Foilsithe
An t-eolas is déanaí
D'fháiltigh an tAire Sláinte, Stephen Donnelly TD, inniu roimh shíniú an Achta Sláinte (Forálacha Ilghnéitheacha) (Uimh. 2) 2022 ina dhlí ag an Uachtarán Micheál D. Ó hUigínn.
Nuair a bheidh tús curtha leis, forálfaidh an tAcht do dheireadh a chur le táillí othar cónaitheach poiblí thar oíche agus cás lae araon do leanaí faoi bhun 16 bliana d'aois i ngach ospidéal poiblí agus forálfaidh sé freisin do scéim frithghiniúna saor in aisce a thabhairt isteach do mhná 17-25 bliana d'aois. Tá sé beartaithe go dtiocfaidh an dá bheart i bhfeidhm go luath i mí Mheán Fómhair na bliana seo.
Thug an tAire Donnelly an Bille trí Thithe an Oireachtais le déanaí agus cheadaigh an Dáil agus an Seanad é an tseachtain seo caite le tacaíocht traspháirtí.
Dúirt an tAire Donnelly:
“Fáiltím roimh an dea-scéal gur shínigh an tUachtarán an tAcht an-tábhachtach seo, toisc go bhfuil sé i gceist go mór leis na bearta dá bhforáiltear sa reachtaíocht seo tacú le rochtain ar chúram dóibh siúd a dteastaíonn sé uathu ar bhealach atá cothrom agus inacmhainne.
“Tá deireadh a chur le táillí ospidéil ghéarmhíochaine do leanaí faoi 16 bliana d’aois dírithe ar ualach airgeadais na dtuismitheoirí nó na gcaomhnóirí a laghdú agus a leanbh á thabhairt chuig an ospidéal le haghaidh cúram othar cónaitheach. Is beart costéifeachtach é frithghiniúint saor in aisce, ag laghdú rátaí toirchis ghéarchéime agus foirceannadh toirchis araon. Ós rud é go n-íocann mná na costais a bhaineann le frithghiniúint ar oideas de ghnáth, beidh tionchar dearfach ag an scéim ar chothromas inscne, ag laghdú costais do mhná, ach ag dul chun sochair dá bpáirtithe agus dá dteaghlaigh, ag tosú le mná idir 17-25 bliana d’aois.
“I gcomhthéacs na ndúshlán costais maireachtála reatha, tá ríméad orm a bheith in ann an dá bheart shuntasacha seo a thabhairt isteach a bhfuil sé mar aidhm leo brúnna costais a mhaolú do dhaoine aonair agus do theaghlaigh agus iad ag iarraidh rochtain a fháil ar chúram sláinte."
CRÍOCH
Táillí d'Othair Chónaithe: Faoi láthair tá othair phoiblí (lena n-áirítear leanaí) faoi réir táille reachtúil €80 in aghaidh na hoíche, suas le 10 n-oíche (€800) ar a mhéad i dtréimhse 12 mhí. Tá díolúine ó na táillí seo ag sealbhóirí cárta leighis agus ag aicmí áirithe daoine eile. Bhí gá le leasuithe reachtacha ar an Acht Sláinte 1970 chun deireadh a chur leis an táille phoiblí do leanaí faoi bhun 16 bliana d'aois.
Frithghiniúint: Tá rochtain ag daoine a bhfuil láncháilíocht acu ar chárta GMS (cárta leighis) ar fhormhór na gcineálacha frithghiniúna cheana féin ar chostas íosta (faoi réir an mhuirir ar oideas amháin; €1.50 an mhír, suas le huasmhéid €15 in aghaidh na míosa), agus tacaítear go pointe áirithe leo siúd a bhfuil cárta cuairte LG acu, toisc go bhfuil na comhairliúcháin riachtanacha saor in aisce. Faigheann othair a bhfuil Cárta Cuairte LG acu comhairliúcháin, feistis agus seiceálacha saor in aisce. Ina theannta sin, clúdaíonn an Scéim Íocaíochta Drugaí (DPS), a bhfuil duine ar bith a bhfuil gnáthchónaí air in Éirinn incháilithe, costas earraí oideas, lena n-áirítear LARCanna, os cionn teorainn €80 in aghaidh na míosa.
Aithníodh, áfach, go bhféadfadh an costas a bhaineann le rochtain a fháil ar fhrithghiniúint, go háirithe dóibh siúd a d'fhéadfadh a bheith fós ag brath ar thuismitheoirí nó ar chaomhnóirí, nó a d'fhéadfadh a bheith díreach os cionn na dtairseach tástála acmhainne do na cártaí GMS agus do Chártaí Cuairte LG, bac suntasach a chur ar rochtain; dá bhrí sin is féidir costais don Phiolla agus do fhrithghiniúint oidis chomhchosúla a mheas ag €65-100 gach sé mhí, agus is iondúil go mbíonn na costais tosaigh a bhaineann le frithghiniúint inchúlaithe, lena n-áirítear comhairliúchán, ceannach agus feistiú an ghléis, idir €250-€320. Má tá costais a bainte san áireamh chomh maith, ardaíonn na costais go €340-€470.
Clúdóidh an scéim frithghiniúna:
Tabharfar dearadh feachtais faisnéise agus poiblíochta rannpháirtíochta na saoránach chun críche sna seachtainí atá romhainn chun tacú le rolladh amach na scéime agus é a chur chun cinn.