English

Cuardaigh ar fad gov.ie

Preasráitis

Seolann an tAire Meabhairshláinte agus Daoine Scothaosta feidhmiú céimneach náisiúnta an Chláir um Thithe Aoisbháúla Sláintiúla leis an tAire Rialtais Áitiúil agus Pleanála

  • Ó: An Roinn Sláinte

  • Foilsithe: 10 Iúil 2024
  • An t-eolas is déanaí: 15 Iúil 2024
  • Chuir €5.2 milliún de mhaoiniú athfhillteach bliantúil ó bhuiséad daoine scothaosta sa Roinn Sláinte ar chumas leathnú an Chláir um Thithe Aoisbháúla Sláintiúla ó naoi suíomh phíolótacha go dtí gach ceann de na 31 údarás áitiúil ar fud na tíre
  • Is clár nuálach comhordaithe tacaíochta é an Clár um Thithe Aoisbháúla Sláintiúla chun cabhrú le daoine aosta saol níos sláintiúla agus níos neamhspleáiche a chaitheamh ina dtithe féin ar feadh tréimhse níos faide
  • Breis agus 4,600 cuairt baile agus os cionn 9,000 tacaíocht a cuireadh ar fáil idir Bealtaine 2021 agus Nollaig 2023 – tacóidh feidhmiú céimneach náisiúnta an chláir le suas le 10,500 duine aosta in aghaidh na bliana
  • Luann EDS an cur chuige a ghlacann an clár mar shampla dea-chleachtais chun cúram comhtháite duinelárnach a sholáthar do dhaoine aosta

Sheol an tAire Meabhairshláinte agus Daoine Scothaosta, Mary Butler, in éineacht leis an tAire Rialtais Áitiúil agus Pleanála, Alan Dillon, feidhmiú céimneach náisiúnta an Chláir um Thithe Aoisbháúla Sláintiúla (HAFH) inniu.

Is ionann an seoladh agus oscailt oifigiúil an chláir i ngach ceann de 31 údarás áitiúil na tíre agus foilsiú na tuarascála meastóireachta deiridh ar chéim phíolótach an chláir.

Is é nádúr trasearnála an chláir seo an chéad cheann dá leithéid, le príomh-chomhpháirtithe lena n-áirítear an Roinn Sláinte, Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS), an Roinn Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta, Aoisbhá Éireann, agus Údarás Fuinnimh Inmharthana na hÉireann (SEAI).

Cuireann an clár samhail thábhachtach chothromaithe cúraim ar fáil a thacaíonn le daoine aosta fanacht ina dtithe féin, nuair is féidir, chun ligean isteach san ospidéal a sheachaint trí chúram a sholáthar sa phobal, agus chun ligean isteach luath nó neamhriachtanach i gcúram cónaithe a sheachaint ar deireadh.

Oibríonn an clár i gcéimeanna simplí:

  • Is féidir le rannpháirtithe iad féin a fhéintagairt nó iad a atreorú isteach sa chlár ag baill teaghlaigh, cairde, soláthraithe cúram sláinte, oideasóirí sóisialta, nó baill den phobal (mar shampla, Gardaí).
  • Nuair a thagraítear dóibh sa chlár, gheobhaidh rannpháirtithe cuairt baile ó Chomhordaitheoir Áitiúil atá lonnaithe ina n-údarás áitiúil agus a bhfuil naisc mhaithe acu le seirbhísí reachtúla agus neamhreachtúla sa phobal.
  • Déanfaidh an Comhordaitheoir Áitiúil – atá lonnaithe san údarás áitiúil – measúnú ar a gcuid riachtanas thar sé réimse: sláinte, tithíocht, tacaíochtaí sóisialta agus pobail, teicneolaíochtaí cúnta, aeráid agus airgeadas.
  • Ansin oibríonn Comhordaitheoirí Áitiúla le gach duine aosta chun plean gníomhaíochta pearsantaithe a dhearadh faoi gach ceann de na réimsí seo chun tacú leo maireachtáil go sláintiúil agus go neamhspleách ina dteach féin chomh fada agus is féidir. I measc samplaí d'idirghabhálacha tá rochtain ar chúram príomhúil, altra sláinte poiblí, fisiteiripeoir, teiripeoir saothair, béilí ar rothaí, seirbhísí cairdis, deontais oiriúnaithe tithíochta, iarfheistiú fuinnimh tí, agus teicneolaíochtaí cúnta amhail feistí inchaite, siogairlíní agus brathadóirí titim.

Tháinig céim phíolótach an chláir le chéile agus sháraigh sí a chuid aidhmeanna agus spriocanna le breis agus 4,600 cuairt baile agus breis is 9,000 tacaíocht a cuireadh ar fáil ar fud shé réimse an chláir idir Bealtaine 2021 agus Nollaig 2023. Tá sé mar aidhm ag feidhmiú céimneach náisiúnta an chláir tacú le suas le 10,500 duine aosta in aghaidh na bliana.

Tugadh cuireadh do ghrúpa samplach daoine aosta páirt a ghlacadh sa mheastóireacht ar an gclár píolótach a rinne Ollscoil Mhá Nuad. Fuarthas amach sa mheastóireacht gur léirigh an clár feabhsuithe ar thomhais ar stádas sláinte féintuairiscithe daoine aosta, ar cháilíocht na beatha, ar uaigneas, ar thacaíochtaí sóisialta, ar fhéinéifeachtúlacht agus ar chumas feidhmiúil.

Ina theannta sin, luaigh an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS) an cur chuige a ghlac an clár mar shampla dea-chleachtais chun cúram comhtháite duinelárnach a sholáthar do dhaoine aosta.

Dúirt an tAire Butler:

"Tá an-áthas orm an Clár um Thithe Aoisbháúla Sláintiúla a sheoladh, tar éis dom maoirseacht a dhéanamh ar a fhorbairt ó phíolóta tosaigh thar naoi suíomh in 2021 go dtí feidhmiú céimneach náisiúnta iomlán in 2024. Tá an clár oscailte d'atreoruithe ar fud na tíre agus tá comhordaitheoirí áitiúla i bhfeidhm anois i ngach ceann de na 31 údarás áitiúil.

"Léirigh céim phíolótach an chláir go bhfuil agus go mbeidh tionchar dearfach aige ar chaighdeán maireachtála ár ndaoine aosta agus go gcabhróidh sé leo cónaí sa bhaile ar feadh tréimhse níos faide. Is sampla iontach é de Sláintecare i mbun gnímh, ag obair ar fud earnálacha éagsúla agus ranna rialtais chun clár cúraim fíor-duinelárnach a chur ar fáil a chuireann tacaíocht in oiriúint do riachtanais gach duine."

Bunúsach do rath an chláir bhí an comhoibriú gníomhach idir gníomhaireachtaí lena n-áirítear an Roinn Sláinte; An Roinn Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta; fss; agus Údaráis Áitiúla, chomh maith leis na caidrimh a bunaíodh le foirne cúraim áitiúla.

Dúirt an tAire Rialtais Áitiúil agus Pleanála, Alan Dillon, sa Roinn Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta:

"Is tosaíocht don rialtas seo é aosú dearfach agus tá sé ríthábhachtach a chinntiú go ndéanann daoine aosta cinntí eolasacha maidir lena riachtanais tithíochta. Is é an comhthéacs beartais chun Tithe Aoisbháúla Sláintiúla a Sheachadadh ná Tithíocht do Chách, ina leagtar amach na roghanna tithíochta atá ar fáil do dhaoine breacaosta a mhéadú chun aosú le dínit agus neamhspleáchas a éascú, lena n-áirítear béim ar chearta agus tacaíochtaí sláinte d'aosú i bhfeidhm.

"Tá an-acmhainn ag Tithe Aoisbháúla Sláintiúla a bheith ina gcuid mhór den straitéis níos leithne chun an tsochaí a ullmhú don mhéadú réamh-mheasta sa déimeagrafach níos sine. Molaim Comhairle Contae na Mí agus Seirbhís Chomhroinnte Aoisbhá Éireann as an gclár nuálach seo a óstáil, agus gach ceann de na 31 Údarás Áitiúil as a rannpháirtíocht chriticiúil i seachadadh na seirbhíse seo."

Ag bogadh isteach sa chéim náisiúnta céimneach, leanfaidh an clár de dheiseanna a lorg chun comhpháirtíochtaí a bhunú le gníomhaireachtaí agus le heagraíochtaí eile chun tacaíochtaí timfhillteacha a sholáthar do dhaoine aosta.

Dúirt Kieran Kehoe, Príomhfheidhmeannach Chomhairle Contae na Mí, agus óstach Sheirbhís Chomhroinnte Aoisbhá Éireann:

"Is í fís ár Straitéise um Chlaochlú na Seirbhíse Poiblí ná seirbhísí poiblí cuimsitheacha, ardchaighdeáin agus comhtháite a sholáthar a fhreastalaíonn ar riachtanais mhuintir na hÉireann agus a fheabhsaíonn saol mhuintir na hÉireann.

"Is eiseamláir den fheabhas i seirbhísí poiblí é Tithe Aoisbháúla Sláintiúla, sa mhéid is go dtugann sé cur chuige comhtháite idir an rialtas áitiúil, seirbhísí sláinte agus pobail – ag obair go trasghearrthach maidir le cuspóirí beartais roinnt ranna rialtais."

Nótaí don eagarthóir:

Sheol an tAire Meabhairshláinte agus Daoine Scothaosta Mary Butler feidhmiú céimneach náisiúnta an Chláir um Thithe Aoisbháúla Sláintiúla an 10 Iúil 2024 in éineacht leis an Aire Stáit sa Roinn Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta Alan Dillon. Cuireann an Rialtas Áitiúil ar fáil é trí Sheirbhís Chomhroinnte Aoisbhá Éireann arna óstáil ag Comhairle Contae na Mí.

Tá maoiniú athfhillteach €5.2 milliún faighte ag an gclár ó bhuiséad na ndaoine scothaosta sa Roinn Sláinte ó Bhuiséad 2023 chun leathnú ó naoi suíomh phíolótacha le cur i bhfeidhm go náisiúnta. Trí úsáid a bhaint as cur chuige daonrabhunaithe, óstálfaidh gach ceann de 31 údarás áitiúil na tíre comhordaitheoir áitiúil, agus gheobhaidh roinnt ceantar níos mó bunaithe ar riachtanais a ndaonra. Déanfar bainisteoirí réigiúnacha a ailíniú le Réigiúin Sláinte FSS, chun ailíniú le seirbhísí sláinte agus cúraim shóisialta a chinntiú.

Ag feidhmiú i naoi suíomh ar fud na tíre ó 2021 i leith, tá a chuid aidhmeanna agus spriocanna bainte amach ag céim phíolótach an chláir. Ó Bhealtaine 2021 go Nollaig 2023, bhí an méid seo a leanas i gClár na dTithe Aoisbháúla Sláintiúla:

  • Rinneadh 4007 atreorú chuig an gclár
  • 4,648 cuairt baile ag comhordaitheoirí áitiúla
  • Cuireadh 9,030 tacaíocht ar fáil

Luaigh an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte an cur chuige a ghlac an Clár um Thithe Aoisbháúla Sláintiúla mar shampla dea-chleachtais chun cúram comhtháite duinelárnach a sholáthar do dhaoine aosta. Tarraingíodh aird air freisin mar chás-staidéar sa chéad tuarascáil ar dhul chun cinn ó Dheich mBliana an Aosaithe de chuid na Náisiún Aontaithe a foilsíodh i mí na Samhna 2023.

Tá Tithe Aoisbháúla Sláintiúla ailínithe go straitéiseach le roinnt beartas rialtais, lena n-áirítear:

  • Clár an Rialtais (Cúram Sláinte Uilíoch, Gníomhú ar son na hAeráide).
  • Ráiteas beartais comhroinnte na Roinne Sláinte agus na Roinne Tithíochta 'Roghanna Tithíochta dár nDaonra atá ag Dul in Aois'.
  • Sláintecare.
  • Tithíocht do Chách.
  • An Clár Pobail Shláintiúil.
  • 'Treoirlínte Tithíochta agus Sláinte' na hEagraíochta Domhanda Sláinte.

Foghlaim tuilleadh faoi Mháire agus Pól, lánúin sna hochtóidí as Co. na Mí atá imithe tríd an gClár um Thithe Aoisbháúla Sláintiúla le maireachtáil go neamhspleách ar feadh tréimhse níos faide anseo.

Cás-Staidéar

Mary agus Paul

Rinne Mary féintagairt don gClár um Thithe Aoisbháúla Sláintiúla (HAFH) tar éis di freastal ar an imeacht eolais faoi Chúram na Mí faoi Dhaoine Scothaosta ag Fairyhouse i mBealtaine 2023.

Chuaigh Comhordaitheoir HAFH i dteagmháil le Mary agus shocraigh sé cuairt ar a teach chun bualadh léi féin agus lena fear céile Paul, a diagnóisíodh le néaltrú soithíoch. Mhínigh an comhordaitheoir an Clár um Thithe Aoisbháúla Sláintiúla agus conas a d'fhéadfaidís cúnamh agus tacaíocht a thabhairt don lánúin maidir le seirbhísí comharthaíochta a chuirfeadh feabhas ar a gcúinsí maireachtála.

Bhí Mary trína chéile nuair a bhuail sí lena comhordaitheoir áitiúil HAFH den chéad uair. Bhraith sí nach raibh áit ar bith le dul aici nuair a bhí cabhair agus tacaíocht á lorg aici agus nach raibh a fhios aici céard a bhí sí i dteideal a fháil.

Tar éis an chéad mheasúnaithe a rinne Mary tá na tacaíochtaí seo a leanas á bhfáil aici anois:

  • Iarratas a dhéanamh ar an Liúntas Cúramóirí agus é a fháil anois
  • Iarratas a dhéanamh ar an Liúntas Breosla agus é a fháil anois
  • Iarratas ar Scéim um Thithe Níos Teo ÚFIÉ (WHS)
  • Déan teagmháil leis an tSeirbhís Tacaíochta Baile chun bainistiú a dhéanamh ar ghnéithe an chúraim a fuarthas
  • Iarratas ar Dheontas Oiriúnaithe Baile (HAG) agus Deontas d'Áiseanna Soghluaisteachta (MAG)

Chuir an comhordaitheoir é sin ar fáil don údarás áitiúil agus tá sé ag leanúint ar aghaidh leis an dul chun cinn atá déanta aige.

D'aithin comhordaitheoir HAFH réimsí eile freisin a mbeadh an clár in ann cabhrú le Mary agus Paul dul ar aghaidh agus gan dul thar fóir le Mary, tabharfaidh an comhordaitheoir cuairteanna breise chun tuilleadh cúnaimh agus tacaíochta a thabhairt don lánúin.

Agus í ag cur síos ar a taithí ag glacadh páirte sa chlár, dúirt Mary:

"Is é an comhordaitheoir áitiúil HAFH an rud is fearr a tharla dom le fada an lá, is dóigh liom go bhfuil duine éigin ann atá ag troid ar mo shon, chabhraigh sé liom an méid atá mé i dteideal a fháil agus difríocht a dhéanamh i mo shaol."