Craoltóireacht agus na Meáin
Ó An Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Ó An Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Is é ról an Rialtais beartas agus rialáil a fhorbairt don chraoltóireacht agus do na meáin. Áirítear leis seo meáin ar nós teilifíse agus raidió ach meáin nua chomh maith, cosúil leis an idirlíon.
Tá an Rialtas freagrach freisin as maoirseacht a dhéanamh ar phróiseas chumaisc mheán agus as idirghníomhú leis an AE agus le Comhairle na hEorpa ar chúrsaí craolacháin agus na meán.
Tá an rialtas freagrach as an gcreat rialála a sholáthar don chraoltóireacht in Éirinn. Is iad Coimisiún na Meán agus an Coimisiún um Rialáil Cumarsáide (ComReg) a bhainistíonn rialáil seirbhísí craolacháin na hÉireann. I ré na bréagaisnéise, tá sé tábhachtach go bhfuil foinse iontaofa faisnéise ag gach saoránach.
Rialaíonn Coimisiún na Meán ábhar thar na seirbhísí craolacháin go léir in Éirinn.
Tá siad freagrach freisin as:
• conarthaí ceadúnaithe agus craolacháin
• comhlíonadh agus forfheidhmiú
• úinéireacht na meán
• riarachán an chiste meán
• cóid agus rialacha craolacháin a ullmhú agus a fhorbairt
Tá sé mar ról ag ComReg:
• an earnáil cumarsáide leictreonaí agus an earnáil poist in Éirinn a rialáil
• Líonraí craolta tarchuir a phleanáil agus a chomhordú d’Éirinn
• ionchur i mbeartas craolacháin náisiúnta
• ceadúnais a fhorbairt agus a eisiúint chuig Coimisiún na Meán agus RTÉ
• córais nua ceadúnaithe a cheapadh de réir mar is gá agus
• monatóireacht agus forfheidhmiú a dhéanamh ar chomhlíonadh téarmaí agus coinníollacha ceadúnais
Má tá gléas teilifíse agat, caithfidh Ceadúnas Teilifíse a bheith agat. Socraíonn an Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán go mbailíonn An Post Táille an Cheadúnais Teilifíse agus ranníocaíocht ón Roinn Gnóthaí Fostaíochta agus Coimirce Sóisialaí le haghaidh ceadúnais in aisce.
Dáiltear an t-airgead a bhailítear ar RTÉ agus ar an Coimisiún na Meán atá á mhaoiniú ag 7% de ghlanfháltais na táille ceadúnais.
Soláthraítear Teilifís Dhigiteach Trastíre (TDT) ar Saorview, Saorsat agus Pay TV. Maoinítear RTÉ agus TG4 faoi reachtaíocht trí mheascán d’ioncam ó tháillí ceadúnais, deontais Státchiste agus ioncam tráchtála. Gach bliain, tuairiscíonn RTÉ agus TG4 ar an gcaoi a n-úsáideann siad maoiniú poiblí. Ó am go chéile, déanann RTÉ nó TG4 iarratais ar chainéil agus ar sheirbhísí nua. Déanann Coimisiún na Meán athbhreithniú ar a bhfeidhmíocht gach bliain freisin agus foilsítear cóipeanna de na hathbhreithnithe bliantúla anseo . Leithdháiltear 7% de tháille an cheadúnais teilifíse ar an Coimisiún na Meán.
Tacaíonn Coimisiún na Meán le:
• cláir faoi chultúr, oidhreacht agus eispéireas na hÉireann ar ardchaighdeán
• cláir chun litearthacht d'aosaigh a fheabhsú
• oidhreacht chraolacháin na hÉireann a chartlannú agus a chaomhnú
Is féidir maoiniú a dheonú freisin chun tacú le cláir a bhaineann le:
• timpeallacht nádúrtha
• stair
• cláir ina ardaítear feasacht agus tuiscint an phobail ar cheisteanna domhanda
Féadfaidh Ballstáit an AE imeachtaí spóirt agus cultúrtha a ainmniú mar imeachtaí atá thar a bheith tábhachtach don tsochaí. Ba cheart go mbeadh imeachtaí den sórt sin ar fáil ar sheirbhís teilifíse shaorchraolta.
Déanann an tAire Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán athbhreithniú ar an liosta imeachtaí ainmnithe gach trí bliana .
Tá sé tábhachtach go bhfuil rochtain ag gach duine ar ábhar nuachta agus cúrsaí reatha atá iontaofa. Ba cheart go dtiocfadh an t-ábhar seo ó fhoinsí éagsúla agus go mbeadh sé ábhartha do phobal iomlán na Gaeilge.
Chruthaigh an rialtas próiseas ar a dtugtar an próiseas cumaisc mheán chun cosaint a dhéanamh i gcoinne ábhar nuachta agus cúrsaí reatha a bheith faoi mhonaplacht ag cuideachtaí nó daoine. Ciallaíonn an próiseas seo go ndéanann an tAire Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán scrúdú ar aon idirbheart a bhaineann le gnó meán in Éirinn sula gceadaítear é a dhéanamh.
Léigh tuilleadh faoi Chumaisc Mheáin .
Tá comhoibriú ar chúrsaí craolacháin, closamhairc agus meán eile mar chuid den chaidreamh idir tíortha Eorpacha le fada an lá.
Is trí dhá fhoras go príomha a tharlaíonn an comhoibriú sin:
Faoin Treoir maidir le Seirbhísí Meán Closamhairc rialaítear an comhordú reachtaíochta náisiúnta ar fud an AE maidir le gach meán closamhairc lena n-áirítear craoladh teilifíse agus seirbhísí ar éileamh.
I dTuarascáil an Choimisiúin um Thodhchaí na Meán leagtar amach an treo straitéiseach chun na meáin in Éirinn a bhunathrú agus a chothú go fadtéarmach. Tar éis don Rialtas breithniú a dhéanamh agus glacadh, i bprionsabal, le 49 moladh as an 50 moladh a rinneadh, foilsíodh Tuarascáil an Choimisiúin um Thodhchaí na Meán i mí Iúil 2022.
Sna moltaí sa tuarascáil dírítear ar: an luach criticiúil sochaíoch a bhaineann le tírdhreach meán iolrach neamhspleách; a thábhachtaí is atá maoiniú imleor do mheáin agus d’ábhar na seirbhíse poiblí; trédhearcacht agus maoirseacht fheabhsaithe ar mheáin na seirbhíse poiblí; forálacha chun ábhar Gaeilge agus iriseoireacht a neartú; tionchair an chlaochlaithe dhigitigh; agus, bearta chun comhionannas, éagsúlacht, cuimsiú agus inbhuanaitheacht chomhshaoil níos fearr a chinntiú.
Ó foilsíodh an tuarascáil, áirítear ar shamplaí de dhul chun cinn ar chur chun feidhme a moltaí: trasuíomh na Treorach Cóipchirt; foilsiú Scéim Ghinearálta an Bhille um Chlúmhilleadh (Leasú); tabhairt isteach ráta nialasach CBL do nuachtáin mar chuid de bhearta cánachais Bhuiséad 2023; tacaíonn síneadh le hAlt 481 le dreasacht a thabhairt do léiriú scannán agus teilifíse a dhéantar in Éirinn go dtí deireadh 2028; RTÉ agus TG4 a ainmniú mar chomhlachtaí NewERA faoi Acht NTMA, a cheadóidh do NewERA dul i dteagmháil go foirmiúil le RTÉ agus TG4 maidir leis an gcreat is oiriúnaí chun tuairisciú ar fheidhmíocht agus ar thorthaí airgeadais; agus €6 mhilliún a chur ar fáil don Coimisiún na Meán do 2023.