Foilsiú
An Treoir maidir le Níotráití
Ó An Roinn Tithíochta, Rialtais Áitúil agus Oidhreachta
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Ó An Roinn Tithíochta, Rialtais Áitúil agus Oidhreachta
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Tá Treoir maidir le Níotráití (91/676/CEE) i bhfeidhm ó 1991 i leith. Tá sé mar aidhm léi cáilíocht an uisce a chosaint ó thruailliú ó fhoinsí talmhaíochta agus úsáid dea-chleachtais feirmeoireachta a chur chun cinn. Ceanglaítear ar Bhallstáit uile an AE Cláir Ghníomhaíochta Níotráití Náisiúnta (NAP) a ullmhú a leagann amach na rialacha maidir le bainistiú agus cur i bhfeidhm aoileach beostoic agus leasacháin eile.
Tá Clár Gníomhaíochta Níotráití na hÉireann deartha chun cosc a chur ar thruailliú uiscí dromchla agus screamhuisce ó fhoinsí talmhaíochta agus chun cáilíocht uisce a chosaint agus a fheabhsú. Tháinig cúigiú Clár Gníomhaíochta Níotráití (NAP) na hÉireann i bhfeidhm in 2022 le hathbhreithniú eatramhach. Cuirfear aon bhearta breise a shainaithnítear ón athbhreithniú i bhfeidhm in 2024.
Caithfidh na nithe seo a leanas a bheith i NAP gach Ballstáit:
Ceanglaítear ar na Ballstáit freisin a NAP a athbhreithniú gach ceithre bliana ar a laghad. Déanfar athbhreithniú ar Chlár Gníomhaíochta reatha na hÉireann le linn 2025 agus forbrófar NAP nua a chuirfear i bhfeidhm ón 1 Eanáir 2026.
Tugann Rialacháin an Aontais Eorpaigh (Dea-Chleachtas Talmhaíochta chun Uiscí a Chosaint) ar a dtugtar “Rialacháin Níotráití” nó “Rialacháin Dea-Chleachtas Talmhaíochta (GAP)” éifeacht dhlíthiúil do Chlár Gníomhaíochta Níotráití na hÉireann. Tá na Rialacháin don chúigiú Clár Gníomhaíochta Níotráití liostaithe thíos.
Tá Údaráis Áitiúla freagrach as na Rialacháin Níotráití a fhorfheidhmiú. Ba cheart aird láithreach a thabhairt ar aon sáruithe a bhraitear laistigh dá réimse. Tá an Ghníomhaireacht um Chaomhnú Comhshaoil freagrach as maoirseacht agus rianú a dhéanamh ar Chlár Cigireachta Talmhaíochta Náisiúnta na n-údarás áitiúil.
Ní féidir sciodar a leathadh ar thalamh ó 1 Deireadh Fómhair go 12 / 15 / 31 Eanáir (ag brath ar an gcuid den tír a bhfuil feirm suite). Tá tréimhsí dúnta mar ghné den treoir i ngach Ballstát. Socraíodh na tréimhsí dúnta in Éirinn tar éis tréimhse fhairsing comhairliúcháin phoiblí agus aontaíodh iad le comhlachtaí feirmeoireachta agus an Coimisiún Eorpach.
Tá gach gníomhaíocht leathadh talún ag brath ar an aimsir agus coinníollacha talún a bheith oiriúnach. Níor cheart aoileach beostoic nó aon leasacháin cheimiceacha a leathadh nuair a bhíonn talamh báite, faoi thuilte nó nuair is dócha go mbeidh tuilte ann, nuair a bheidh sé reoite nó má bhíonn báisteach throm tuartha.
In 2022, rinneadh maolú na hÉireann a athnuachan chun ráta stocála níos airde d’aoileach beostoic a cheadú do roinnt dianfheirmeoirí, faoi réir ag comhlíonadh rialacha comhshaoil níos déine atá á maoirsiú ag an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara.
Méadaíonn an maolú an teorainn úsáide de 170kgN/ha d'aoileach beostoic go 250kgN/ha gach bliain. Mairfidh an maolú reatha go dtí deireadh 2025, nuair a chríochnóidh an cúigiú clár. Rinneadh athbhreithniú eatramhach ar cháilíocht an uisce in 2023, áfach. I ndobharlaigh inar léirigh an measúnú comhchruinnithe cáilíochta uisce ar an meán os cionn tairsí 50 mg/l NO3, nó treochtaí atá ag méadú, nó dobharlaigh eotrófacha nó dobharlaigh a d’fhéadfadh a bheith eotrófach, laghdaíodh an teorainn iarratais ar mhaolú de 250kgN/ha go 220kgN/ha ar fheirmeacha sna dobharcheantair seo ón 1 Eanáir 2024.