Fáiltíonn an tAire Dooley roimh rannpháirtíocht na hearnála bia mara le Coimisinéir an AE um Iascach agus Aigéin i mBaile Chaisleáin Bhéarra
- Foilsithe: 23 Bealtaine 2025
- An t-eolas is déanaí: 28 Bealtaine 2025
Tá an tAire Stáit um Iascach agus an Mhuir, Timmy Dooley TD, ag taisteal inniu chuig Ionad Cuain Iascaigh Bhaile Chaisleáin Bhéarra, áit a mbeidh sé féin agus an Coimisinéir Eorpach um Iascach agus Aigéin Costas Kadís i dteagmháil le hionadaithe ó earnáil bia mara na hÉireann.
Ag labhairt roimh an ócáid, dúirt an tAire Dooley:
“Ar Lá Muirí na hEorpa 2025, cuirim fáilte mhór roimh an gCoimisinéir Kadís go Corcaigh agus Baile Chaisleáin Bhéarra, agus gabhaim buíochas leis as am a thógáil as a sceideal gnóthach do Lá Muirí na hEorpa chun bualadh le hionadaithe ó earnáil bia mara na hÉireann.”
Ag an gcruinniú, tabharfar le chéile ionadaithe ó na hearnálacha gabhála, dobharshaothraithe agus próiseála agus ó na comharchumainn, mar aon le Feisirí de Pharlaimint na hEorpa agus ionadaithe a thoghtar go háitiúil.
Chuir an tAire Dooley fáilte roimh an deis atá ag earnáil bia mara na hÉireann dul i dteagmháil go díreach leis an gCoimisinéir Kadís:
“Léiríonn cuairt an Choimisinéara Kadís ar Bhaile Chaisleáin Bhéarra inniu tuiscint an Choimisiúin ar na dúshláin atá roimh earnáil bia mara na hÉireann. Go deimhin, fáiltím torthaí na caibidlíochta a rinne an Coimisiún le déanaí idir an tAontas Eorpach agus an Ríocht Aontaithe lenar tugadh rochtain chómhalartach leathnaithe do shoithí an Aontas Eorpach agus na Ríochta Aontaithe chun iascaireacht a dhéanamh in uiscí a chéile – tá an toradh sin thar a bheith tábhachtach don earnáil.”
Lá Muirí na hEorpa 2025, arna óstáil ag Comhairle Cathrach Chorcaí, agus arna chomheagrú ag an gComhairle, ag Rialtas na hÉireann agus ag Ard-Stiúrthóireacht Gnóthaí Muirí agus Iascaigh an Choimisiúin Eorpaigh, tugtar le chéile ceannairí aigéin, lucht déanta beartas, eolaithe agus tionscal chomh maith leis an bpobal i gcoitinne.
Agus í ag trácht ar an méid a chuir an Roinn le rath Lá Muirí na hEorpa, dúirt an tAire Dooley:
“Le linn Lá Muirí na hEorpa 2025, cuirfidh an Roinn agus a Gníomhaireachtaí láithreacht láidir ar fáil, rud a léireoidh an méid a chuireann siad le tacú le hearnálacha bia mara agus mara na hÉireann, agus leis an nGeilleagar Gorm ar bhonn níos leithne. Molaim do gach duine teacht go Corcaigh an Satharn seo agus an deis a thapú a thugtar le Lá Muirí na hEorpa cuairt a thabhairt ar shaoráidí úrscothacha amhail an RV Tom Crean, chomh maith leis an Seomra Ranga cianda Dobharshaothraithe atá á thaispeáint ag Gníomhaireachtaí na Roinne.”
Mar fhocal scoir, dúirt an tAire Dooley:
“Is deis é Lá Muirí na hEorpa dúinn go léir a bhfuil baint acu le hinbhuanaitheacht ár bhfarraigí agus ár n-aigéan a chinntiú teacht le chéile, comhoibriú lena chéile agus dul i dteagmháil lena chéile. Níos tábhachtaí fós, tugann sé deis don phobal ar cuairt agus dár bpobail chósta taithí phearsanta a fháil ar an tionchar suntasach atá ag an Roinn agus ag a Gníomhaireachtaí ar thodhchaí inbhuanaithe a chinntiú d’earnálacha bia mara agus mara na hÉireann.’
Nótaí do na heagarthóirí
Rannpháirtíocht na Roinne Talmhaíochta, Bia agus Mara ag Lá Muirí na hEorpa:
Tá an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara lonnaithe ag Seastán Eorpach Muirí, Dobharshaothraithe agus Iascaigh (CEMID) Uimh. 21 agus cuirfidh sí ar chumas cuairteoirí cur lena dtuiscint ar na hinfheistíochtaí suntasacha a rinne Clár Forbartha Bia Mara na hÉireann, ar fiú €258 milliún é, arna chómhaoiniú faoin gCiste Eorpach Muirí, Iascaigh agus Dobharshaothraithe (CEMID) agus faoi Rialtas na hÉireann.
Cuireann an Clár, a ndéanann an Roinn maoirseacht air mar Údarás Bainistíochta, tacaíocht ar fáil don earnáil bia mara chun a hathléimneacht a neartú trí ghníomhaíochtaí atá inbhuanaithe ó thaobh an chomhshaoil de agus atá cliste ó thaobh na haeráide de, chomh maith le tacú lena haistriú glas agus lena digitiú.
Ó 2024 i leith, rinneadh íocaíochtaí cabhrach deontais CEMID os cionn €12 mhilliún i leith tionscadail fhormheasta agus chríochnaithe, agus bhain os cionn €3.7 milliún de na híocaíochtaí sin go díreach le tionscadail a bhí ar siúl i gCorcaigh.
Cuireann Bord Iascaigh Mhara (BIM) go leor scéimeanna a chuirtear ar fáil faoin gClár i bhfeidhm, a bheidh i láthair ag Seastán Uimh. 20, agus a roinnfidh léargas ar thionchair dhearfacha dhíreacha infheistíochtaí CEMID ar earnáil bia mara na hÉireann. Glao ar Léirithe Spéise le haghaidh Measúnóirí Saineolaithe breise le haghaidh Scéimeanna Iriseoireachta - VIM - An RIC - eispéireas idirghníomhach, atá deartha chun feasacht daoine óga a ardú maidir le hinbhuanaitheacht bia mara feirme in Éirinn. Reáchtálfaidh BIM taispeántais chócaireachta bheo ag baint úsáide as bia mara inbhuanaithe áitiúil na hÉireann ag a BIM - Blais an Atlantaigh - turas bia mara.
Taispeánfaidh Foras na Mara ag Stalla Uimh. 24 raon na dtionscadal ceannródaíoch náisiúnta agus idirnáisiúnta ar a gcomhoibríonn an foras. Tá réimse taispeántas idirghníomhach ar bhithéagsúlacht mhuirí, longbhristeacha, siorcanna agus gnáthóga domhainfharraige in Aonach an Atlantaigh Fhiáinde chuid an fhorais freisin, agus cuirfidh sé ar chumas an phobail iniúchadh a dhéanamh ar bhithéagsúlacht mhuirí na hÉireann agus ar na bealaí ina dtacaíonn an Foras le bainistiú inbhuanaithe acmhainní muirí. Léireoidh sé na bealaí inar féidir leis an tsochaí agus leis an eolaíocht nascadh chun tacú le Geilleagar Gorm inbhuanaithe. Den chéad uair riamh, osclóidh árthach taighde Tom Crean | Foras na Mara a dhoirse do chuairteoirí, ag tabhairt deis don phobal foghlaim faoin ról ríthábhachtach atá aige maidir le taighde aigéin a chur chun cinn.