Fógraíonn an tAire Heydon mór-chomhoibriú agraibhia i Vítneam/Éire Tacaíocht ríthábhachtach chun córais bia Vítneam a neartú
- Foilsithe: 8 Meán Fómhair 2022
- An t-eolas is déanaí: 12 Aibreán 2025
Tabharfaidh údaráis agraibhia na hÉireann agus Vítneaimis faoi chéim nua comhoibrithe san agraibhia ó 2023 ar aghaidh, a dúirt an tAire Martin Heydon TD, an tAire Stáit le freagracht speisialta as Taighde agus Forbairt, Sábháilteacht Feirme agus Forbairt Margaidh Nua ag an Roinn. D’fhógair Talmhaíocht, Bia agus Mara (DAFM) inniu i Hanoi, áit a bhfuil sé i gceannas ar mhisean trádála. Oibreoidh Éire le Vítneaimis agus le comhghleacaithe idirnáisiúnta chun tacú le haistear Vítneam chun a córas bia a athrú.
Ag fógairt an chomhoibrithe, dúirt an tAire Heydon:
"Tá Éire tiomanta do bheith ina ceannaire domhanda i gcórais bia inbhuanaithe, mar atá leagtha amach sa straitéis Fís Bia. Tá sé seo mar bhonn agus mar thaca ag ár gcaidreamh le Vítneam. Oibreoimid lenár gcomhghleacaithe chun cabhrú le Vítneam a spriocanna féin a bhaint amach maidir le hinbhuanaitheacht eacnamaíoch, comhshaoil agus sóisialta san agraibhia. Áireoidh an clár comhoibrithe seo comhroinnt eolais, nuálaíocht, oideachas agus gníomhaíochtaí comhthaighde. Is cuid thábhachtach é de chaidreamh polaitiúil, trádála agus eacnamaíoch na hÉireann leis an náisiún dinimiciúil seo atá ag fás go tapa.”
Cuimseoidh an clár comhoibrithe, arna mhaoiniú ag an Roinn Gnóthaí Eachtracha, sraith caidreamh idir comhpháirtithe Éireannacha agus Vítneamacha, lena n-áirítear gníomhaireachtaí Stáit, ollscoileanna agus an earnáil phríobháideach thar thréimhse cúig bliana. Is é an cuspóir tacú le haistear claochlaithe córas bia na tíre trí chomhthaighde, trí fhorbairt cumais, trí oiliúint agus trí naisc oideachais. Beidh rannpháirtíocht gníomhaireachtaí Stáit Éireannacha, ollscoileanna agus an earnáil phríobháideach i gceist leis.
Déanfaidh Córais Bia Inbhuanaithe Éireann (SFSI) an clár a bhainistiú, an soláthraí comhoibrithe teicniúil a bhunaigh an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara agus ceithre ghníomhaireacht rialtais eile atá gníomhach san agraibhia – Bord Bia, Fiontraíocht Éireann, an Bord Bia. Údarás Sábháilteachta na hÉireann agus Teagasc.
Ina theannta sin, cuirfidh an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara, trína tacaíocht don Eagraíocht Bhia agus Talmhaíochta (FAO) de chuid na NA, tacaíocht mhaoinithe ar fáil do threoirthionscadal ar shlite beatha athléimneach do mhná tuaithe i Réigiún Sléibhtiúil Thuaisceart Vítneam. Cabhróidh an tionscadal seo le rochtain a mhéadú ar shlabhraí luacha talmhaíochta atá athléimneach agus inbhuanaithe do mhná mionlaigh eitneacha.
Dúirt an tAire Heydon:
" In Éirinn, éilíonn ár straitéis Food Vision 2030 an gá atá le tacú le ról lárnach na mban inár bpobail feirmeoireachta agus bia. Táim an-sásta, ag tógáil ar ár gcomhpháirtíocht láidir le EBT, go dtacóidh maoiniú ó mo Roinnse le rannpháirtíocht na mban tuaithe i ngnóthaí feirmeoireachta agus bia i Vítneam. Tá an poitéinseal ag an tionscadal oidhreacht bhuan a fhágáil trí chumhacht a thabhairt do mhná na tuaithe do na glúnta atá le teacht."
Nótaí do eagarthóirí
Tá Vítneam ar cheann de na geilleagair is mó fáis ar domhan. Tá an earnáil agraibhia ina príomh-cholún den gheilleagar, ag léiriú thart ar an ceathrú cuid de ghníomhaíocht eacnamaíoch agus ag tacú le thart ar leath de phoist na tíre. Le tríocha bliain anuas, chuir nuachóiriú na hearnála, oscailteacht eacnamaíoch agus méadú ar thrádáil réigiúnach agus dhomhanda le cothú feabhsaithe, le cáilíocht aiste bia agus le leibhéil laghdaithe bochtaineachta, agus ag an am céanna fágann siad roinnt torthaí diúltacha comhshaoil.
Tá córas bia Vítneam ag athrú arís. De réir mar a thagann ardú ar ioncam, tá níos mó bia ar chaighdeán níos fearr á éileamh ag tomhaltóirí. Mar sin féin, tá saincheisteanna cothaithe fós ann, go háirithe i gceantair thuaithe agus i measc mionlaigh eitneacha; Tá patrúin táirgthe agus tomhaltais á n-aistriú freisin ag an imirce ón tuath go dtí an ceantar uirbeach, agus tá na dúshláin seo go léir ag géarú ar athrú aeráide.
Soláthróidh an clár atá maoinithe ag an DFA tacaíocht do ghníomhaíochtaí faoi phríomhthéamaí:
- Córais táirgthe inbhuanaithe don talmhaíocht atá freagrach, athléimneach agus astaíochtaí ísle
- Sábháilteacht bia chun rochtain ar bhia sábháilte agus cothaitheach a chinntiú do chách
- Forbairt cáilíochta, deimhniúcháin agus trádála chun tacú le slabhraí luacha trédhearcacha, iomaíocha agus cuimsitheacha agus chun comharchumainn a neartú mar fhoirmeacha fiontair nua-aimseartha.
An tionscadal píolótach maoinithe ag an DAFM le cur i bhfeidhm ag an EBT sa Réigiún Sléibhtiúil Thuaidh (NMR), ceann de na cinn is imeallaithe sa tír agus a bhfuil cónaí ar 42% díobh siúd atá ag maireachtáil i mbochtaineacht, ar le grúpaí mionlaigh eitneacha a bhformhór agus ag brath ar thalmhaíocht agus acmhainní nádúrtha le haghaidh a slite beatha.
Is é sprioc an tionscadail rochtain ar an margadh a mhéadú d'fheirmeoirí beaga agus gnólachtaí beaga. Déanfaidh sé é seo trí ghrúpaí feirmeoirí faoi stiúir na mban a thionól, trí fhorbairt acmhainne spriocdhírithe agus trí thacaíocht do dheontais bheaga chun scileanna gnó agus airgeadais na mban a fheabhsú, chun rochtain ar chreidmheas a éascú agus chun rochtain ar fhaisnéis aeráide agus margaidh a fheabhsú..