Ó An Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
D’fhoilsigh Roderic O’Gorman, an tAire Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige, eagrán 2024 den tuarascáil ar Staid Leanaí an Náisiúin (SONC) inniu. Soláthraíonn an tuarascáil pictiúr cuimsitheach de shaol ár leanaí trí phríomheolas a chur i láthair ar thorthaí sláinte, iompraíochta agus oideachais leanaí chomh maith lena gcaidreamh lena dtuismitheoirí agus lena gcairde. Cuireann sí sonraí i láthair freisin ar thacaíochtaí agus ar sheirbhísí atá ar fáil do leanaí. Foilsíodh an tuarascáil seo go débhliantúil ó 2006 agus go bliantúil ó 2020 i leith, agus ullmhaíonn an tAonad Sonraí agus Anailísíochta sa Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige í.
Soláthraíonn SONC na sonraí is cothroime le dáta ar Thacar Náisiúnta táscairí um Fholláine Leanaí, agus:
• léiríonn sé folláine leanaí in Éirinn
• déanann sé rianú ar athruithe le himeacht ama
• déanann sé tagarmharcáil ar dhul chun cinn in Éirinn i gcomparáid le tíortha eile
Baintear úsáid fhorleathan as SONC i measc an lucht déanta beartas, an phobail taighde agus na sochaí shibhialta mar acmhainn, agus tá sé mar aidhm aige eolas a thabhairt do bheartas an Rialtais ar leanaí, daoine óga agus teaghlaigh. Tá tuarascálacha SONC úsáideach chun treochtaí maidir le folláine leanaí a rianú, cuireann siad sonraí ar fáil a thaispeánann dúinn cá bhfuil níos mó oibre le déanamh agus cuireann siad fianaise ar fáil dúinn faoin cá bhfuil dul chun cinn atá á dhéanamh.
I measc cuid de phríomhthorthaí na tuarascála tá:
• In 2024, meastar go raibh 1,232,714 leanbh ina gcónaí in Éirinn. B’ionann é seo agus 22.9% den daonra iomlán. Astu seo bhí ann do 630,743 leanbh fireann agus 601,971 leanbh baineann.
• Sa bhliain 2022, fuair 313 leanbh bás in Éirinn, méadú ó 291 sa bhliain 2021. B’ionann é sin agus ráta básmhaireachta foriomlán de 2.57 in aghaidh 10,000 leanbh faoi bhun 18 mbliana d’aois.
•In 2022, thuairiscigh 81.9% de leanaí idir 10–17 mbliana d’aois go mbíonn sé éasca dóibh labhairt lena máthair nuair a bhíonn rud éigin ag cur isteach go mór orthu, laghdú beag ó 2018 (83.3%). Ag an am céanna, thuairiscigh 70.2% de leanaí idir 10–17 mbliana d’aois go mbíonn sé éasca dóibh labhairt lena n-athair nuair a bhíonn rud éigin ag cur isteach go mór orthu, laghdú beag ó 2018 (67.9%).
• In 2022, thuairiscigh 28.6% de leanaí idir 10–17 mbliana d’aois go ndearnadh bulaíocht orthu ar scoil le cúpla mí anuas, laghdú beag ó 31.1% in 2018.
• In 2022, thuairiscigh 78.5% de leanaí idir 10–17 mbliana d’aois go raibh siad sásta lena saol faoi láthair. Is ionann é seo agus laghdú suntasach ó 88.2% sa bhliain 2018.
• In 2022, thuairiscigh 54.9% de leanaí idir 10–17 mbliana d’aois go raibh siad gníomhach go fisiciúil ar feadh 60 nóiméad ar a laghad in aghaidh an lae ar níos mó ná ceithre lá sa tseachtain, méadú ó 51.1% in 2018.
• Sa bhliain 2023 R4, rinneadh 22,752 atreorú maidir le leas agus cosaint leanaí chuig Tusla, an Ghníomhaireacht um Leanaí agus an Teaghlach. Ba mhéadú 1,279 atreoraithe é seo ón tréimhse chéanna in 2022.
• In 2022, thuairiscigh 26.8% de leanaí idir 10–17 mbliana d’aois go mbíonn daltaí ina scoil rannpháirteach i rialacha na scoile a dhéanamh, laghdú ó 2018 (32.6%).
In 2022, thuairiscigh 35.8% de leanaí 15 bliana d’aois go bhfuil an léitheoireacht ar cheann de na caitheamh aimsire is fearr leo, méadú ón mbliain 2018 (30.8%).
• Thar an tréimhse ceithre bliana 2019 go 2022, tháinig laghdú 6.7% ar líon na mbreitheanna do mháithreacha idir 15–17 mbliana d’aois go 153 breith.
• In 2022, thuairiscigh 63.1% de leanaí idir 10–17 mbliana d’aois go bhfuil áiteanna maithe ina gceantar chun a gcuid ama saor a chaitheamh. Tháinig laghdú air seo ó bhí 2018 ann (67.2%).
• In 2023, bhí céatadán na leanaí nuabheirthe ar thug altra sláinte poiblí cuairt orthu den chéad uair laistigh de 72 uair an chloig tar éis dóibh a bheith scaoilte amach as an ospidéal idir 90.4% agus 100% in go leor oifigí sláinte áitiúla.
• Tháinig méadú 32.5% ar líon na leanaí ar liosta feithimh othar cónaitheach/cás lae idir 2020 agus 2023. Bhí líon na leanaí ar liosta feithimh othar seachtrach níos athraitheach idir 2020-2023 agus bhí sé ag an líon ab ísle in 2023.
• Glacadh 322 leanbh isteach go hospidéil/aonaid shíciatracha agus chuig aonaid leanaí agus ógánach in 2023.