Leagann an tAire Sláinte béim ar rochtain, chaighdeán agus shábháilteacht níos fearr ar chúram Diaibéitis
- Foilsithe: 10 Bealtaine 2024
- An t-eolas is déanaí: 12 Aibreán 2025
Tá an tAire Sláinte Stephen Donnelly ag cur béime ar threoirlíne nuashonraithe do dhaoine fásta le Diaibéiteas Chineál 1 ón gCoiste Náisiúnta um Éifeachtacht Chliniciúil (NCEC), atá dírithe ar rochtain, chaighdeán agus shábháilteacht chúraim a fheabhsú do dhaoine fásta a bhfuil an riocht orthu.
Tá Samhail Chomhtháite Chúraim nuashonraithe á seoladh ag Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS) inniu freisin do dhaoine a bhfuil Diaibéiteas Mellitus Chineál 2 orthu.
Sa treoirlíne nuashonraithe NCEC, beidh moltaí ann maidir le monatóireacht leanúnach de ghlúcós (CGM) a chur ar fáil do gach duine fásta a bhfuil Diaibéiteas Chineál 1 orthu. Cabhraíonn CGM le daoine a bhfuil diaibéiteas orthu monatóireacht a dhéanamh ar a leibhéil ghlúcóis san fhuil gan gá le méar a phriocadh.
Tá córas iarratais aisíocaíochta do bhraiteoirí CGM curtha i bhfeidhm ag FSS, ó mhí na Nollag 2023 i leith.
Is riocht uath-imdhíonachta é diaibéiteas Chineál 1 a scriosann na cealla insline sa phaincréas. Ciallaíonn sé seo go gcaithfidh daoine a bhfuil diaibéiteas chineál 1 orthu inslin a fháil trí instealladh nó trí chaidéal a úsáid chun a leibhéil ghlúcóis san fhuil a bhainistiú agus chun raon deacrachtaí tromchúiseacha gearrthéarmacha agus fadtéarmacha a sheachaint.
Dúirt an tAire Donnelly:
“Cuirim fáilte roimh fhoilsiú na Treoirlíne Chliniciúil Náisiúnta NCEC nuashonraithe seo maidir le Diaibéiteas Chineál 1 i nDaoine Fásta. Tá dul chun cinn mór feicthe againn maidir le cúrsaí teicneolaíochta de le blianta beaga anuas chun diaibéiteas a bhainistiú. Tá breis is 20,000 duine fásta in Éirinn ag maireachtáil le diaibéiteas de chineál 1, agus is údar misnigh é go léiríonn ár dtreoirlínte cliniciúla náisiúnta an fhianaise is fearr is féidir maidir le monatóireacht a dhéanamh ar leibhéil ghlúcóis san fhuil do na hothair seo.
"Ba mhaith liom aitheantas a thabhairt don obair mhór atá déanta ag an gCoiste Náisiúnta um Éifeachtacht Chliniciúil maidir le sábháilteacht othar agus caighdeán a chur chun cinn, chomh maith leis an gclár oibre d’éifeachtacht chliniciúil na hÉireann, faoi chathaoirleacht an Ollaimh Gerry Fitzpatrick. Ba mhaith liom comhghairdeas a dhéanamh freisin leis an Dr Kevin Moore, leis an Ollamh Derek O'Keeffe, le Dervla Kennedy, le baill an Ghrúpa Forbartha Treoirlíne, agus le gach duine a d'oibrigh chun an treoirlíne nuashonraithe seo a thabhairt chuig a sheoladh inniu."
Dúirt an Dr Kevin Moore, Cathaoirleach ar an nGrúpa Forbartha Treoirlíne nuashonraithe DM Cineál 1:
"Cuireann an treoirlíne náisiúnta nuashonraithe do dhaoine fásta a bhfuil diaibéiteas de chineál 1 orthu plean soiléir ar fáil chun a chinntiú go bhfuil rochtain ag gach duine in Éirinn ar chúram ar ardchaighdeán."
In 2018, ba í Treoirlíne faoi Diaibéiteas Chineál 1 NCEC an chéad treoirlíne NCEC a forbraíodh in Éirinn in 2018, ag baint úsáide as próiseas comhthéacsaithe Institiúid Náisiúnta um Fheabhas Sláinte agus Cúraim (NICE) Shasana; treoirlíne NICE a úsáideadh le déanaí i dtír eile.
Tá na moltaí bunaithe ar an bhfianaise taighde is fearr agus ar shaineolas cliniciúil náisiúnta agus idirnáisiúnta. Tá an treoirlíne maidir le diaibéiteas Chineál 1 nuashonraithe seo bunaithe ar nuashonruithe 2022 ó NICE.
Bhí grúpa forbartha treoirlíne ó Chlár Cliniciúil Náisiúnta FSS um Dhiaibéiteas i gceannas ar an tionscnamh seo, le tacaíocht ón Aonad um Éifeachtacht Chliniciúil sa Roinn Sláinte, agus foireann ó NICE. Bhí dearbhú cáilíochta na treoirlíne cinntithe ag NICE agus faofa ag an NCEC.
Dúirt an tOllamh Jonathan Benger, príomhoifigeach leighis NICE:
“Mar eagraíocht a bhfuil cáil idirnáisiúnta bainte amach aici as moltaí bunaithe ar fhianaise a fhorbairt le 25 bliain anuas, tá lúcháir orainn go bhfuil leas bainte as ár dtreoirlínte úsáideacha agus inúsáidte maidir le Diaibéiteas Chineál 1 chun ról tábhachtach a imirt chun cabhrú le daoine in Éirinn leis an riocht seo.
“Tá sé tábhachtach dúinn comhoibriú le heagraíochtaí comhpháirtíochta, ar mhaithe le hothair, chun éifeachtúlacht a fheabhsú agus dúbailt i bhforbairt treoirlíne a laghdú.
"Is ábhar mór imní é an méadú atá ag teacht ar líon na ndaoine a bhfuil diaibéiteas orthu dár dtíortha agus tugann an treoirlíne nua seo, bunaithe ar cheann ár gcuid féin féin, moltaí le chéile a chabhróidh le cóireáil agus bainistiú an reachta seo a fheabhsú."
Ba é an cathaoirleach an Dr Eoin Noctor a bhí i gceannas ar an tSamhail Chomhtháite Chúraim nuashonraithe do dhaoine le Diaibéiteas Mellitus Chineál 2, i gcomhar leis an gClár Cliniciúil Náisiúnta um Dhiaibéiteas agus grúpa mór oibre ilpháirtithe leasmhara ina raibh daoine le diaibéiteas, gairmithe cúraim sláinte, acadóirí, agus an grúpa abhcóideachta othar Diaibéiteas Éireann.
Dúirt an Dr Eoin Noctor, Cathaoirleach an ghrúpa oibre don tSamhail Chomhtháite Chúraim do dhaoine le DM Chineál 2:
"Is am spreagúil é do chúram diaibéitis chineál 2 in Éirinn, le forbairtí móra le blianta beaga anuas - tá maoiniú suntasach curtha ar fáil do phoist chun conairí cúraim chomhtháite agus cúraim nuachóirithe a fhorbairt, fócas forleathan ar chóireálacha chun Diaibéiteas Chineál 2 a chosc agus a mhoilliú, agus bunú mhúnla an mhoil chun cúram do dhaoine a bhfuil diaibéiteas de chineál 2 orthu sa phobal a fheabhsú.
"Deis iontach a bhí sa tSamhail Chúraim is déanaí seo do dhaoine a bhfuil diaibéiteas Chineál 2 orthu na hathruithe seo a leagan amach i bhformáid struchtúrtha amháin, agus tógáil ar na forbairtí seo chun conair a leagan amach go soiléir chun na caighdeáin chúraim is airde a bhaint amach do dhaoine a diagnóisíodh le diaibéiteas chineál 2. Tar éis an phróisis scríbhneoireachta a phlé go cuimsitheach, tá ríméad ar an ngrúpa comhairliúcháin le feiceáil go sroichfidh an tSamhail Chúraim an pointe seo agus tá siad ag súil go mór lena fheiceáil á chur i bhfeidhm le tacaíocht ó na comhpháirtithe go léir."
Dúirt an tOllamh Derek O'Keeffe, Ceannaire Cliniciúil Náisiúnta diaibéiteas:
“Cuirfidh na cáipéisí comhoibritheacha fianaise-bhunaithe seo feabhas ar chúram diaibéiteas in Éirinn. Ba mhaith liom aitheantas a thabhairt d'iarrachtaí gan staonadh an ghrúpa oibre ildisciplíneach ar fad a chuidigh leo, lena n-áirítear faoine ag maireachtáil le Diaibéiteas, abhcóidí, acadóirí, agus cliniceoirí, faoi stiúir ár gcathaoirligh den scoth.
“Ba mhaith liom buíochas ó chroí a ghabháil freisin le gach ball den Chlár Cliniciúil Náisiúnta Diaibéiteas."
Nótaí:
An Coiste Náisiúnta um Éifeachtacht Chliniciúil
Cuid lárnach de shábháilteacht othar is ea éifeachtacht chliniciúil. Tríd an fhianaise is fearr a chomhtháthú i soláthar seirbhíse, agus trí phróisis maidir le héifeachtacht chliniciúil, cuirtear cúram sláinte chun cinn atá cothrom le dáta, éifeachtach agus comhsheasmhach. Áirítear le próisis maidir le héifeachtacht chliniciúil treoirlínte, treoraíocht maidir le hiniúchóireacht agus maidir le cleachtas.
An Clár Cliniciúil Náisiúnta um Dhiaibéiteas
Sa Ghrúpa Oibre Náisiúnta um Diaibéiteas tá ionadaithe Diaibéiteas ar ionadaithe a bhfuil saoineolas acu mar gheall ar a dtaithí iad (daoine a bhfuil Diaibéiteas orthu), gairmithe cúram sláinte (ag gach leibhéal seirbhíse - Sláinte agus Folláine, Cúram Príomhúil - Comhordaitheoir Forbartha Ceannaltraí & altraí cleachtaidh ICGP, Sainmhoil Chúraim Othar Seachtrach, seirbhísí géarchúraim, gairmithe leighis, altranais & Sláinte agus Cúraim Shóisialaigh), grúpa Abhcóideachta Diabetes Ireland, ionadaithe ó institiúidí ardoideachais. Feidhmíonn an grúpa mar fhochoiste oibre den Chlár Náisiúnta um Dhiaibéiteas agus cuireann sé comhairle náisiúnta ar fáil maidir le bainistiú diaibéitis.
Bunaíodh Clár Cliniciúil Náisiúnta (NCP) FSS maidir le Diaibéiteas in 2010 chun ceannaireacht chliniciúil a sholáthar chun feabhas a chur ar rochtain ar cháilíocht an chúraim diaibéitis go náisiúnta, agus chun torthaí cliniciúla a fheabhsú do dhaoine a bhfuil diaibéiteas orthu, agus úsáid éifeachtach á baint as acmhainní cúram sláinte. Tá ceannaireacht chliniciúil ríthábhachtach chun ár seirbhís sláinte a athrú nuair is gá sin chun freastal ar riachtanais agus ionchais chliniciúla daoine aonair. Bunaíodh an NCP do Dhiaibéiteas mar chomhpháirtíocht idir Feidhmeannacht Seirbhíse Sláinte na hÉireann (FSS) agus an comhlacht sainoiliúint ghairmiúil leighis, Coláiste Ríoga Lianna na hÉireann (RCPI). I gCláir Chliniciúla Náisiúnta FSS baineadh úsáid as Múnlaí Cúraim (MoC) mar chreat chun athruithe a chomhdhearadh, a fhorbairt agus a chur i bhfeidhm chun cáilíocht na seirbhísí a fheabhsú.
Rinneadh samhail náisiúnta nua maidir le cúram comhtháite a fhorbairt faoin gClár Cliniciúil Náisiúnta chun cúram diaibéiteas a sheachadadh anois agus amach anseo, chun rochtain, leanúnachas agus cáilíocht an chúraim a fheabhsú. Cuimsíonn an tsamhail seo cosc ar ghalair, bainistíocht i gcúram príomhúil, tacaíocht speisialtóirí don chúram príomhúil othar seachtrach agus don sainchúram othar seachtrach, tacaíocht féin-bhainistíochta agus géarchúram agus mar sin de tugtar aghaidh leis ar chúram do dhaoine a bhfuil Diaibéiteas orthu sna suíomhanna cúram sláinte go léir. Chun tacú lena chur i bhfeidhm rinneadh maoirsiú faoin gclár ar earcú sainphoist Diaibéitis lena n-áirítear speisialtóirí altranais cliniciúla, diaitéitigh agus cosiatraithe. Cuireadh tús le hOideachas Struchtúrtha Othar le ceapadh comhordaitheoir náisiúnta in 2015, tá tús curtha le cláir náisiúnta agus tá bunachar sonraí náisiúnta bunaithe a cheadaíonn rochtain láraithe ar oideachas grúpa struchtúrtha diaibéiteas.
Rinneadh go leor acmhainní a leithdháileadh faoin gClár Cúraim Pobail Feabhsaithe agus faoin gClár Cúraim Nuachóirithe chun seirbhísí cúraim chomhtháite Diaibéitis ó thús deireadh a bhunú do dhaoine ar fud na tíre ar a bhfuil Diabetes Mellitus Cineál 2. Cuireadh go leor acmhainní ar fáil chun 30 sainfhoireann Diaibéitis Pobail a bhunú laistigh den phobal chun tacú le doctúirí teaghlaigh chun daoine a bhfuil Diaibéiteas Cineál 2 orthu a bhainistiú níos gaire don bhaile. Leis an gcur chuige comhcheangailte ina bhfuil foireann chomhtháite Ildisciplíneach agus cumhachtú othar is féidir galair ainsealacha a chosc ar bhealach níos éifeachtaí agus bainistiú réamhghníomhach a dhéanamh orthu.
Rinneadh tríocha sainfhoireann pobail um Chúram Comhtháite Diaibéiteas a mhaoiniú ar fud na tíre chun cumhdach pobail a chinntiú. Rinneadh fiche cúig Inchríneolaí Comhairleach do Chúram Comhtháite Diaibéiteas a faomhadh agus tá thart ar 21 duine orthu sin sna poist sin faoi láthair nó ag an gcéim earcaíochta. Oibríonn na comhairleoirí seo 50:50 ar fud na seirbhíse géarchúraim agus sa phobal i moil Sainchúraim Othar seachtrach.
Comhthéacsú NICE Soláthraíonn Institiúid Náisiúnta Shasana um Shármhaitheas Sláinte agus Cúraim (NICE) treoir agus comhairle atá bunaithe ar fhianaise chun sláinte agus cúram sóisialta a fheabhsú.
Forbraíonn Lárionad Treoirlínte NICE treoir maidir le dea-shláinte a chur chun cinn; drochshláinte a chosc; an chóireáil agus an cúram cuí do dhaoine a bhfuil galair agus riochtaí sonracha orthu; cúram sóisialta agus seachadadh seirbhíse. Is moltaí fianaise-bhunaithe iad na treoirlínte maidir le sláinte agus cúram i Sasana ar raon leathan ábhar, ó choinníollacha sonracha a chosc agus a bhainistiú go dtí seirbhísí agus idirghabhálacha níos leithne a phleanáil chun sláinte na bpobal a fheabhsú; agus go n-úsáideann daoine atá ag obair i Seirbhís Sláinte Náisiúnta na Ríochta Aontaithe, rialtas áitiúil, cúram sóisialta, othair agus a dteaghlaigh iad. D’fhoilsigh NICE breis is 300 treoirlíne ó bhí 2002 ann.
Ó bhí 2014 ann, d’oibrigh NICE le cliaint idirnáisiúnta ar mian leo treoirlínte NICE dá ndaonraí áitiúla agus bonneagar comhthéacs cúram sláinte a chur i gcomhthéacs go tapa. Tá coiste treoirlíne áitiúil i gceist leis an bpróiseas a dhéanann moltaí bunaidh NICE a mheas agus a chur i gcomhthéacs sula dtéann siad i gcomhairle leis na páirtithe leasmhara ábhartha. Cinntíonn NICE cáilíocht an phróisis comhthéacsaithe lena chinntiú go gcomhlíonann na treoirlínte foilsithe caighdeáin dea-chleachtais a aithnítear go hidirnáisiúnta agus go bhfuil siad ábhartha freisin do chomhthéacsanna áitiúla.
In 2017 thángthas ar chomhaontú idir NICE agus an tAonad um Éifeachtúlacht Chliniciúil de chuid na hOifige Náisiúnta um Shábháilteacht Othar, thar ceann an NCEC chun oibriú le chéile ar chomhthéacsú threoirlíne chliniciúil NICE, (NG17) Diaibéiteas Cineál 1 i ndaoine fásta: diagnóis agus bainistíocht (2015), Mar thoradh air seo foilsíodh i mí an Mheithimh 2018 de NCEC NCG 17, Diaibéiteas Cineál 1 Aosach. In 2023, cuireadh tús le tionscadal chun nuashonrú tapa a dhéanamh ar threoirlíne 2018 NCEC de réir nuashonruithe comhfhreagracha 2021 agus 2022 ar threoirlíne NICE. De thoradh sin foilsíodh NCG 17 NCEC nuashonraithe, i mBealtaine 2024.