Preasráitis
Nua-Shéalannach ainmnithe mar Stiúrthóir Tionscadail ar MetroLink tar éis Cuardach Domhanda
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Saineolaí ar thionscadail mhóra bhonneagair a bhfuil clú domhanda air fostaithe chun mórchlár iompair phoiblí a sheachadadh
Tá éacht suntasach eile bainte amach ag MetroLink le ceapachán Stiúrthóir Tionscadail tar éis cuardach domhanda a dhéanamh ar an iarrthóir is oiriúnaí chun dul i gceannas ar an tionscadal infheistíochta iompair phoiblí is mó riamh i stair an Stáit.
Rachaidh an Nua-Shéalannach Sean Sweeney i mbun an phoist chun an 't-oll-thionscadal' iompair phoiblí a thabhairt go Baile Átha Cliath agus dea-theist air le trí scór bliain anuas i róil cheannaireachta ar mhórthionscadail bhonneagair san Astráil, sa Nua-Shéalainn agus sna Stáit Aontaithe.
Is saineolaí é Sweeney ar sholáthar agus ar sheachadadh oibreacha móra caipitil agus tollánaithe. Le déanaí, bhí sé ina Phríomhoifigeach Feidhmiúcháin ar City Rail Link, nasc claochlaitheach iarnróid faoi thalamh i lár chathair Auckland, agus an tionscadal bonneagair iompair is mó riamh sa Nua-Shéalainn.
I measc na bpost suntasach eile a bhí ag an Uasal Sweeney, bhí sé ina Stiúrthóir Feidhmiúcháin do Major Projects Victoria san Astráil, ar bhainistigh sé punann tionscadal a bhfuil luach na mbilliún dollar air agus ar Chomhpháirtíochtaí Príobháideacha Poiblí (CPPanna), agus bhí sé ina chathaoirleach ar Fhóram Ceannaireachta Bainistíochta Tionscadal Rialtas Victeoiriach.
Ina dhiaidh sin bhí sé ina Phríomhoifigeach Feidhmiúcháin ar Bhonneagar Dlí agus Cirt i New South Wales, ag seachadadh clár $2.4bn agus ag bunú an aonaid seachadta tionscadail ó thús. Tá PhD aige san Eacnamaíocht Foirgníochta agus céim Bhaitsiléara san Innealtóireacht Shibhialta.
Aithníodh roimh an bpróiseas earcaíochta nach mbeadh ach grúpa beag gairmithe ar fud na cruinne a bhfuil an saineolas acu MetroLink a sheachadadh. Dúirt Grúpa Comhairleach na Mórthionscadal (MPAG) de chuid na Roinne Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe: "Beidh líon teoranta daoine ann go hidirnáisiúnta a chomhlíonann na critéir ábhartha [do ról an Stiúrthóra Tionscadail].”
I bhfianaise an tsaineolais agus na taithí ar leith a theastaíonn don tionscadal claochlaithe seo, cheadaigh an Roinn Caiteachais Phoiblí, Seachadadh agus Athchóiriú an PFN buntuarastal €550,000 don ról. Tá sé seo faoi bhun an mheánráta coibhéiseach don leibhéal saineolais seo ar fud an domhain.
Dúirt an tAire Iompair, Eamon Ryan:
"Is céim thábhachtach eile é Stiúrthóir Tionscadail atá aitheanta ar fud an domhain a earcú le cuntas teiste ar thionscadail bhonneagair ollmhóra a fháil thar an líne chun a chinntiú go gcuirfear MetroLink ar fáil an uair seo. Tá duine de na daoine is fearr ar domhan ar ár bhfoireann anois chun an jab a dhéanamh.
"Tá an tionscadal claochlaithe seo roimh phleanáil faoi láthair. Nuair a bhainimid an próiseas pleanála amach, tá fonn orm go rachaimid i mbun oibre chun an tógáil a chur ar bun ionas go mbainfimid amach ár ngarspriocanna agus go soláthróimid córas meitreo den chéad scoth chomh tapa agus is féidir.
"Ní hamháin go gcinntíonn an earcaíocht thábhachtach seo leis an tionscadal seo a chur i gcrích sna deich mbliana amach romhainn, cinntíonn sé go mbeidh córas iompair againn atá oiriúnach don fheidhm ar feadh na mblianta atá le teacht.”
Dúirt Príomhoifigeach Feidhmiúcháin an Údaráis, Anne Graham:
"Is éard atá i gceist le MetroLink ná rogha eile a chur ar fáil atá maith, iontaofa, inbhuanaithe mar chuid de chóras comhtháite iompair phoiblí, trí Shord, na bruachbhailte ó thuaidh agus Aerfort Bhaile Átha Cliath a dhéanamh níos inrochtana don chathair.
"Is céim shuntasach sa tionscadal ríthábhachtach seo é ceapachán an lae inniu agus is léiriú soiléir é go bhfuil dul chun cinn á dhéanamh.”
Dúirt Peter Walsh, Príomhfheidhmeannach Bhonneagar Iompair Éireann:
"Tá an-áthas orm fáilte a chur roimh cheapachán Sean Sweeney ar an bpost mar Stiúrthóir Tionscadail don tionscadal MetroLink. Tháinig an ceapachán sna sála ar mhórchomórtas earcaíochta náisiúnta agus idirnáisiúnta, a rinne Newsom Consulting thar ceann Bhonneagar Iompair Éireann (BIÉ).
"Chomh maith lena chuid éachtaí gairmiúla, tá cáil ar Sheán mar gheall ar a stíl cheannaireachta chomhoibríoch agus tharraingteach. Chomh maith leis sin, is saineolaí aitheanta é ar thionscadail mhóra chaipitil a sholáthar agus a sheachadadh.
"Mar Stiúrthóir Tionscadail MetroLink nua, beidh Seán freagrach as forbairt agus seachadadh an chláir seo a stiúradh, a bhfuil sé mar aidhm aige seirbhís iompair phoiblí nua ardmhinicíochta atá neamhdhíobhálach don chomhshaol a chur ar fáil.
"Trína nascacht le hiarnród príomhlíne, DART, Luas agus BusConnects, déanfaidh MetroLink iompar poiblí in Éirinn a athrú ó bhonn, ag tabhairt aghaidh ar shaincheisteanna criticiúla amhail brú tráchta, inrochtaineacht agus fás inbhuanaithe.”
Maidir lena cheapachán, dúirt Seán Sweeney:
"Rugadh agus tógadh m'athair, nach maireann, i gCaisleán an Bharraigh, Co. Mhaigh Eo. Bheadh áthas agus bród an domhain air, mar atá ormsa, go mbeadh a mhac ag dul ar ais chun an mórthionscadal seo do Bhaile Átha Cliath a threorú. Is tionscadal nach ndéanfá ach uair amháin i do shaol é MetroLink a athróidh an córas iompair phoiblí sa phríomhchathair go huile is go hiomlán, agus is cúis áthais agus onóir dom gur roghnaíodh mé chun é a sheachadadh.”
Ba é BIÉ a bhí i gceannas ar earcú stiúrthóir tionscadail agus reáchtáladh comórtas iomaíoch, idirnáisiúnta chun duine a cheapadh leis na scileanna agus an taithí ábhartha don ról seo.
D'fhostaigh BIÉ sainghníomhaireacht earcaíochta atá bunaithe sa Ríocht Aontaithe Newsom Consulting chun cabhrú leis an bpróiseas earcaíochta a stiúradh. Tar éis cleachtadh cuimsitheach tagarmharcála ar luach saothair san earnáil iompair, fuarthas amach gurbh é an meánluach saothair iomlán, gan aon sochair bhreise curtha san áireamh, ná €623,516.
Bhí téarmaí agus coinníollacha an phoist faoi réir cheadú an Aire Caiteachais Phoiblí, Seachadta agus Athchóirithe an PFN agus áirítear ar na príomhthéarmaí –
Ceisteanna Coitianta
1. Cad é atá i gceist le MetroLink?
Tá MetroLink deartha mar mheitreo nua ard-acmhainne lánscartha, gan tiománaí agus faoi thalamh den chuid is mó, idir Sord agus lár chathair Bhaile Átha Cliath, an chéad dá leithéid in Éirinn.
Rithfidh MetroLink ar feadh 18.8km ó Sord go Stáisiún Charlemont i ndeisceart na cathrach. Nascfaidh an t-ailíniú Aerfort Bhaile Átha Cliath, Iarnród Éireann, DART, Bus Átha Cliath agus Seirbhísí Luas agus cruthóidh sé gréasán iompair phoiblí lán-chomhtháite do Mhórcheantar Bhaile Átha Cliath (GDA). Freastalóidh MetroLink ar 15 stáisiún nuair a osclófar iad agus ar deireadh thiar 16 stáisiún. Nascfaidh sé phobail chónaithe ar nós Sord, Baile Munna agus Glas Naíon, chomh maith le lár na cathrach, Aerfort Bhaile Átha Cliath, criosanna móra fostaíochta, oideachas, iompar agus áiseanna eile.
Beidh an t-am turais ó cheann go ceann MetroLink idir Sord agus lár na cathrach theas thart ar 25 nóiméad. Dá bhrí sin, is tionscadal iarnróid claochlaitheach é, lena leathnaítear rochtain agus nascacht bus agus iarnróid do thart ar 1.5 milliún duine i gCeantar Bhaile Átha Cliath chomh maith le líon níos mó fós ar fud na hÉireann.
2. Cén fáth a dteastaíonn meitreo ó Bhaile Átha Cliath?
Tá daonra na hÉireann, go háirithe i mBaile Átha Cliath agus sa réigiún thoir, ag dul i méid agus mar sin tá éileamh méadaithe ar an gcineál iompair phoiblí ard-acmhainne, ard-minicíochta, nua-aimseartha agus éifeachtach is féidir le MetroLink a sholáthar. Ó 2016 ar aghaidh tháinig méadú 8% ar dhaonra na hÉireann go breis agus 5.1 milliún duine in 2022 de réir Dhaonáireamh 2022. Tá gach comhartha ann go bhfuil méadú breise tagtha ar an daonra ó shin i leith.
Táthar ag súil leis an gCreat Pleanála Náisiúnta go dtiocfaidh méadú milliún breise ar dhaonra na hÉireann faoi 2040. I gcás limistéar MetroLink féin, bhí Fine Gall ar cheann de na ceantair riaracháin is mó fás in Éirinn idir Daonáireamh 2016 agus 2022, áit ar tháinig méadú 12% ar an daonra.
Cosnaíonn brú tráchta airgead, am agus folláine ar dhaoine. I Mórcheantar Bhaile Átha Cliath, mheas an Roinn Iompair go gcosnódh brú tráchta €336m ar an ngeilleagar in 2022, ag ardú go dtí thart ar €1.5bn in aghaidh na bliana faoi 2040 (an dá cheann i bpraghsanna 2016) de réir mar a fhásann an daonra.
Ar na cúiseanna seo, tá gá le líne iarnróid ard-acmhainne deighilte agus faoi thalamh den chuid is mó chun freastal ar an éileamh ar an mbealach atá beartaithe.
3. An dul chun cinn go dtí seo
I mí Iúil 2022, cheadaigh an Rialtas an réamh-chás gnó do MetroLink, rud a chuir ar chumas an tionscadail dul isteach sa chóras pleanála leis an mBord Pleanála.
Dá réir sin, cuireadh an tionscadal faoi bhráid ABP i Meán Fómhair 2022. Chuir ABP tús le hÉisteacht ó Bhéal maidir le MetroLink an 19 Feabhra 2024, a chríochnaigh an 28 Márta 2024.
Mar chuid de phróiseas na hÉisteachta ó Bhéal cuireadh doiciméid bhreise isteach agus chuir ABP in iúl go n-iarrfadh sé tréimhse comhairliúcháin bhreise don tionscadal chun go bhféadfaí dul i gcomhairle le haon fhaisnéis nua nó leasaithe. Tá BIÉ ag fanacht le deimhniú ó ABP maidir le cathain a bheidh an comhairliúchán breise seo ag teastáil.
Ar choinníoll nach mbeidh aon agóidí dlíthiúla ann, táthar ag súil go gcuirfear tús le soláthar tionscadail mhionsonraithe an bhliain seo chugainn. Má cheadaíonn an Comh-Aireachta é, tá sé sainithe go gcuirfear tús le tógáil MetroLink sna blianta atá le teacht d’fhonn feidhmiú faoi lár na 2030idí.
4. Cad iad na heacnamaíochta a bhaineann le MetroLink?
Léiríodh san anailís a foilsíodh i Réamh-Chás Gnó MetroLink, arna fhaomhadh ag an Rialtas i mí Iúil 2022, go soláthróidh an tionscadal buntáistí do gheilleagar agus do shochaí na hÉireann suas le €13.7bn thar 60 bliain, i bhfad níos airde ná costais ionchais an tionscadail. Bunaithe ar na costais agus na tairbhí samhaltaithe (gan tairbhí féideartha níos leithne san áireamh), is é 1.4 Cóimheas Tairbhe le Costas MetroLink. Ciallaíonn sé seo, as €1 de chostas incriminteach eacnamaíoch, go seachadann MetroLink €1.40 de leas incriminteach eacnamaíoch do gheilleagar na hÉireann.
Beidh meastachán costas caipitil cinnte ar fáil do MetroLink tar éis na gcéimeanna pleanála agus soláthair, agus cuirfear faoi bhráid an Rialtais é lena bhreithniú. Ní bheidh an costas deiridh le haghaidh MetroLink ar eolas go dtí tar éis an phróisis phleanála agus tar éis críochnú na tairisceana agus an tsoláthair.
5. Cad iad na próisis atá i bhfeidhm chun a chinntiú go ndéantar maoirseacht ar MetroLink?
Socraíonn an Roinn Iompair an polasaí, leithdháileann sí maoiniú agus maoirsíonn sí na socruithe rialachais do MetroLink de réir an Chóid Chaiteachais Phoiblí/Treoirlínte Bonneagair.
Is é an tÚdarás Náisiúnta Iompair an tÚdarás Formheasa “ó lá go lá” do MetroLink, agus is é BIÉ an “Ghníomhaireacht Urraíochta”. Is í an Ghníomhaireacht Urraíochta an príomhchomhlacht atá freagrach as an tionscadal a ullmhú, a bhainistiú agus a sheachadadh. Ní mór dó na formheasanna riachtanacha a fháil ón Údarás Formheasa agus a chinntiú go leanann an tionscadal ar aghaidh mar atá ceadaithe ag an Údarás Formheasa.
De réir na dTreoirlínte Infreastruchtúir, tá faomhadh an Rialtais ag teastáil le haghaidh tograí tionscadail chaipitil atá maoinithe ag an státchiste a bhfuil costas measta os cionn €200 milliún orthu, mar atá i gcás MetroLink. Dá bhrí sin beidh faomhadh deiridh ag teastáil ón Rialtas do MetroLink, tar éis na gcéimeanna pleanála agus soláthair, le gur féidir leis an tionscadal dul ar aghaidh go dtí an tógáil.