Preasráitis
Tithíocht do Chách: Tuarascáil ar Dhul Chun Cinn Ráithe 4 2022 Foilsithe
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
D’fhoilsigh an rialtas tuarascáil ar dhul chun cinn do Ráithe 4, 2022 faoi Thithíocht do Chách, Plean Tithíochta Nua d’Éirinn.
Tugadh, le linn na chéad bhliana féilire iomlán den phlean, beagnach 30,000 (29,851) teach nua chun críche, sárú níos mó ná 20% ar an sprioc. Cuireadh tús le tógáil 27,000 teach nua le linn na bliana, an líon is airde ón mbliain 2014. Bhí gníomhaíocht láidir le feiceáil freisin i réimse na gceadanna morgáiste, go háirithe do Cheannaitheoirí Céaduaire (FTB), agus léirigh sonraí a foilsíodh le gairid méideanna FTB ag na leibhéil is airde ón mbliain 2007.
Tá an soláthar tithe ag dul i méid in ainneoin dúshláin shuntasacha sa timpeallacht sheachtrach. Tá os cionn 41,456 teach nua tógtha cheana féin ó seoladh Tithíocht do Chách.
Áirítear ar ghníomhartha le linn Ráithe 4:
Chomh maith leis sin, tá athchóiriú suntasach ar siúl, lena n-áirítear, trí Bhille nua Pleanála agus Forbartha 2023 a fhoilsiú agus cead an Rialtais do Scéim Ghinearálta an Bhille um Chomhroinnt Luachanna Talún agus Criosanna Forbartha Uirbeacha.
Cé go raibh an dul chun cinn láidir ann, tháinig dúshláin chun cinn freisin sa bhliain 2022 nach bhfacthas riamh cheana a chiallaigh boilsciú ard agus rátaí úis a bheith ag ardú. Tá tionchar diúltach ag na saincheisteanna seo ar inmharthanacht airgeadais ó thaobh tithe a fhorbairt agus tá an Rialtas dírithe ar réiteach a fháil air sin trí scéimeanna ar nós na Scéime Tionscadail Tosaigh agus Croí Cónaithe (Cathracha).
Seoladh gairm tograí nua faoin Tionscadal Tosaigh i Ráithe 4 agus tá meastóireacht ar na freagraí beagnach críochnaithe a bheidh le cur in ord tosaíochta de réir figiúirí na bliana 2023 agus 2024.
Tá an Ghníomhaireacht Tithíochta ag tabhairt measúnú na dtograí chun críche anois leis an acmhainneacht 2,100 árasán a thógáil faoin Scéim Croí Cónaithe (Cathracha), tar éis don Choimisiún Eorpach iarratas na hÉireann ar chabhair Stáit don scéim a cheadú. Eiseofar litreacha ceadaithe ón gcéad ghairm ar na hiarratasóirí rathúla anois.
Ag trácht dó ar fhoilsiú na tuarascála, dúirt an Taoiseach, Leo Varadkar:
“Tá an Rialtas tiomanta go hiomlán don treocht úinéireacht tí atá ag titim agus an easpa dídine atá ag dul i méid a iompú droim ar ais. Táimid meáite úinéireacht tí a thabhairt chun fíre dár muintir arís.
“Is trí sholáthar tithe den uile chineál is féidir an méid sin a bhaint amach. Tá dul chun cinn maith déanta againn sa chéad bhliain iomlán don Phlean Tithíochta do Chách agus leanfaimid orainn ag obair leis na páirtithe leasmhara chun borradh a chur faoi agus feabhas a chur ar an bplean de réir mar atá an plean á chur i bhfeidhm againn. Is plean cuimsitheach atá i gceist agus trí oibriú leis an Aire, Darragh O'Brien, déanfaidh mé mo mhíle dícheall le treallús a chur faoin bplean.
“Teastaíonn bealaí nua agus nuálacha uainn ó thaobh tithe a sholáthar; ní thógfar rogha ar bith den bhord gan machnamh cuí a dhéanamh orthu.
“Ní mór dúinn leas a bhaint as an díograis, gníomh agus as an bpráinn chéanna a bhí in úsáid againn le linn na paindéime chun an ghéarchéim shóisialta seo a réiteach.”
Dúirt an Tánaiste, Micheál Martin:
“Tá easpa dídine ar cheann de na dúshláin is mór atá i ndán do shochaí an lae inniu agus ina údar imní tromchúiseach don Rialtas. Trí ghníomhartha a cuireadh i bhfeidhm i Ráithe 4 ar nós cosc go gearrthéarmach ar dhíshealbhaithe gan locht, agus na gníomhartha a glacadh chun aghaidh a thabhairt ar an nganntanas bunúsach tithíochta sa tír, go háirithe, tithíocht inacmhainne agus tithíocht shóisialta, cuirfimid athrú ar chúrsaí agus cuirfimid tithe ar fáil dóibh siúd inár sochaí is mó gá."
Dúirt an tAire Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide agus an tAire Iompair, Eamon Ryan:
“Tá an acmhainneacht ag glacadh le Modhanna Nua-Aimseartha Tógála, feabhas suntasach a chur ar tháirgiúlacht, ar nuálaíocht, ar inbhuanaitheacht agus ar chostais in earnáil na tógála. I mí na Nollag, sheol an Rialtas, Nuálaíocht Tógála, Ionad Teicneolaíochta Tógála na hÉireann, chun dlús a chur faoi thaighde agus faoi nuáil in earnáil na tógála. Cheana féin, tá sraith tionscadail taighde ar siúl. Tá an tIonad ar cheann de roinnt tionscnaimh a thabharfaidh tuilleadh tacaíochta d’úsáid agus d’fhorbairt Modhanna Nua-Aimseartha Tógála chun Tithíocht a sholáthar.”
Chuir an tAire Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta, Darragh O’Brien leis an méid sin:
“Tá dul chun cinn suntasach á dhéanamh againn ó thaobh dul i ngleic le tithe folmha agus le tréigean. Sheol mé an Plean Gníomhaíochta um Thithe Folmha an tseachtain seo ina dtugtar mionsonraí ar na bearta atá ar na bacáin a chuirfidh níos mó den réadmhaoin fholamh in úsáid arís. Cuideoidh an ghairm tograí nua €150 milliún URDF leis na húdaráis áitiúla chun foirgnimh agus suíomhanna atá folamh agus tréigthe a athrú ó bhonn ar mhaithe le hathbheochan agus athghiniúint a dhéanamh ar chathracha agus ar bhailte móra agus níos mó thithíochta a sholáthar."
Is ionann ‘Tithíocht do Chách’ agus plean tithíochta an rialtais d’Éirinn suas go dtí an bhliain 2030. Is féidir an plean a léamh ag www.gov.ie/housingforall. Tá sé mar chuspóir foriomlán leis an bplean: ‘Gur cheart go mbeadh fáil ag gach duine in Éirinn ar theach a bhfuil caighdeán maith uirthi, atá ar díol nó ar cíos ar phraghas réasúnta, atá tógtha ar chaighdeán ard, agus atá suite san áit cheart, a chuireann caighdeán beatha ard ar fáil.’