Ó An Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Inniu, 3 Deireadh Fómhair 2022, chuir an tAire Leanaí Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige, Roderic O'Gorman, TD., in éineacht le hÚdarás Uchtála na hÉireann, agus an Ghníomhaireacht um Leanaí agus an Teaghlach, (TUSLA) fáilte roimh sheoladh na seirbhísí nua Faisnéise agus Rianaithe a bunaíodh faoin Acht um Fhaisnéis Bhreithe agus Rianú 2022.
Tugann an tAcht suntasach seo, a síníodh sa dlí níos luaithe i mbliana, ceart rochtana iomlán soiléir do gach duine eolas a fháil ar a theastas breithe, ar fhaisnéis bhreithe agus ar a luathshaol. Baineann an ceart seo le haon duine a uchtaíodh, a cuireadh ar bord, a bhfuil clárú breithe mídhleathach i gceist nó a bhfuil ceisteanna acu ar shlí eile maidir lena mbunús. Ina theannta sin, ceadaíonn sé rochtain a fháil ar fhaisnéis ó leanbh de chuid duine ábhartha ina bhfuair tuismitheoir an duine sin bás agus cead rochtain a fháil ó neasghaol linbh a fuair bás in institiúid.
Ón lá inniu ar aghaidh bunaíonn an dlí nua seirbhís rianaithe láidir. Cuirfidh an tseirbhís rianaithe ar chumas daoine atá thíos leis agus iad siúd atá bainteach leo teagmháil a lorg go gníomhach nó faisnéis a roinnt. Thug an tAcht isteach freisin réimse leathan beart saincheaptha nua chun aghaidh a thabhairt ar shaincheisteanna a thagann chun cinn do dhaoine a ndeachaigh clárú breithe mídhleathach i bhfeidhm orthu. Tá speictream leathan comhairleoireachta agus tacaíochta ar fáil, ach é a iarraidh, do dhaoine atá thíos leis. Beidh na seirbhísí seo go léir saor in aisce d'iarratasóirí.
Is féidir iarratas a dhéanamh anois ar rochtain ar bhreith, luathshaol, cúram agus faisnéis leighis agus ar sheirbhísí rianaithe. Is féidir iarratas faisnéise a dhéanamh chuig Údarás Uchtála na hÉireann agus Tusla tríd an láithreán gréasáin saincheaptha www.birthinfo.ie . Ní mór gach faisnéis a thagann faoi réim na gcatagóirí faisnéise a shainítear san Acht a scaoileadh, gan eisceacht, sa chás go bhfuil sí ann.
Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara go bhfuil an Clár Rogha Teagmhála, a bunaíodh tríd an reachtaíocht seo freisin agus arna bhainistiú ag Údarás Uchtála na hÉireann, fós oscailte d'iarratas agus leanfaidh sé ar aghaidh á dhéanamh sin.
Tá tuilleadh eolais faoin Acht, na seirbhísí a bhunaíonn sé agus na daoine atá i dteideal iad a úsáid, ar fáil ag www.birthinfo.ie .
Ag labhairt dó faoi oscailt na seirbhísí nua, dúirt an tAire:
“Fáiltím roimh oscailt iarratas ar sheirbhísí faisnéise breithe agus rianaithe trí Údarás Uchtála na hÉireann agus Tusla. Tuigim go rímhaith an bóthar fada achrannach a bhí ag an oiread sin daoine taistil chun dul go dtí an pointe seo. Tá áthas agus buíochas orm go bhfuil an lá tagtha inar féidir le daoine a bhfuil cinnteacht agus muinín acu rochtain a fháil ar a bhfuil i gceart acu. Ba mhaith liom buíochas a ghabháil le gach duine a chuaigh i mbun feachtais ar son an athraithe seo, agus aitheantas a thabhairt d'obair chrua agus do dhúthracht an Údaráis Uchtála agus Tusla chun é seo a thabhairt i bhfeidhm.”
Ag labhairt faoi oscailt na seirbhísí nua, dúirt Patricia Carey, POF Údarás Uchtála na hÉireann:
“Is ócáid stairiúil í seo. Baineann na seirbhísí nua faisnéise breithe agus rianaithe le compord agus tuiscint a thabhairt don iliomad teaghlach in Éirinn a ndeachaigh uchtáil i bhfeidhm orthu. Baineann siad le heolas a chur ar fáil do na mílte duine uchtaithe a theastaigh uathu le fada an lá – eolas a bhí acu féin i gcónaí ach nach bhfuil ach anois i dteideal iad a fháil go dlíthiúil. Baineann siad freisin le cuidiú le daoine aonair agus le teaghlaigh nascadh lena chéile, eolas a roinnt agus teagmháil a dhéanamh le gaolta breithe ar mian leo an rud céanna a dhéanamh.
Impím ar aon duine atá ag lorg treorach maidir le hiarratas a dhéanamh ar a bhfaisnéis bhreithe, seirbhís rianaithe a iarraidh, nó a gcuid sonraí a chur leis an gClár Rogha Teagmhála chun cuairt a thabhairt ar an suíomh gréasáin Um Fhaisnéis Bhreithe agus Rianú ag www.birthinfo.ie."
Ag labhairt faoi oscailt na seirbhísí nua, dúirt Siobhan Mugan, Bainisteoir Náisiúnta - eolas uchtála agus breithe agus seirbhísí rianaithe ag Tusla:
"Lenár gcomhghleacaithe in Údarás Uchtála na hÉireann agus tacaíocht an Aire agus na Roinne, mholamar an reachtaíocht seo le blianta fada. Chuige sin, táimid ag súil lena chur i bhfeidhm agus tá sé beartaithe go gníomhach againn don lá inniu trí na hacmhainní breise a theastaíonn uainn a chur i bhfeidhm chun seirbhísí faisnéise agus rianaithe a chur ar fáil ar bhonn reachtúil do dhaoine ar mian leo seirbhís a fháil.
Tá breis foirne earcaithe againn dár n-ionad teagmhála agus tacaíochta, a chabhróidh le daoine lena n-iarratais faisnéise agus rianaithe. Tá foirne beaga, tiomanta go háitiúil curtha i bhfeidhm againn ar fud na tíre freisin chun eolas a chur ar fáil do dhaoine, agus chuireamar lenár seirbhísí rianaithe a thacóidh le daoine rochtain thráthúil agus éifeachtach a fháil ar ghaol a rianú, lena n-áirítear tacaíocht ghinealaigh nuair a bheidh an tseirbhís sin ag teastáil.”
Shínigh an tUachtarán an reachtaíocht um Fhaisnéis Bhreithe agus Rianú ina dhlí an 30 Meitheamh 2022.
Bunaíodh an Clár Rogha Teagmhála, agus osclaíodh é d'iarratais i mí Iúil. Is féidir teacht air ar www.birthinfo.ie . Is féidir le daoine ar mian leo teagmháil a dhéanamh, príobháideacht a iarraidh, nó faisnéis a lorg nó a roinnt le gaol, iarratas a dhéanamh ar an gClár Tosaíochta Teagmhála.
Seoladh Feachtas Faisnéise Poiblí, le fócas náisiúnta agus idirnáisiúnta, i mí Iúil chun a chur in iúl do dhaoine faoi na hathruithe tábhachtacha ar an dlí, agus áiríodh leis titim leabhrán faisnéise náisiúnta teaghlaigh. Roinneadh leabhráin eolais freisin le leabharlanna, ionaid faisnéise do shaoránaigh, tithe altranais, agus príosúin. Tá seirbhísí faisnéise agus rianaithe oscailte anois d'iarratais. Is féidir iarratas a dhéanamh trí www.birthinfo.ie .
Is féidir le daoine a uchtaíodh, a cuireadh ar bord nó a altranas amach iarratais ar fhaisnéis a dhéanamh, faoi réir clárú breithe mídhleathach, nó a raibh cónaí orthu mar leanbh i dteach máithreacha agus linbh nó in institiúid tí contae. Den chéad uair beidh ceart soiléir ag na daoine seo rochtain a fháil ar a dteastais bhreithe iomlána, agus ar bhreith, ar luathshaol, ar chúram, agus ar fhaisnéis leighis.
Cuirfidh an tseirbhís Rianaithe ar chumas daoine atá buailte leis agus a ngaolta cuardach gníomhach a dhéanamh ar a chéile, le haghaidh teagmhála, nó faisnéis a iarraidh nó a roinnt, lena n-áirítear faisnéis ríthábhachtach leighis.