Tá Lá Domhanda Alzheimer 2023 á cheiliúradh ag an tAire Meabhairshláinte agus Daoine Scothaosta

• Tá an tAire Mary Butler ag ceiliúradh Lá Domhanda Alzheimer 2023 trí fhógairt go bhfuil os cionn 160 ball foirne á n-earcú chun tacú le forbairt Seirbhísí Cuimhne nua ar fud na hÉireann.
• Iarrann Lá Domhanda Alzheimer go ndíreofar ar fhachtóirí riosca a aithint chun moill a chur ar agus d’fhéadfadh cosc a chur ar tús an néaltraithe faoin téama "riamh ró-luath, ní ró-dhéanach".
• Tá breis is €12 milliún infheistithe ag an Rialtas i seirbhísí agus tacaíochtaí néaltraithe dóibh siúd a bhfuil néaltrú orthu in 2023.

Tá an tAire Meabhair-Shláinte agus Daoine Scothaosta Mary Butler ag ceiliúradh Lá Domhanda Alzheimer ag fógairt os cionn 160 ball foirne a earcú chun tacú le forbairt Seirbhísí Cuimhne nua ar fud na hÉireann do ghalar Alzheimer agus néaltrú eile.

Tá deich gcinn de Sheirbhísí Tacaíochta agus Measúnaithe Cuimhne á mbunú i Maigh Eo, Sligeach, Port Láirge, Loch Garman, Cabhán/Muineachán, Dún na nGall, Ciarraí, Luimneach, an Muileann gCearr agus Gaillimh. I ngach láthair, déanfaidh foirne ildisciplíneacha comhdhéanta d'fhoireann leighis, altranais agus teiripe suas le 300 measúnú nua in aghaidh na bliana agus freastalóidh siad ar dhaonra suas le 150,000 duine.

I gcás cásanna níos casta de néaltrú, tá baill foirne nua á n-earcú chuig na Clinicí Cuimhne Speisialaithe Réigiúnacha atá ann cheana féin in Ospidéal San Séamas agus in Ospidéal Ollscoile Thamhlachta i mBaile Átha Cliath, agus osclófar Clinicí Cuimhne Speisialaithe Réigiúnacha nua i gCorcaigh agus i nGaillimh freisin. Déanfaidh gach ceann acu 500 measúnú nua in aghaidh na bliana agus freastalóidh siad ar dhaonra 1 milliún duine i ngach láthair. Tá an pearsanra nua á earcú de réir na moltaí foirne atá leagtha amach sa tSamhail Cúraim do Néaltrú a foilsíodh níos luaithe i mbliana. Tá Seirbhís Chuimhne Mhíchumais Intleachta i bhfeidhm cheana féin ag Ospidéal Ollscoile Thamhlachta.

Ag labhairt dó ar Lá Domhanda Alzheimer, dúirt an tAire Butler:

Mar fhocal scoir dúirt an tAire Butler:

Is féidir teagmháil a dhéanamh le Cumann Alzheimer na hÉireann ar a líne chabhrach náisiúnta ag 1800 341 341, agus ar a shuíomh gréasáin: alzheimer.ie

Áirítear ar shuíomh gréasáin na hOifige Náisiúnta um Néaltrú raon acmhainní do ghairmithe, do bhaill teaghlaigh agus do dhaoine a bhfuil néaltrú orthu.

I measc na seirbhísí agus na tionscnaimh nua eile a maoiníodh thar na trí bhuiséad a chuaigh thart tá:

• Seirbhís náisiúnta comhairleora néaltraithe (28 comhairleoir agus post comhordaitheora), a fheidhmítear trí Chumann Alzheimer na hÉireann. Soláthraíonn na Comhairleoirí tacaíocht agus comharthaíocht saor in aisce agus rúnda chun cabhrú le daoine a nascadh le seirbhísí riachtanacha.
• 25 Seomra Acmhainní Teicneolaíochta Cuimhne (SATCanna) ar fud na tíre. Soláthraíonn siad seo measúnuithe teiripeoir saothair saor in aisce agus comhairle ar theicneolaíocht chúnta chun cabhrú le daoine oiriúnú dá riocht agus leibhéal neamhspleáchais a choinneáil chomh fada agus is féidir, agus ag an am céanna tacaíocht a sholáthar do chúramóirí teaghlaigh.
• Maoiniú do Stiúrthóir Cúnta Altranais i ngach grúpa ospidéal chun feabhsú cáilíochta a thiomáint, agus earcú 18 Speisialtóir Altranais Chliniciúil don néaltrú chun cosán cúraim néaltraithe agus rámhaille a chur i bhfeidhm in ospidéil ghéarmhíochaine, ag cinntiú go ndírítear go sonrach ar riachtanais daoine ar a bhfuil néaltrú in ospidéal.
• Treoirlíne Chliniciúil Náisiúnta ar oideasú cógas Síceatrópach a chur i bhfeidhm le haghaidh comharthaí neamhchognaíocha an néaltraithe chun laghdú a dhéanamh ar fhorordú mí-oiriúnach cógas síceatrópacha agus frithshícóiseacha.
• An tionscnamh Néaltrú Tuiscint le Chéile i bPobail chun a chinntiú go n-áirítear daoine a bhfuil néaltrú orthu agus go dtacaítear leo le bheith páirteach ina bpobail.
• Rolladh amach Chlárlann Náisiúnta Néaltraithe chun bailiú sonraí ar néaltrú a fheabhsú,
• Clár oideachais néaltraithe oibrí tacaíochta baile de chuid FSS chun tuiscint a mhéadú ar riachtanais daoine a bhfuil néaltrú orthu, as a dtiocfaidh feabhas ar cháilíocht an chúraim.
• Cur i bhfeidhm Clár Sláinte Inchinne chun aghaidh a thabhairt ar na fachtóirí riosca a bhaineann le néaltrú. Meastar gur féidir suas le 40% de néaltrú ar fud an domhain inchoiscthe. D’fhoilsigh grúpa oibre FSS um laghdú riosca néaltraithe doiciméad dar teideal “príomhtheachtaireachtaí ar laghdú riosca néaltraithe” in 2019. I measc na bhfachtóirí riosca aitheanta don néaltrú tá caitheamh tobac, murtall, diaibéiteas, stíl mhaireachtála shuiteach, dúlagar, leithlisiú sóisialta, alcól srl. Cuidíonn feachtais náisiúnta (cosúil le Quit smoking; askaboutalcohol; feachtais meabhairshláinte; itheacháin sláintiúla agus maireachtáil ghníomhach) chun aghaidh a thabhairt ar na fachtóirí riosca a bhaineann le néaltrú. Tá post bainisteora tionscadail sláinte inchinne maoinithe chun na gníomhartha a chomhaontaigh grúpa oibre laghdaithe riosca FSS a chur i bhfeidhm.

Maoiniú:

• Leithdháil an Rialtas €5.9 milliún chun an Straitéis Náisiúnta um Néaltrú a chur i bhfeidhm in 2021, agus €7.3 milliún sa bhreis in 2022. Do 2023, tá €4.86 milliún curtha ar fáil don Straitéis Náisiúnta um Néaltrú agus €2.1 milliún chun seirbhísí cúram lae a bhaineann go sonrach le néaltrú a athbhunú go lánacmhainneacht. Tá tús áite tugtha ag an Rialtas freisin do sheirbhísí tacaíochta baile ionas gur coinníodh an maoiniú breise a fuarthas i mBuiséad 2021 chun 5 mhilliún uair sa bhreis a sholáthar in 2022 agus in 2023. As na huaireanta nua tacaíochta baile seo, tháinig méadú faoi thrí ar an gcion íosta a leithdháiltear ar dhaoine ar a bhfuil néaltrú ó 5% in 2021 go 15% in 2023.
• Faigheann Cumann Alzheimer na hÉireann €2,780,303 mar bhunmhaoiniú ón FSS dá oifig náisiúnta, dá líne chabhrach agus dá sheirbhís comhairleoir náisiúnta néaltraithe. Maoinítear cúram lae néaltrú pearsanta agus cúram lae CAÉ sa bhaile ar leithligh.