ar fáil ó FSS, tabhair cuairt ar www.nosp.ie/training.
- i 'Let's Talk About Suicide' – clár oiliúna saor in aisce ar líne chun féinmharú a chosc ó NOSP FSS.