Scéim Cóiríochta Cíosa: Freagraí ar do chuid ceisteanna

Cé atá incháilithe don Scéim Cóiríochta Cíosa

Má tá Forlíonadh Cíosa á fháil agat ar feadh tréimhse fada agus má theastaíonn tithíocht fhadtéarmach uait, d’fhéadfá a bheith incháilithe don Scéim Cóiríochta Cíosa.

Is iad na húdaráis áitiúla a ritheann an scéim. Déanann an t-údarás áitiúil an cinneadh deiridh maidir le cé atá incháilithe faoin scéim. Go ginearálta, déantar daoine a bhfuil Forlíonadh Cíosa á fháil acu ar feadh níos mó ná 18 mí a mheas don Scéim Cóiríochta Cíosa.

Conas a oibríonn an Scéim Cóiríochta Cíosa

Faoin Scéim Cóiríochta Cíosa, déanann údaráis áitiúla conarthaí a dhréachtú le tiarnaí talún chun tithíocht a sholáthar ar feadh téarma comhaontaithe do dhaoine a bhfuil riachtanas tithíochta fadtéarmach acu. Íocann an t-údarás áitiúil an cíos go díreach leis an tiarna talún thar ceann an tionónta. Féadfaidh tú fós cur le do chíos ach íocann tú an ranníocaíocht seo le d’údarás áitiúil, ní le do thiarna talún.

Conas a théann an Scéim Cóiríochta Cíosa chun leasa duit

Tugann an Scéim Cóiríochta Cíosa slándáil tithíochta fadtéarmach duit. Bíonn feabhsúcháin ar cháilíocht agus ar chaighdeáin na cóiríochta príobháidí ar cíos mar thoradh ar an Scéim Cóiríochta Cíosa.

Má fhaigheann tú post is féidir leat fanacht sa scéim ach beidh ort níos mó a chur leis an gcíos.

Cé atá freagrach as saincheisteanna cothabhála agus deisiúcháin faoi chonradh na Scéime Cóiríochta Cíosa

Faoi chonradh na Scéime Cóiríochta Cíosa, coimeádann an tiarna talún freagracht as gach saincheist a bhaineann le cothabháil agus deisiúcháin.

Do chearta faoi na hAchtanna um Thionóntachtaí Cónaithe 2004-2019

Cosnaíonn na Residential Tenancies Acts 2004-2019 cearta tionóntaí na hearnála cíosa príobháidí tar éis tréimhse sé mhí. Ní dhéanann an Scéim Cóiríochta Cíosa difear do do chearta faoin dlí seo.

Tá, nó beidh, an comhaontú tionóntachta idir tú féin agus do thiarna talún. Ní hé an t-údarás áitiúil do thiarna talún. Is é do thiarna talún an duine a rinne tú an comhaontú cíosa leis nó léi agus a n-íocann an t-údarás áitiúil an cíos leis/léi. Faoi na hAchtanna um Thionóntachtaí Cónaithe, caithfidh do thiarna talún do thionóntacht a chlárú leis an mBord Tionóntachtaí Cónaithe.

Príomhghnéithe na Scéime Cóiríochta Cíosa

Déanfaidh an t-údarás áitiúil socruithe conarthacha le soláthraithe cóiríochta chun a chinntiú go mbeidh cóiríocht phríobháideach ar cíos sa mheántéarma agus san fhadtéarma don Scéim Cóiríochta Cíosa.

Cé gur féidir dul i mbun cineálacha éagsúla conartha, beidh na gnéithe seo a leanas acu:

• iocfaidh an t-údarás áitiúil an cíos iomlán leis an tiarna talún thar ceann an tionónta
• rialóidh na hAchtanna um Thionóntachtaí Cónaithe 2004-2019 an caidreamh idir an tiarna talún agus an tionónta
• caithfidh an tiarna talún a bheith cáin-chomhlíontach (caithfear deimhniú imréitigh cánach a athnuachan gach bliain agus soláthrófar conarthaí san ainm atá le feiceáil ar an deimhniú)
• caithfidh an mhaoin íoschaighdeáin a chomhlíonadh maidir le cóiríocht phríobháideach ar cíos, mar a chinneann an t-údarás áitiúil
• caithfidh an tiarna talún an tionóntacht a chlárú leis an mBord um Thionóntachtaí Cónaithe (RTB).

A bhfuil i gceist leis an Scéim Cóiríochta Cíosa

Tá caidreamh trí bhealach i gceist leis an Scéim Cóiríochta ar Cíos idir:

• an t-údarás áitiúil agus an tiarna talún
• an tiarna talún agus an tionónta
• an tionónta agus an t-údarás áitiúil

Féachfaidh an t-údarás áitiúil le socrú conarthach a dhéanamh leis an soláthraí cóiríochta chun tithíocht a chur ar fáil don Scéim Cóiríochta Cíosa ar feadh téarma comhaontaithe. Déanfar téarmaí an chonartha seo a chaibidliú idir an dá pháirtí. D’fhéadfadh gur maoin atá ann cheana nó foirgneamh nua an chóiríocht. Ráthaíonn an t-údarás áitiúil an cíos thar ceann an tionónta agus geallfaidh sé an íocaíocht iomlán a dhéanamh go díreach leis an tiarna talún.

Ansin ainmneoidh an t-údarás áitiúil faighteoir Scéime Cóiríochta Cíosa don chóiríocht a shíníonn comhaontú tionóntachta cónaithe leis an tiarna talún. D’fhéadfadh an t-ainmní a bheith ina thionónta reatha ar an maoin a bhfuil forlíonadh cíosa á fháil aige faoi láthair agus atá incháilithe don Scéim Cóiríochta Cíosa. Beidh an t-údarás áitiúil ina pháirtí sa chomhaontú seo mar ráthóir an chíosa.

Faoi dheireadh, aontaíonn faighteoir na Scéime Cóiríochta Cíosa agus an t-údarás áitiúil go ndéanfaidh an t-údarás áitiúil íocaíochtaí leis an tiarna talún thar ceann an fhaighteora.

Tá an príomhchaidreamh "tiarna talún agus tionónta" fós idir úinéir na maoine agus tionónta na Scéime Cóiríochta Cíosa. Feidhmíonn an t-údarás áitiúil mar ghníomhaire thar ceann an tionónta.

Tá an tiarna talún freagrach as:

• árachas: maoin, ábhar an tiarna talún agus dliteanas poiblí
• gnáthchothabháil/gnáthdheisiú agus athsholáthar trealaimh
• dul i ngleic le sáruithe ar oibleagáidí an tionónta i leith an tiarna talún má thagann siad chun cinn

Buntáistí na Scéime Cóiríochta Cíosa do thiarnaí talún

Gheobhaidh an tiarna talún íocaíochtaí pras go díreach ón údarás áitiúil ar feadh ré chonradh na Scéime Cóiríochta Cíosa; ní bheidh aon ghá le cíos a bhailiú cíosa ó thionóntaí na Scéime Cóiríochta Cíosa rud a chiallaíonn coigilteas riaracháin do thiarnaí talún.

Féadfaidh tiarnaí talún a ligean ar cíos do thionóntaí a bhfuil tacaíochtaí tithíochta sóisialta á bhfáil acu, mar an Scéim Cóiríochta Cíosa agus Forlíonadh Cíosa, leas a bhaint as faoiseamh cánach méadaithe faoi scéim nua ón 1 Eanáir 2016. Ligfidh an scéim nua d’úinéirí maoine faoiseamh 100 faoin gcéad a éileamh ar a n-ús morgáiste, mar chostas i gcoinne ioncaim ó chíos. Le cáiliú, caithfidh an tiarna talún gealltanas a thabhairt an chóiríocht a chur ar fáil do thionóntaí cáilitheacha ar feadh trí bliana ar a laghad, agus caithfidh an gealltanas a bheith cláraithe leis an mBord um Thionóntachtaí Cónaithe (RTB). Tá tuilleadh faisnéise ar fáil freisin ó na Coimisinéirí Ioncaim .

Cuir iarratas isteach ar Scéim Cóiríochta Cíosa / Aonad Tithíochta an údaráis áitiúilatá freagrach as an limistéar ina bhfuil an chóiríocht suite.

Pointe Gnímh 4.9 de Tithíocht do Chách ‒ Chuir Plean Nua Tithíochta d’Éirinn ceangal ar an Roinn athbhreithniú a dhéanamh ar an Scéim um Chóiríocht ar Cíos (RAS) chun ról na Scéime sa mhargadh príobháideach a bhreithniú, ag cur san áireamh tionchar HAP agus Rannpháirtíocht AHB. Rinneadh an t-athbhreithniú, atá críochnaithe anois, i gcomhairle le príomhpháirtithe leasmhara (lena n-áirítear gach údarás áitiúil) agus cuimsíonn sé 23 moladh do thodhchaí na Scéime um Chóiríocht ar Cíos agus is féidir teacht ar na leaganacha Béarla agus Gaeilge araon tríd an nasc thíos.

Athbhreithniú ar Thodhchaí na Scéime um Chóiríocht ar Cíos