Fógraíonn an tAire Heydon gairm ar thograí €3 mhilliún chun an earnáil orgánach a chur chun cinn agus a fhorbairt tuilleadh

D’eisigh an tAire Talmhaíochta, Bia, agus Mara, Martin Heydon TD, gairm ar thograí chun an earnáil orgánach a chur chun cinn agus a fhorbairt.

Dúirt an tAire Heydon:

Mar fhocal scoir, dúirt an tAire Heydon an méid seo a leanas:

Deireadh

Is é €3 mhilliún maoiniú iomlán na gairme seo sa tréimhse 2025-2027. €150,000 in aghaidh na bliana is ea uasmhéid an mhaoinithe agus dáilfear marcanna sa bhreis ar na tionscadail nach dteastaíonn maoiniú 100% uathu.

Tá cóipeanna de théarmaí agus coinníollacha na scéime deontais, mar aon le foirmeacha iarratais, ar fáil ón Rannóg Táirgí Orgánacha agus Tacaíochtaí Margaidh, ón Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara, ó Eastát Chaisleán Bhaile Sheáin, Loch Garman agus ar shuíomh gréasáin na Roinne ag: Item was unpublished or removed

Maoinítear an scéim tacaíochta seo do bhia orgánach ón Státchiste Náisiúnta agus ba cheart do thionscadail iarracht a dhéanamh teacht leis an Straitéis Náisiúnta i leith Bia Orgánach agus leis an bplean forfheidhmithe.

Caithfear na hiarratais a fháil sa phost nó ar ríomhphost ag organicprojects@agriculture.gov.ie ar an 7 Márta 2025 nó roimhe.

Uaillmhian na Straitéise Náisiúnta i leith Bia Orgánach go dtí 2030

Méadú ar luach mórdhíola bia ó €200 milliún in 2024 go dtí €750 milliún faoi 2030.

Dúblófar an líon mairteola orgánaí in 2025 i gcomparáid le 2024, agus meastar go dtiocfaidh méadú ar aschur mairteola go dtí 12,000 tona faoi 2030, ó 4,000 tona inniu.

Méadófar faoi thrí an líon feola caorach orgánaí in 2026 i gcomparáid le 2024, agus meastar go dtiocfaidh méadú ar aschur uaineola go dtí 3,000 tona faoi 2030, ó thart ar 500 tona in 2024.

D’fhéadfadh an táirgeadh bainne dúbailt go dtí 40 milliún lítear faoi 2030, ó thart ar 20 milliún lítear in 2024.

Tá coinne leis go dtiocfaidh méadú faoi bhreis agus a dhá oiread ar an limistéar curaíochta faoi 2030, agus deiseanna móra a bheith ag baint le coirce agus meascán barr (próitéin agus arbhar). Meastar i suirbhé ar bheatha orgánach de réir na Roinne go dteastóidh 50,000 tona de bheatha bheostoic (beatha dlútháin agus meascán barr) an geimhreadh seo. Déanfar thart ar 30,000 tona de sin a allmhairiú.

D’fhéadfadh méadú mór teacht ar tháirgeadh éineola, agus an cumas ann méadú 50% teacht ar tháirgeadh uibheacha, go dtí 53 mhilliún ubh in aghaidh na bliana.

Tá deiseanna móra ann an líon muiceola a fhás, go háirithe trí dhíolacháin dhíreacha, fiú más ó bhonn íseal a thosófaí amach.

Gairneoireacht - i gcomhréir leis an straitéis náisiúnta gairneoireachta tá deiseanna móra fáis i ndán di. Is allmhairí iad thart ar 70% den ábhar atá á dhíol in Éirinn faoi láthair. Tá aidhm ann é sin a laghdú go dtí níos lú ná 50% faoi 2030.

Dobharshaothrú - Is í Éire an táirgeoir is mó san Aontas Eorpach agus 42% de sciar an mhargaidh aici, agus í chun tosaigh ar an Iodáil ag a bhfuil 16% agus an Fhrainc ag a bhfuil 8% den mhargadh. Aithníonn gach páirtí leasmhar go bhfuil deis fáis ansin sa todhchaí.

Príomhthosaíochtaí

Tacú le Rannpháirtíocht san Fheirmeoireacht Orgánach:

• cúnamh airgeadais agus teicniúil a chur ar fáil chun rannpháirtíocht san fheirmeoireacht orgánach a spreagadh

• rochtain ar thalamh agus acmhainní d’fheirmeoirí orgánacha atá ag tosú amach a éascú

• tionscnaimh a chur i bhfeidhm chun feirmeoirí óga a mhealladh isteach san earnáil orgánach

An Slabhra Luacha a Chomhordú:

• na naisc idir feirmeoirí agus próiseálaithe a neartú chun oibríochtaí a chuíchóiriú

• líonraí próiseála a leathnú chun freastal ar an earnáil orgánach atá ag fás

• slabhraí soláthair a ghiorrú chun éifeachtúlacht a bharrfheabhsú

• an acmhainneacht dáileacháin a mhéadú chun freastal ar éileamh atá ag méadú

An Margadh Intíre a Fhás:

• taighde margaidh a dhéanamh chun sainroghanna agus riachtanais tomhaltóirí a thuiscint

• na buntáistí atá ag bia orgánach a shoiléiriú do thomhaltóirí trí fheachtais spriocdhírithe

• feasacht a ardú agus táirgí orgánacha na hÉireann a phiocadh chun tosaigh ar tháirgí eile i measc an daonra intíre

Fás Onnmhairiúcháin a Spreagadh:

• léargas a fháil ar threochtaí margaidh chun an leas is mó a bhaint as deiseanna onnmhairiúcháin

• bia orgánach na hÉireann a chur chun cinn i margaí idirnáisiúnta, agus aird ar a cáil de bharr na cáilíochta agus na sábháilteachta

• béim a leagan ar cháilíochtaí comhshaoil bhia orgánach na hÉireann chun dul i gcion ar thomhaltóirí thar lear atá coinsiasach faoin gcomhshaol

• tacaíocht a thabhairt d’onnmhaireoirí chun dul i bhfód ar mhargaí nua trí chomhaontuithe agus tionscnaimh thrádála

• na deiseanna a bhaineann le lipéadú a iniúchadh chun infheictheacht agus inchreidteacht tháirgí orgánacha na hÉireann a uasmhéadú i margaí eachtracha

An Soláthar Poiblí a Leathnú:

• tacaíocht a thabhairt do na treoirlínte nua follasacha le haghaidh soláthar poiblí glas chun tosaíocht a thabhairt do tháirgí orgánacha

• infhaighteacht agus tarraingteacht táirgí orgánacha na hÉireann a chur chun cinn in institiúidí agus i saoráidí poiblí

Dlús faoi Scileanna agus Tacaíocht:

• malartú eolais a éascú i measc feirmeoirí orgánacha chun dea-chleachtais agus nuálaíochtaí a roinnt

• cláir oideachais agus oiliúna a chur i bhfeidhm chun scileanna agus saineolas maidir leis an bhfeirmeoireacht orgánach a fheabhsú

• tionscnaimh taighde agus forbartha a spreagadh chun an nuálaíocht agus an inbhuanaitheacht a thiomáint chun cinn san earnáil orgánach

• comhoibriú a chothú i measc páirtithe leasmhara sa tionscal chun aghaidh a thabhairt ar dhúshláin agus ar dheiseanna comónta

• ardáin líonraithe a neartú chun cumarsáid agus comhar a éascú laistigh den earnáil orgánach

• acmhainn ghnó na hearnála orgánaí a fheabhsú trí thionscnaimh forbartha acmhainneachta agus seirbhísí tacaíochta