Foilsíonn an tAire Heydon Plean Gníomhaíochta chun dul i ngleic le hardleibhéil reatha eitinn bólachta (bTB)
- Foilsithe: 12 Meán Fómhair 2025
- An t-eolas is déanaí: 12 Meán Fómhair 2025
D’fhoilsigh an tAire Talmhaíochta, Bia agus Mara, Martin Heydon TD, Plean Gníomhaíochta um Eitinn Bhólachta inniu chun aghaidh a thabhairt ar na leibhéil arda galair atá ann faoi láthair.
Tagann foilsiú an phlean seo i ndiaidh plé fairsing ag an bhFóram TB agus cruinnithe idir an tAire, geallsealbhóirí agus eagraíochtaí feirmeoireachta le míonna beaga anuas. Fuair an tAire Heydon tacaíocht agus ceadú a chomhghleacaithe sa Chomh-Aireacht ar an 24 Meitheamh freisin chun aghaidh a thabhairt ar na leibhéil arda reatha bTB mar ábhar práinne.
Dúirt an tAire Heydon:
“Táim an-eolach ar na tionchair mhothúchánacha agus airgeadais a bhaineann le bTB ar fheirmeoirí, a dteaghlaigh agus tuath na hÉireann. Creidim go dtacóidh an plean seo le teaghlaigh feirme atá ag déileáil le strus ráig bTB faoi láthair agus go gcuirfidh sé ar a gcumas bealach a aimsiú amach as srian bTB agus na tréada sin atá saor ó bTB faoi láthair a chosaint ó strus ráig bTB.”
Dúirt an tAire go bhfuil an Plean Gníomhaíochta seo bunaithe ar thaighde eolaíoch agus ar shaineolas tréidliachta agus leag sé béim ar na 5 bheart atá mar bhonn agus taca ag 30 gníomh sa phlean:
- Tacaigh le tréada atá saor ó bTB chun fanacht saor
- Laghdaigh tionchar na fiadhúlra ar scaipeadh bTB
- Ionfhabhtú bTB a bhrath agus a dhíchur a luaithe is féidir i dtréada a bhfuil miondealú bTB orthu agus miondealú sa todhchaí a sheachaint.
- Cabhraigh le feirmeoirí feabhas a chur ar gach réimse den bhithshlándáil ar an bhfeirm
- Laghdaigh tionchar ainmhithe ardriosca aitheanta maidir le scaipeadh bTB
Dúirt an tAire freisin:
“Is iad taighde eolaíoch, fianaise agus saineolas tréidliachta bunús na mbeart seo. Is léir go gcaithfear iad seo a ionchorprú sa chlár nua bTB chun dul i ngleic go héifeachtach leis na leibhéil arda galair atá ann faoi láthair agus aghaidh a thabhairt ar na trí phríomhchúis le ráig bTB, eadhon tarchur ó eallach go heallach, ionfhabhtú iarmharach sa tréad agus tarchur ón bhfiadhúlra.”
Mar fhocal scoir, dúirt an tAire Heydon:
“Tugann an plean seo deis chun aghaidh a thabhairt ar an ngalar seo agus ba mhaith liom buíochas a ghabháil leis na feirmeoirí agus na geallsealbhóirí uile as a gcuid ionchuir agus an plean seo á chur i láthair inniu.” Creidim má oibrímid le chéile gur féidir linn stop a chur leis an méadú ar bTB le blianta beaga anuas agus leibhéil bTB a laghdú le himeacht ama. Is féidir linn go léir breathnú chun cinn ansin agus oibriú i dtreo ár sprioc deiridh, is é sin deireadh a chur le bTB.”
Nótaí d’Eagarthóirí
Is galar deacair é eitinn bólachta a rialú agus a dhíothú, ach is féidir é a dhéanamh agus rinneadh é in áiteanna eile cheana féin. Le blianta beaga anuas tá méadú suntasach tagtha ar leibhéil bTB go náisiúnta, bhí tionchar ag ráig bTB ar bhreis is 6,000 teaghlach feirme in 2024 agus mhéadaigh minicíocht tréada ó 4.31% in 2002 go 6.04% in 2024. Tá strus airgeadais agus mothúchánach mar thoradh air seo d'fheirmeoirí a bhfuil ráig bTB orthu agus dóibh siúd atá ina gcónaí faoi eagla go mbeidh ráig bTB acu.
Tá an plean seo foilsithe ag an Aire Talmhaíochta, Bia agus Mara ina bhfuil 5 bheart agus 30 gníomh chun aghaidh a thabhairt ar na leibhéil arda galair atá ann faoi láthair agus iad a laghdú le himeacht ama mar seo a leanas
- Tacaigh le tréada atá saor ó bTB chun fanacht saor
- Laghdaigh tionchar na fiadhúlra ar scaipeadh bTB
- Ionfhabhtú bTB a bhrath agus a dhíchur a luaithe is féidir i dtréada a bhfuil miondealú bTB orthu agus miondealú sa todhchaí a sheachaint.
- Cabhraigh le feirmeoirí feabhas a chur ar gach réimse den bhithshlándáil ar an bhfeirm
- Laghdaigh tionchar ainmhithe ardriosca aitheanta maidir le scaipeadh bTB
Tá na bearta seo dírithe ar tharchur idir fiadhúlra agus eallach agus ar tharchur idir eallach inar airde an riosca galair d’fhonn leibhéil an ghalair a laghdú go suntasach.
Is féidir tuilleadh faisnéise faoin bPlean Gníomhaíochta a fháil ag: www.bovinetb.ie
