Saoráil Faisnéise (SF)
- Foilsithe: 7 Eanáir 2020
- An t-eolas is déanaí: 4 Samhain 2021
- Do chearta faoin Acht SF
- Comhlachtaí Poiblí atá faoi réir an Acht SF
- Céard é taifead
- Cad iad na taifid is féidir a iarraidh ó chomhlachtaí laistigh de raon an Achta?
- Amscálaí
- Aistrithe
- Táillí
- Conas Iarratas FOI a Dhéanamh
- Logaí um Shaoráil Faisnéise
- Scéim Foilsitheoireachta SF
- Ráiteas Príobháideachais SF
Do chearta faoin Acht SF
Leagann an tAcht um Shaoráil Faisnéise 2014 síos go mbeidh na cearta dlithiúil seo a leanas ag gach duine ón 21ú Aibreán 1998 ar aghaidh:
- an ceart chun teacht ar thaifid oifigiúla arna gcruthú tar éis 21 Aibreán 1998 atá á gcoinneáil ag Ranna Rialtais nó ag comhlachtaí poiblí eile faoi réir ag an Acht
- an ceart go gceartófaí nó go dtabharfaí cothrom le dáta, mionsonraí pearsanta ar thaifid oifigiúla sa chás go bhfuil faisnéis den sórt sin neamhiomlán, mícheart nó míthreorach
- an ceart go dtabharfar na cúiseanna le cinní arna ndéanamh ag comhlachtaí poiblí a théann i bhfeidhm ar an iarrthóir.
Comhlachtaí Poiblí atá faoi réir an Acht SF
Tá liosta iomlán de chomhlachtaí poiblí a bhfuil an tAcht FOI i bhfeidhm orthu ar fáil ar láithreán gréasáin Láraonad Beartas FOI.
Céard é taifead
Tá taifead sainmhínithe le cuimsiú aon:
- pháipéir
- meabhrán
- téacs nó doiciméad eile
- ghrianghraf, scannán nó taifeadadh
- fhoirm ina gcoinnítear sonraí (cé acu de láimh, go meicniúil nó go leictreonach)
- rud atá ina pháirt, ina chóip nó ina chomhchuid de na nithe seo.
Meastar gur cruthaíodh cóip in aon fhoirm de thaifead tráth a cruthaíodh an bhunchóip.
Cad iad na taifid is féidir a iarraidh ó chomhlachtaí laistigh de raon an Achta?
Is féidir na taifid láimhe agus leictreonacha seo a iarraidh:
- taifid a cruthaíodh ó dháta tosaigh an Achta 1997 (21 Aibreán 1998)
- gach taifead pearsanta agus taifid a bhaineann le faisnéis phearsanta an duine a dhéanann an t- iarratas, is cuma an tráth a cruthaíodh é
- aon taifid eile atá riachtanach d’fhonn taifead reatha a thuiscint
- taifid phearsanra na foirne i gcomhlachtaí poiblí a cruthaíodh níos lú ná 3 bliana roimh thosú, i.e. ó 21 Aibreán 1995. D’fhéadfadh rochtain a fháil ar thaifid níos luaithe más dócha go n-úsáidfear iad ar bhealach ina mbeadh drochthionchar ar leas an bhaill fhoirne atá i gceist.
Ní bheidh taifead laistigh de raon an Achta FOI sna cásanna seo a leanas:
- má tá sé ar fáil go poiblí cheana féin
- má tá sé ar fáil faoi achtachán eile (seachas an tAcht um Chosaint Sonraí: d’fhéadfaí iarratais le haghaidh sonraí pearsanta a dhéanamh faoi cheachtar Acht).
Amscálaí
Ní mór cinneadh a dhéanamh ar an iarratas a cheadú nó a dhiúltú laistigh de 20 lá oibre ón lá a fuarthas an t-iarratas. D’fhéadfadh ceann an chomhlachta phoiblí an spriocdháta chun déileáil le hiarratas a leathnú le suas le 20 lá oibre, má bhaineann an t-iarratas, nó na hiarratais ghaolmhara, leis an oiread sin de thaifid nach féidir comhlíonadh a bhaint amach laistigh den tréimhse thosaigh de 20 lá oibre.
Aistrithe
Foráiltear san Acht socruithe aistrithe sa chás ina ndéantar iarratas FOI ar thaifead atá i seilbh chomhlachta phoiblí eile. Ar fháil an t-iarratas, mura bhfuil an taifead i seilbh an chomhlachta is faighteoir, ach go bhfuil sé aitheanta go mbaineann sé le comhlacht poiblí eile, ba chóir don chomhlacht poiblí a mhachnamh moladh a dhéanamh don duine a rinne an t-iarratas an t-iarratas a tharraingt siar agus é a chur ar aghaidh chuig an gcomhlacht atá i seilbh an taifid. Seachas sin, ní mór cóip den iarratas a chur chuig an gcomhlacht atá i seilbh an taifid laistigh de 10 lá oibre ón lá a fuarthas an t-iarratas.
Nuair a fhaightear iarratas ar thaifid, sa chás go bhfuil cuid acu i seilbh an chomhlachta atá i gceist agus go bhfuil sé aitheanta go bhfuil cuid eile i seilbh chomhalta phoiblí amháin nó níos mó, ba chóir ainmneacha na gcomhlachtaí eile a chur in iúl don duine a dhéanann an t-iarratas.
Táillí
Leagtar amach in Alt 27 den Acht um Shaoráil Faisnéise 2014 córas na dtáillí maidir le faisnéis iarrtha agus scaoilte faoin Acht. Mar a bhí i gcónaí, ní féidir táillí cuardaigh, aisghabhála agus cóipeála a ghearradh ach amháin i ndáil le taifid a scaoileadh. Maidir le hiarratais FOI ina n-eisíodh meastachán i dtaca le cuardach, aisghabháil agus cóipeáil ina leith, ba chóir córas nua na dtáillí a úsáid agus costas an iarratais á thabhairt chun críche.
Is féidir le gnóthais (nó leis an bpobal) íocaíochtaí a dhéanamh leis an Roinn isteach i gcuntas na Roinne ag Banc Uladh, Béal an Átha. Seo a leanas sonraí an chuntais bhainc:
Banc: Banc Danske
Seoladh: 3 Plas Mháistir an Chuain, Baile Atha Cliath 1
Uimhir chuntais: 80001341
Cód sórtála: 951599
BIC: DABAIE2D
IBAN: IE30DABA95159980001341