Lá Feasachta Antaibheathaigh na hEorpa (EAAD) 2023 á chomóradh ag an Aire Sláinte
- Foilsithe: 18 Samhain 2023
- An t-eolas is déanaí: 12 Aibreán 2025
Rinne an tAire Sláinte, Stephen Donnelly comóradh inniu ar Lá Feasachta Antaibheathaigh na hEorpa (EAAD), agus é ag cur fáilte roimh rannpháirtíocht ghníomhach leanúnach na hÉireann sa tionscnamh tábhachtach seo tríd an Dara Plean Gníomhaíochta One Health na hÉireann ar Fhrithsheasmhacht In Aghaidh Ábhar Frithmhiocróbach 2021-2025 (iNAP2).
Is tionscnamh sláinte Eorpach é EAAD arna chomhordú ag an Lárionad Eorpach um Ghalair a Chosc agus a Rialú (ECDC). Ceiliúrtar é le linn An tSeachtain Feasachta Dhomhanda ar Ábhair Fhrithmhiocróbacha (WAAW), tá sé mar chuid de sheachtain ghníomhaíochta dhomhanda na hEagraíochta Domhanda Sláinte (EDS) chun aird a tharraingt ar fhadhb mhéadaitheach an fhrithsheasmhacht In aghaidh ábhar frithmhiocróbach (AMR).
Dúirt an tAire Donnelly:
"Cuireann Lá Feasachta Antaibheathaigh na hEorpa béim ar cé chomh ríthábhachtach is atá antaibheathaigh dár seirbhís sláinte. Is meabhrúchán tábhachtach é ar an ngá atá le hantaibheathaigh a úsáid go sábháilte agus i gceart chun a chinntiú go bhfuil siad éifeachtach nuair is gá le haghaidh cúram othar, agus le haghaidh úsáid na nglún atá le teacht.
Is bagairt dhomhanda sláinte í an Fhrithsheasmhacht in aghaidh Ábhair Fhrithmhiocróbacha a mbíonn tionchar aici ar shláinte an duine, ar shláinte ainmhithe, agus ar ár dtimpeallacht chomhroinnte. Déanann sé comhghníomhaíocht chun an bhagairt seo a laghdú agus tá áthas orm go leanann mo Roinn ag obair go dlúth le comhghleacaithe ar fud na n-earnálacha seo chun a chinntiú go nglacfar cur chuige comhordaithe One Health chun dul i ngleic le AMR".
Leanann an Roinn Sláinte agus an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara ag obair le chéile ar bheartas AMR le gníomhaireachtaí agus le páirtithe leasmhara ar fud na n-earnálacha One Health – sláinte an duine, sláinte ainmhithe agus an comhshaol – chun na gníomhartha sa Dara Plean Gníomhaíochta One Health na hÉireann ar Fhrithsheasmhacht In Aghaidh Ábhar Frithmhiocróbach 2021 – 2025, ar a dtugtar iNAP2, a chur i bhfeidhm.
In 2023, rinne an Roinn Sláinte athbhreithniú meántéarma ar na gníomhartha sláinte daonna in iNAP2 chun a chinntiú gur gabhadh foghlaim leanúnach ó phaindéim COVID-19 chun bonn eolais a chur faoin gcuid eile de shaolré an Phlean.
Dúirt an Príomhoifigeach Altranais, Rachel Kenna:
"Ar Lá Feasachta Antaibheathaigh na hEorpa, ba mhaith liom aitheantas a thabhairt don obair thábhachtach atá ar bun ag oibrithe cúraim sláinte agus ag páirtithe leasmhara chun dul i ngleic le AMR sa phobal.
Is cúis áthais dom an dul chun cinn atá déanta ag na páirtithe leasmhara go léir a fheiceáil trí Phlean Gníomhaíochta na hÉireann, iNAP2, a chur i bhfeidhm. Tá feasacht mhéadaithe ag iNAP2 ar úsáid cheart agus ar thomhaltas ceart antaibheathach ar an leibhéal náisiúnta.
Is meabhrúchán tábhachtach é Lá Feasachta Antaibheathaigh na hEorpa dúinn go léir - othair, gairmithe sláinte agus cúraim shóisialta, agus an pobal - ár ndícheall a dhéanamh chun úsáid fhreagrach antaibheathach a chinntiú."
Dúirt an Príomhoifigeach Leighis, an tOllamh Breda Smyth:
"Tá antaibheathaigh tar éis athrú ó bhonn a dhéanamh ar an gcaoi a gcaithimid le hothair a bhfuil ionfhabhtuithe baictéaracha orthu. Chun éifeachtacht antaibheathach a chosaint ní mór dúinn iad a úsáid go cuí.
Tá sé an-tábhachtach feasacht a ardú maidir leis na rioscaí a bhaineann le frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha chun athrú iompraíochta a spreagadh maidir leis an gcaoi a ndéantar ábhair fhrithmhiocróbacha a fhorordú agus a úsáid.
Tá cur chuige ‘One Health’ á ghlacadh ag Éirinn chun aghaidh a thabhairt ar fhrithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha. Tá ár bhfreagairt ag teacht leis an gcur chuige idirnáisiúnta atá molta ag an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte agus ag an gCoimisiún Eorpach. Aithnítear sa chur chuige 'One Health' go bhfuil baint ag sláinte agus folláine daoine le sláinte agus leas ainmhithe, bithéagsúlachta agus an chomhshaoil."
D'fhoilsigh an Roinn Sláinte an Treoirlíne Chliniciúil Náisiúnta um Chosc agus Rialú Ionfhabhtaithe (IPC) i mí na Bealtaine 2023. Ceann de mhór-mholtaí na treorach seo ná go bhfuil ról le himirt ag gach duine atá ag obair i seirbhísí sláinte san IPC.
Mar chuid d'fheachtais na seachtaine um Fheasacht Eorpach ar Antaibheathaigh agus um Chosc Ionfhabhtaithe Idirnáisiúnta 2023, tá ceardlann saor in aisce á reáchtáil ag FSS um Fhrithsheasmhacht in aghaidh Ábhair Fhrithmhiocróbacha agus Rialú Ionfhabhtaithe (AMRIC) do lucht féachana ildisciplíneach spriocdhírithe maidir le conas an treoir seo a chur i bhfeidhm i gcleachtas laethúil na seirbhísí cúraim sláinte go léir. Is é IPC láidir an cur chuige is éifeachtaí chun leathadh na Frithsheasmhachta in aghaidh Ábhair Fhrithmhiocróbacha a rialú. Braitheann IPC agus AMS rathúil ar chomhoibriú idir an fhoireann cúraim sláinte, bainisteoirí agus othair.
Nótaí
Tá tuilleadh eolais faoi AMR agus foilseachán iNAP2 ar fáil ar chomhleathanach gréasáin AMR: www.gov.ie/amr
Cad is AMR?
Is éard is frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha (AMR) ann ná frithsheasmhacht in aghaidh miocrorgánach i ndruga a bhí éifeachtach ar dtús chun ionfhabhtuithe a chóireáil de bharr an mhiocrorgánaigh sin. Tá miocrorgánaigh fhrithsheasmhacha (lena n-áirítear baictéir, fungais, víris agus seadáin) in ann ionsaí a sheasamh ag drugaí frithmhiocróbacha, amhail drugaí frith-fhrithchaiteacha (m.sh., antaibheathaigh), frith-fhungasacha, frithvíreasacha, agus frithmhaláireach, ionas go mbeidh cóireálacha caighdeánacha neamhéifeachtach agus go leanann ionfhabhtuithe ar aghaidh, rud a mhéadaíonn an baol go scaipfidh siad ar dhaoine eile.
Tá ábhair fhrithmhiocróbacha riachtanach do chleachtadh na míochaine nua-aimseartha, rud a chumasaíonn idirghabhálacha agus cóireálacha leighis sofaisticiúla, amhail ceimiteiripe agus trasphlanduithe orgáin.
Cad is One Health?
Is é an sprioc atá ag coincheap na One Health iarrachtaí comhoibríocha ildisciplíneacha a spreagadh ar fud earnálacha éagsúla amhail sláinte an duine, sláinte ainmhithe, talmhaíocht, agus an comhshaol chun na torthaí sláinte is fearr is féidir a bhaint amach do dhaoine agus d'ainmhithe. Molann sé cur chuige "sochaí uile", ag aithint go bhfuil baint ag sláinte daoine le sláinte ainmhithe agus an chomhshaoil. Aithníodh ar fud an domhain gurb é cur chuige One Health an bealach is éifeachtaí chun aghaidh a thabhairt ar dhúshlán domhanda AMR. Cuireann an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS) agus an Coimisiún Eorpach araon é seo chun cinn.
Pleananna Gníomhaíochta Náisiúnta maidir le AMR
Is tiomantas idirnáisiúnta iad na Pleananna Gníomhaíochta Náisiúnta maidir le AMR do Bhallstáit an Choimisiúin Eorpaigh agus na hEagraíochta Domhanda Sláinte araon.
Glacann Dara Plean Gníomhaíochta One Health na hÉireann ar Fhrithsheasmhacht In Aghaidh Ábhar Frithmhiocróbach 2021-2025, ar a dtugtar iNAP2, cur chuige One Health chun dul i ngleic le frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha (AMR) agus tá sé ag teacht leis na cúig Chuspóir Straitéiseacha a leagtar amach i bPlean Gníomhaíochta Domhanda na hEagraíochta Domhanda Sláinte (2015) agus le ceanglais an Phlean Gníomhaíochta Eorpaigh um Fhrithsheasmhacht in aghaidh Ábhair Fhrithmhiocróbacha (2017). Tá raon idirghabhálacha agus gníomhaíochtaí straitéiseacha sa phlean ar fud na n-earnálacha sláinte daonna, sláinte ainmhithe agus comhshaoil atá grúpáilte faoi chúig chuspóir straitéiseacha atá dírithe ar:
- Feasacht agus eolas ar AMR a fheabhsú;
- Faireachas ar fhrithsheasmhacht in aghaidh antaibheathach agus ar úsáid antaibheathach a fheabhsú;
- Scaipeadh an ionfhabhtaithe agus an ghalair a laghdú;
- Úsáid antaibheathach i sláinte an duine agus i sláinte ainmhithe a bharrfheabhsú; agus
- Taighde agus infheistíocht inbhuanaithe a chur chun cinn i gcógas nua, uirlisí diagnóiseacha, vacsaíní agus idirghabhálacha eile.
An Coiste Comhairleach Náisiúnta Idir-rannach um Fhrithsheasmhacht in aghaidh Ábhair Fhrithmhiocróbacha
D'oibrigh an Roinn Sláinte leis an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara mar chuid de Chur Chuige One Health chun dul i ngleic le AMR ó 2014 nuair a bunaíodh an Coiste Comhairleach Náisiúnta Idir-rannach AMR. Tá an Príomhoifigeach Leighis, an Príomhoifigeach Altranais agus an Príomhoifigeach Tréidliachta ina chomhchathaoirligh air.
Comhlíonann bunú an Choiste Chomhairligh Náisiúnta Idir-rannach AMR riachtanais na hÉireann sásra comhordaithe trasnach a bheith ann chun aghaidh a thabhairt ar AMR ar leibhéal Eorpach agus Domhanda. D'fhóin an coiste mar choiste AMR One Health agus tá an bhallraíocht comhdhéanta de Ranna Rialtais, príomhpháirtithe leasmhara agus gníomhaireachtaí ó na trí earnáil.
Cad é Lá Feasachta Antaibheathaigh na hEorpa (EAAD) 2023?
Is tionscnamh sláinte Eorpach é Lá Feasachta Antaibheathaigh na hEorpa (EAAD) arna chomhordú ag ECDC. Cuireann sé ardán agus tacaíocht ar fáil d'fheachtais náisiúnta maidir le húsáid stuama antaibheathach san AE/LEE agus bíonn sé ar siúl gach bliain ar fud na hEorpa an 18 Samhain. Eagraítear EAAD i gcomhpháirtíocht le Seachtain Feasachta Dhomhanda AMR, a eagraíonn an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte gach bliain ón 18-24 Samhain.
Díreofar i mbliana ar na spriocanna a bunaíodh sa Mholadh ón gComhairle a glacadh le déanaí maidir le dlús a chur le gníomhaíochtaí an Aontais chun frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha a chomhrac i gcur chuige One Health. Is bealach éifeachtach iad na spriocanna, atá nithiúil agus intomhaiste, chun faireachán a dhéanamh ar an dul chun cinn agus chun spriocanna a bhaint amach a bhaineann le frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha a chosc agus a laghdú go dtí 2030.
Lá Feasachta Antaibheathaigh na hEorpa (EAAD) 2023 (europa.eu)
European Antibiotic Awareness Day (EAAD) 2023 (europa.eu)
Cad é An tSeachtain Feasachta Dhomhanda ar Ábhair Fhrithmhiocróbacha (WAAW)?
Gach bliain, tá sé mar aidhm ag Seachtain Feasachta AMR an Domhain feasacht a ardú agus gníomhaíocht a spreagadh maidir le frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha (AMR). Bíonn an feachtas domhanda ar siúl gach bliain ón 18-24 Samhain. Is é téama na bliana seo ná "Frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha a chosc le chéile".
Tuilleadh eolais: EDS EMRO Seachtain Feasachta Dhomhanda AMR 2023 2023 An tSeachtain Feasachta Dhomhanda ar Ábhair Fhrithmhiocróbacha