Ó An Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Chríochnaigh an tAire Stáit sa Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara, Martin Heydon T.D, a bhfuil freagracht speisialta air as Forbairt an Mhargaidh Nua, céim na Malaeisia dá mhisean trádála Aireachta san Áise Thoir Theas sular tháinig sé go dtí na hOileáin Fhilipíneacha inniu (Dé Céadaoin).
Le linn dó a bheith sa Mhalaeisia, thionóil an tAire roinnt cruinnithe agus imeachtaí polaitiúla agus chun bia a chur chun cinn. Áiríodh leis seo cruinniú le hAire Talmhaíochta agus Slándála Bia na Malaeisia (MAFS) an tUasal Mohamad Bin Sabu. I measc na gceisteanna a pléadh, ag leibhéil pholaitiúla agus theicniúla araon, bhí iarratas na hÉireann ar Rochtana ar an Margadh le haghaidh Feoil Lachan na hÉireann a Easpórtáil go dtí an Mhalaeisia. Ag an gcruinniú, fuair an tAire Heydon gealltanas ó údaráis na Malaeisia go mbeidh an margadh oscailte go hiomlán d’allmhairí Éireannacha faoi dheireadh na bliana.
Phléigh na hAirí freisin comhoibriú agraibhia idir an dá thír. Comhaontaíodh gur cheart do Chórais Bhia Inbhuanaithe Éireann (SFSI) agus MAFS réimsí féideartha comhoibrithe ar thionscadail ábhartha a scrúdú.
Dúirt an tAire
“Is tír í an Mhalaeisia a bhfuil deis iontach againn chun comhoibriú léi. Tá Éire toilteanach eolas agus saineolas a roinnt agus muid ag iarraidh córas bhia inbhuanaithe a bhaint amach. Bhí Éire ina guth feiceálach maidir le cur chuige córais bhia agus tá sé seo le feiceáil sa straitéis earnála náisiúnta Fís don Bhia 2030. Léiríonn an straitéis uaillmhian na hÉireann a bheith ina ceannaire domhanda i gcórais bhia inbhuanaithe faoi 2030.”
Ag labhairt dó ar thionchar an Mhisin Trádála go dtí seo, dúirt an tAire Heydon:
“B’fhiú €65m an Mhalaeisia, mar mhargadh, in onnmhairí agraibhia na hÉireann in 2022 agus leag an tseachtain seo béim ar an deis chun é seo a mhéadú tuilleadh. Bhí an-áthas orm bualadh le roinnt príomhghníomhaithe tráchtála na Malaeisia an tseachtain seo agus feasacht a ardú ar cháilíocht agus inbhuanaitheacht ár dtáirgí déiríochta, bia mara agus muiceola na hÉireann.
Mar chuid den Mhisean Trádála go dtí an Mhalaeisia agus na hOileáin Fhilipíneacha, d’fhreastail an tAire Stáit don Roinn Talmhaíochta, Bia & Mara Martin Heydon T.D., ar imeacht Faisnéise Bricfeasta Gnó Talmhaíochta de chuid Fhiontraíocht Éireann i Kuala Lumpur freisin.
Bhí sé mar aidhm ag na himeachtaí an caidreamh idir cuideachtaí rannpháirteacha Malaeisia agus Éire a neartú tuilleadh trí chomhroinnt eolais agus comhpháirtíochtaí leanúnacha.
Ag labhairt dó ar an Bricfeasta Faisnéise, dúirt Kevin Ryan, Stiúrthóir ASEAN, Fiontraíocht Éireann,
“Thug an imeacht seo deis iontach chun tuiscint níos doimhne a fháil ar Éirinn mar cheann scríbe do shármhaitheas agus nuálaíocht agraibhia, agus conas is féidir le cuideachtaí Éireannacha nascadh le huaillmhianta fáis chomhpháirtithe Malaeisia chun cuidiú le rathúnas comhroinnte a thabhairt don earnáil. I measc na gcainteoirí, bhí ionadaithe ó SFSI (Córais Bhia Inbhuanaithe Éireann) agus Teagasc. Leag cuideachtaí móra Éireannacha atá i mbun nuálaíochta sna hearnálacha agraitech agus biteicneolaíochta sa réigiún béim ar an gcaoi a bhfuil a gcuid réitigh ag réiteach fíordhúshláin dá gcomhpháirtithe sa Mhalaeisia, lena n-áirítear Dairymaster agus Kennan Alltech.”
Chuir an tAire Heydon feachtais Bhord Bia chun cinn freisin a bhí dírithe ar mhuiceoil na hÉireann a chur chun cinn i margadh na Malaeisia chomh maith le feachtais Déiríochta an AE. Tar éis iniúchadh rathúil ar chórais líocha i mBealtaine/Meitheamh 2022, faomhadh ceithre mhonarcha muiceola i mí Dheireadh Fómhair 2022 chun muiceoil agus táirgí muiceola na hÉireann a onnmhairiú chuig an Mhalaeisia. Cuireadh tús le trádáil i mí na Nollag agus tugann méid agus luach go dtí seo in 2023 le tuiscint go dtugann an Mhalaeisia deis shuntasach mhargaidh d’earnáil muiceola na hÉireann.
Dúirt Jim O’Toole, Príomhfheidhmeannach Bhord Bia:
“Bhí turas an-rathúil againn go dtí an Mhalaeisia le fócas láidir ar fheoil agus ar dhéiríocht, lena n-áirítear seoladh rathúil muiceola na hÉireann isteach sa mhargadh tar éis rochtain a fháil an bhliain seo caite. Chuir Bord Bia tús le feachtas déiríochta AE freisin a bhfuil sé mar aidhm aige €15 milliún i bhfás déiríochta a spreagadh chuig an Mhalaeisia agus na hOileáin Fhilipíneacha. Ag an imeacht seo dhíríomar ar níos mó ná 100 allmhaireoir agus déantóir déiríochta Malaeisia, rud a léirigh cumas na hÉireann freagairt d’éilimh na dtomhaltóirí ar tháirgí déiríochta ardchaighdeáin a tháirgtear go sábháilte. Braitheann an Mhalaeisia ar tíortha eile chun déiríocht agus feoil a tháirgeadh. Tá meas aici ar dhianchláir dhearbhaithe cáilíochta na hÉireann faoi Origin Green chun bia agus deoch den scoth a tháirgeadh. Bhaineamar úsáid as an am seo sa Mhalaeisia chun cur lenár dtuiscint ar an margadh d’fhonn deiseanna tráchtála a chur chun cinn d’onnmhaireoirí Éireannacha sa réigiún.”
Bhí an tAire ina phríomhchainteoir freisin ag Seimineár Teicniúil Déiríochta AE a d’eagraigh Bord Bia ar ar fhreastail cuideachtaí suntasacha ón dá thír. Chuimsigh an seimineár cuir i láthair mionsonraithe ó Teagasc, SFSI agus Bord Bia.
Leanann an misean trádála ar aghaidh sna hOileáin Fhilipíneacha áit a mbeidh cruinnithe ag an Aire leis an Aire Trádála agus ina dhiaidh sin stiúrfaidh sé roinnt imeachtaí chun bia a chur chun cinn inniu agus amárach.
Nóta d'Eagarthóirí:
Is tionscnamh de chuid Rialtas na hÉireann é Córais Bia Inbhuanaithe Éireann (SFSI) a bunaíodh chun taithí agus saineolas na hÉireann a thairiscint chun córais bhia agus talmhaíochta a athrú go tíortha comhpháirtíochta. Tugann SFSI Bord Bia, Fiontraíocht Éireann, Údarás Sábháilteachta Bia na hÉireann agus Teagasc leis an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara (DAFM) le chéile faoi aon bhrat amháin. Tá sé beartaithe i straitéis náisiúnta agraibhia reatha na Malaeisia NAP 2.0 (2021 go 2030) athrú ó bhonn chuig córas bia inbhuanaithe atá iomaíoch, nuálaíoch, cuimsitheach agus a fheabhsaíonn folláine na dtáirgeoirí bia. Díríonn NAP 2.0 go sonrach ar 4 fho-thionscal: rís gan scilligeadh agus rís; torthaí agus glasraí; beostoc agus iascach/dobharshaothrú.
I bPlean Forbartha na hOileáin Fhilipíneacha 2023 go 2028 (PDP) samhlaítear nuachóiriú na talmhaíochta agus an ghnó talmhaíochta trí chur chuige slabhra breisluacha iomlán chun leibhéal ioncaim táirgeoirí tosaigh a ardú thar thairseach na bochtaineachta, le córais bhia áitiúla agus institiúidí talmhaíochta neartaithe.
Easpórtálacha Agraibhia na hÉireann 2022 go dtí
| An Mhalaeisia | €68,147,000 | 26,242 tonna | lena n-áirítear €63 milliún Déiríochta. |
| Na Filipíneacha | €173,286,000 | 72,576 tonna | lena n-áirítear Déiríocht €72.5 milliún, mairteoil €50.5 milliún, feoil muice €24 milliún, saill ainmhíoch €13.5 milliún agus bia ainmhithe €9.5 milliún. |
Comparáid easpórtála 2018-2022
| Eanáir-Nollaig 2018 | Eanáir-Nollaig 2022 | ||
| Táscaire | €000 Tonna | €000 Tonna | (+ / -) Luach Y-go-Y |
| Móriomlán | 117,059 74,455 | 241,432 98,818 | 124,374 106.25% |
| Na Filipíneacha | 62,304 41,550 | 173,286 72,576 | 110,981 178.13% |
| An Mhalaeisia | 54,755 32,905 | 68,147 26,242 | 13,392 24.46% |