Ó An Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Sheol an tAire Stáit do Mhíchumas, Anne Rabbitte, tuarascáil an Chórais Náisiúnta Tacaíochtaí Cumais (CNTC) don bhliain 2023. Léiríonn an tuarascáil, a rianaíonn úsáid reatha agus riachtanas sa todhchaí, do shainseirbhísí míchumais, scála an tsoláthair speisialtóra, agus baineann beagnach 32,000 duine fásta leas as raon seirbhísí lena n-áirítear cúnamh pearsanta, cúnamh baile, seirbhísí lae, tacaíochtaí ildisciplíneacha, faoiseamh, agus cúram cónaithe. Tugtar tacaíocht freisin do na mílte leanbh trí fhoirne Líonra Míchumais Leanaí.
Is bunachar sonraí náisiúnta é CNTC a thaifeadann faisnéis faoi sheirbhísí maoinithe míchumais Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS) a fhaightear nó a theastaíonn mar thoradh ar mhíchumas intleachta, moill fhorbartha, míchumais fhisiciúla, céadfacha, néareolaíocha, foghlama, urlabhra agus/nó teanga nó uathachas. Is é cuspóir CNTC faisnéis a bhailiú chun cabhrú le seirbhísí atá maoinithe ag FSS a phleanáil, a fhorbairt agus a eagrú. Tá duine incháilithe le bheith cláraithe ar CNTC má fhaigheann nó má éilíonn siad (anois nó laistigh de na cúig bliana amach romhainn) seirbhís míchumas atá maoinithe ag FSS.
Is í tuarascáil 2023 an ceann is cuimsithí go dtí seo, agus taifeadadh go bhfuil beagnach 32,000 duine fásta faoi mhíchumas casta ag fáil seirbhíse nó go bhfuil seirbhís de dhíth orthu. Is méadú de bhreis is 10% é seo ar an gclúdach a baineadh amach i dtuarascáil 2022 agus is léiriú é ar an gcomhoibriú mór idir FSS, soláthraithe seirbhíse agus an Bord Taighde Sláinte chun a chinntiú go bhfuil na sonraí chun pleanáil seirbhísí a threorú chomh cuimsitheach agus is féidir.
Le trí bliana anuas tá os cionn 650 ionad cúraim chónaithe breise sa phobal mar seo a leanas:
Dúirt an tAire Rabbitte,
“Tá áthas orm tuarascáil an Chórais Náisiúnta Tacaíochtaí Cumais a sheoladh do 2023, a léiríonn gan amhras go bhfuil go leor déanta ach níos mó le déanamh chun freastal ar riachtanais seirbhíse agus tacaíochta dhaoine faoi mhíchumas agus teaghlaigh ar fud na tíre.
“Bíonn formhór mór na ndaoine faoi mhíchumas ag brath ar sheirbhísí sláinte agus cúraim shóisialta príomhshrutha, ach dóibh siúd atá faoi mhíchumas níos casta – thart ar 80,000 de na 1.1m duine faoi mhíchumas a taifeadadh sa Daonáireamh deireanach – maoiníonn mo Roinn raon de shainseirbhísí míchumais tríd an FSS. I mbliana, caithfimid €2.9bn ar na tacaíochtaí seo, an méid is airde riamh.
“Throid mé ar son agus fuair mé maoiniú breise gach bliain ó ceapadh mé mar Aire Míchumais in 2020. Is é an Plean Gníomhaíochta do Sheirbhísí Míchumais 2024-26 treoirphlean an Rialtais seo le haghaidh tuilleadh infheistíochta chun cumas ár seirbhísí a fhorbairt chun tacú le daoine aonair agus lena dteaghlaigh. Dá chuimsithí agus dá chruinne na sonraí, is amhlaidh is fearr is féidir linn pleanáil le haghaidh seirbhísí amach anseo.
“Saincheist leanúnach a ardaíodh liom is ea seirbhísí cónaithe a sholáthar, agus mar sin táim thar a bheith sásta an infheistíocht mhéadaithe sa spás seo a fheiceáil le breis agus 650 áit chónaithe bhreise maoinithe ó 2020, rud a bhfuil fáilte mhór roimhe. Ach ní chiallaíonn sé seo go bhfuil an obair déanta.
“Tá ár ndaonra foriomlán ag dul in aois, agus is mar sin amhlaidh do dhaoine faoi mhíchumas agus a gcúramóirí teaghlaigh. Ciallaíonn sé sin go mbeidh áit chúraim chónaithe míchumais ag teastáil ó níos mó daoine nuair nach féidir lena dteaghlaigh tacaíocht a sholáthar sa bhaile a thuilleadh.
“Is é an cleachtas atá ann ná go bhfuil gach tithíocht nua lonnaithe sa phobal i ngnáth thithe, ag teacht lenár bhfealsúnacht chun tacú le daoine faoi mhíchumas gnáthshaol a chaitheamh i ngnátháiteanna. Ar an iomlán, meastar sa tuarascáil go bhfuil thart ar 1,950 duine a mbeidh áit chónaithe den sórt sin de dhíth orthu anois nó sna cúig bliana amach romhainn.
“Ba mhaith liom buíochas a ghabháil leis na húsáideoirí seirbhíse go léir agus lena dteaghlaigh, leis na soláthraithe seirbhíse míchumais go léir a chuir sonraí isteach, agus le foireann an Bhoird Taighde Sláinte a thiomsaigh agus a rinne anailís uirthi don tuarascáil seo leis an fhianaise atá bunaithe a thabhairt chun bonn eolais a chur faoi phleanáil seirbhísí míchumais a bhfuil géarghá leo amach anseo'', a dúirt an tAire Rabbitte mar fhocal scoir.
CRÍOCH//