Preasráitis
Fógraíonn an tAire Humphreys athchóiriú suntasach ar Chóras Pinsin Stáit in Éirinn
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
D'fhógair an tAire Coimirce Sóisialaí, Heather Humphreys TD, sraith leasuithe suntasacha ar an gcóras Pinsin Stáit in Éirinn inniu.
Tá na bearta, a cheadaigh an Chomh-Aireacht ar maidin, mar fhreagra ar na moltaí ón gCoimisiún um Phinsin.
I measc na sraith leasuithe a aontaíodh inniu tá:
I ndiaidh chruinniú comh-aireachta an lae inniu, dúirt an tAire Humphreys:
"Is ionann na bearta a d'aontaigh an Chomh-Aireacht inniu agus an t-athchóiriú struchtúrach is mó riamh ar Chóras Pinsin Stáit na hÉireann.
"Tá a fhios againn go bhfuil daoine ag maireachtáil saol níos faide agus níos sláintiúla, rud atá thar a bheith dearfach. Ag an am céanna, tá post agus cúinsí gach duine difriúil agus mar sin caithfimid bogadh amach ó chur chuige 'oireann an toise céanna do gach duine' i leith aois an phinsin.
"Is é sin an fáth ó 2024, bogfaidh Éire go dtí samhail nua 'aois phinsin sholúbtha', cosúil leis na córais atá i bhfeidhm i roinnt tíortha eile san Aontas Eorpach.
"Faoin múnla nua seo leanfaidh daoine de bheith in ann dul ar scor agus a bpinsean a tharraingt ag 66 díreach mar is féidir leo inniu. Ina theannta sin, den chéad uair, tabharfar rogha anois do dhaoine leanúint ar aghaidh ag obair níos faide ná 66 chun íocaíocht pinsin níos airde a fháil.
"Cuirfidh an córas nua seo an chumhacht i lámha daoine agus tabharfaidh sé rogha dóibh ó thaobh na rudaí is fearr a oireann dá gcúinsí féin."
Ag leanúint ar aghaidh don Aire Humphreys:
"Tá áthas orm freisin gur aontaigh an Rialtas le roinnt moltaí fíorthábhachtacha eile.
"Sna deich mbliana amach romhainn, mar atá molta ag an gCoimisiún um Phinsin, bogfaimid chuig Cur Chuige Ranníocaíochtaí Iomlána, ag cinntiú go bhfuil rátaí pinsin daoine bunaithe ar líon na mblianta a d'oibrigh siad agus a d'íoc siad ranníocaíochtaí.
"Céim ríthábhachtach a bheidh anseo chun a chinntiú go mbeidh ár gCóras Pinsin Stáit inbhuanaithe amach anseo agus cuideoidh sé le córas níos córa agus níos cothroime a sholáthar dár saoránaigh.
"Mar chuid den aistriú chuig an gCur Chuige Ranníocaíochtaí Iomlána, cuirfimid pinsean ar fáil do chúramóirí fadtéarmacha ó 2024.
"I bhfianaise na híobairte a dhéanann cúramóirí agus an méid a dhéanann siad don tsochaí, creidim go bhfuil sé cuí gur chóir dúinn cur ar a gcumas rochtain a fháil ar an bpinsean Stáit agus tá an-áthas orm tacaíocht Rialtais a fháil don togra seo.
"Tá áthas orm gur thacaigh an Rialtas freisin le mo mholadh féachaint ar thacaíochtaí a thabhairt isteach do dhaoine nach féidir leo leanúint ar aghaidh ag obair sna 60idí luatha ar chúiseanna éagsúla. Oibreofar ar na moltaí seo sna míonna amach romhainn agus beidh siad múnlaithe ar an Íocaíocht Sochair do dhaoine 65 bliain d'aois a thug mé isteach tar éis dom a bheith ceaptha mar Aire Coimirce Sóisialaí."
Ag leanúint ar aghaidh don Aire Humphreys:
"Buíochas le Dia mar gheall ar fheidhmíocht láidir ár ngeilleagair agus fostaíocht a thaifeadadh, meastar go mbeidh barrachas ag an gciste árachais shóisialaigh ag deireadh na bliana seo.
"Ag an am céanna, ní mór dúinn pleanáil don todhchaí. Dá réir sin, tá gá le gníomh chun an córas a chothú.
"Is é sin an fáth gur aontaigh an Rialtas inniu athbhreithniú a dhéanamh ar rátaí árachais shóisialaigh ar bhealach struchtúrtha. Déanfar é seo gach 5 bliana leis an leibhéal agus an ráta méadaithe bunaithe ar thoradh athbhreithniú achtúireach reachtúil."
Ag teacht chun críche don Aire Humphreys:
"Tá an córas Pinsin Stáit thar a bheith éifeachtach lena cinntítear nach bhfulaingíonn ár bpinsinéirí le bochtaineacht. Cinnteoidh na cinntí atá déanta ag an Rialtas inniu go bhfanfaidh sé sin amhlaidh do phinsinéirí reatha agus d'oibrithe óga an lae inniu – pinsinéirí an lae amárach.
"Ba mhaith liom buíochas a ghabháil le Cathaoirleach an Choimisiúin Pinsean, Le Josephine Feehily agus le baill uile an Choimisiúin as an tuarascáil a chur le chéile ina leagtar amach na roghanna agus na moltaí fianaisebhunaithe maidir le hathchóiriú."
Íoctar an Pinsean Stáit reatha ag ráta €253 sa tseachtain do dhaoine a théann ar scor ag 66.
Faoin tsamhail sholúbtha atá beartaithe, agus bunaithe ar rátaí íocaíochta reatha, meastar gurb iad seo a leanas na cúig rátaí:
Tabhair faoi deara gur chun críocha léiritheacha amháin atá na figiúirí seo agus tá siad bunaithe ar rátaí pinsin reatha. Ní chuireann siad aon athruithe buiséadacha san áireamh sular tugadh isteach an córas pinsin solúbtha i mí Eanáir 2024.
Bunaíodh Coimisiún na bPinsean i mí na Samhna 2020 chun inbhuanaitheacht an chórais Pinsin Stáit agus an Chiste Árachais Shóisialaigh a scrúdú. Bhí 11 comhalta ar Choimisiún na bPinsean agus bhí Josephine Feehily, Uasal, ina cathaoirleach air. I measc na mballraíocht sa Choimisiún bhí ionadaíocht ar oibrithe, fostóirí, an tsochaí shibhialta, lucht acadúil, agus iad siúd a bhfuil saineolas teicniúil agus beartais acu.
Foilsíodh Tuarascáil an Choimisiúin Pinsean an 7 Deireadh Fómhair 2021. Is tuarascáil chuimsitheach údarásach í atá bunaithe ar anailísí éagsúla ar an daonra, ar an lucht saothair agus ar réamh-mheastacháin chaiteachais; scrúdú ar chur chuige idirnáisiúnta; agus freagraí ar phróiseas comhairliúcháin fairsing. Deimhníodh i dTuarascáil an Choimisiúin Pinsean nach bhfuil an córas pinsin Stáit reatha inbhuanaithe amach anseo agus go leagtar amach réimse leathan moltaí.
Ar mhaithe le daoine scothaosta agus leis na glúnta daoine scothaosta atá le teacht, tá an t-am tógtha ag an Rialtas moltaí an Choimisiúin Pinsean a mheas go han-chúramach. Rinneadh sraith plé ar ghnéithe éagsúla na tuarascála, ar a roghanna agus ar a moltaí, trí struchtúr an Choiste Comh-Aireachta. Cuireadh tuairimí an Chomhchoiste um Choimirce Shóisialaí agus an Coimisiún um Chánachas agus Leas san áireamh freisin.