Preasráitis
Cuirtear tús le híocaíochtaí faoin gClár Aolta Náisiúnta 2023
Ó An Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Ó An Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
D’fháiltigh an tAire Talmhaíochta, Bia agus Mara, Charlie McConalogue T.D. roimh thús na n-íocaíochtaí faoin gClár Aolta Náisiúnta 2023.
Agus na híocaíochtaí á fhógairt aige, dúirt an tAire McConalogue:
“Chuir níos mó ná 14,500 feirmeoir éilimh íocaíochta isteach faoin gClár Aolta faoin spriocdháta sínte éileamh an 7 Samhain. Go dtí seo tá íocaíochtaí faighte ag breis is 12,500 iarratasóir faoin gClár ar luach níos mó ná €6.6m. Leanfar le híocaíochtaí de réir mar a imréitítear cásanna eile.”
Lean an tAire ar aghaidh:
“Tá a n-íocaíocht iomlán faighte ag gach cás atá imréitithe go hiomlán, agus tá réamhíocaíocht 85% faighte ag na héilimh eile. Eiseofar an íocaíocht chomhardaithe deiridh in 2024 nuair a chríochnófar na seiceálacha tar éis an spriocdháta leathadh an 31 Márta. Nuair a fhaightear amach go bhfuil éilimh easnamhach seolfar iad le haghaidh íocaíochta de réir mar a réitítear iad.”
Mheabhraigh an tAire do sholáthraithe:
“Ní mór don Oibreoir Eacnamaíoch Leasacháin nó soláthraí seachadtaí aoil a thaifeadadh anois ar an mBunachar Sonraí Náisiúnta Leasacháin. Éascóidh sé seo seiceálacha ar fheirmeoirí a cheannaigh aol ar aghaidh lena leathadh suas go dtí deireadh mhí an Mhárta 2024 agus beidh an t-ualach riaracháin íosta ar fheirmeoirí agus ar an Roinn.”
Mar fhocal scoir dúirt an tAire:
“Agus an Clár Aolta á thabhairt agam bhí mé an-aireach ar thorthaí taighde a thug le fios go laghdaítear go suntasach in astuithe Ocsaíd Nítriúil mar thoradh ar mhéadú pH na hithreach go dtí na leibhéil is fearr agus ag an am céanna méadú féir agus táirgeacht barr eile. Is táscaire an-dearfach é toilteanas na bhfeirmeoirí a bpáirt a ghlacadh inár n-uaillmhianta aeráide agus comhshaoil d'athléimneacht earnáil bhia talmhaíochta na hÉireann amach anseo. Is trí oibriú le chéile amháin a bhainfear na huaillmhianta seo amach.”
CRÍOCH
Tugadh an Clár Aolta isteach níos luaithe i mbliana chun úsáid a bhaint as Aoil, oiriúntóir ithreach nádúrtha a dhreasú a cheartaíonn aigéadacht na hithreach, a chuireann cothaithigh ar fáil níos fearr le haghaidh plandaí lena nglacadh, agus a fheabhsaíonn sláinte na hithreach san iomlán. Tacaítear leis an gClár mar bheart aonuaire na hÚcráine arna mhaoiniú ag ón Státchiste Náisiúnta chun cabhrú le costais ionchuir d’fheirmeoirí a laghdú.
Tá sé léirithe ag taighde go méadaíonn aolú ní hamháin gníomhaíocht mhiocróbach ithreach ach is féidir leis fosfar agus potaisiam ithreach a dhíghlasáil freisin. Féadann aolú feabhas a chur ar an bhfreagairt ar nítrigin, fosfar agus potaisiam a chuirtear i bhfeidhm go húr freisin, agus foinse luachmhar cailciam á sholáthar ag an am céanna. Léirigh torthaí trialacha freisin go laghdaítear go suntasach in astuithe Ocsaíd Nítriúil má mhéadaítear pH na hithreach go dtí na leibhéil is fearr agus go méadaítear táirgeacht fhéir agus barr eile ag an am céanna.
Chuir na dálaí aimsire fíordhúshlánacha a tharla i rith an tsamhraidh agus an fhómhair 2023 isteach go mór ar thráchtaireacht na hithreach agus mar sin ar chumas go leor feirmeoirí aol a scaipeadh. Mar fhreagra air sin, go luath i mí Dheireadh Fómhair d’fhógair an tAire síneadh suas go dtí an 31 Márta 2024 chun aoil a leathadh faoin gClár ar choinníoll gur ceannaíodh an t-aol roimh an dáta deiridh chun éilimh ar íocaíocht a fháil. Tháinig borradh déanach san éileamh sa tréimhse roimh an spriocdháta bunaidh, 31 Deireadh Fómhair mar thoradh air seo. Bhí an t-éileamh chomh mór sin gur stop roinnt cairéal ag glacadh orduithe toisc nach raibh siad in ann gealltanas a thabhairt go ndéanfaí sonraisc a phróiseáil in am chun éilimh fheirmeora a éascú. Mar fhreagra cheadaigh an tAire síneadh seachtaine ar an spriocdháta d’éilimh, rud a thug go dtí an 7 Samhain é. Faoin am sin bhí os cionn 14,500 éileamh faighte ag an Roinn le haghaidh íocaíochta le tonnáiste incháilithe féideartha níos mó ná 529,000 tonna rud a d’fhág go bhféadfaí íocaíocht fhéideartha de bheagnach €8.5m a dhéanamh i gcomparáid go fabhrach le buiséad tosaigh an Chláir de €8 milliún.