Ó An Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Osclóidh an tAire Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige Roderic O'Gorman TD Comhchruinniú Chomhairle na hEorpa ar an “ceart chun beatha, slándáil agus cosaint ar fhoréigean: an comhrac i gcoinne na coireachta fuatha bunaithe ar SOGIESC ar fud na hEorpa”, arna eagrú faoi Uachtaránacht na hÉireann ar Chomhairle na hEorpa, inniu 27 Deireadh Fómhair 2022 i dTeach Uíbh Eachach.
Is cuid dhílis den athbhreithniú téamach bliantúil ar obair Choiste Stiúrtha Chomhairle na hEorpa um Fhrith-Idirdhealú, um Éagsúlacht agus Cuimsiú í an Chomhchéime Eorpach, arna chomhordú ag Aonad Claonadh Gnéis agus Féiniúlacht Inscne de chuid Chomhairle na hEorpa. Tabharfaidh sé ballstáit, ENRanna idirnáisiúnta, lucht acadúil agus príomhpháirtithe leasmhara eile le chéile chun dea-chleachtas agus réitigh a chomhroinnt maidir le “Coireanna fuatha” agus “teagmhais fuath-spreagtha” eile a chomhrac.
Meastar go gcuirfidh an fóram deiseanna ar fáil chun comhar idir-rialtasach a chur chun cinn agus chun samplaí de chleachtais a bhfuil gealladh fúthu a chomhroinnt maidir leis an bhfuathchoireacht bunaithe ar SOGIESC a chomhrac a rannchuideoidh le caighdeáin ar fud na hEorpa agus a bheidh mar bhonn eolais do bhearta náisiúnta.
Ag caint roimh a óráid, dúirt an tAire O’Gorman:
“I gcroílár Uachtaránacht na hÉireann ar Choiste na nAirí, tá gealltanas do ‘Saoirsí Bunaithe’ na hinstitiúide. Thar aon rud eile, ciallaíonn seo go gcaitear athfhócasú a dhéanamh ar chosaint chearta an duine do shibhialtaigh ar fud na hEorpa. Spreagtha ag an athrú atá ar ár sochaí, ach freisin ar an eolas faoi cé chomh fada agus atá fós le dul, thug Éire tosaíocht dár nUachtaránacht chun cearta LGBTI+ a chosaint.
Tá sé ríthábhachtach go gcuirtear troid na gcoireanna fuatha ar an gclár oibre, i gcruinnithe mar seo, chun scála na saincheiste atá romhainn a thabhairt chun suntais, agus na bealaí éagsúla ina bhfuilimid ag obair le chéile chun aghaidh a thabhairt ar na dúshláin sin.
Go hinmheánach, leanann Éire ar aghaidh ag déanamh a díchill le bheith ar thús cadhnaíochta maidir le hathruithe fíor, dearfacha agus tionchair i saol an phobail LGBTI+.
Tagann an Comhchéime ag am suntasach i bplé ár dtír féin ar an mbealach is fearr le dul i ngleic leis an bhfuath agus na cearta daonna is bunúsaí a dhearbhú leis an bhfógra an tseachtain seo go bhfuil foilsiú an Bhille um Cheartas Coiriúil (Spreagadh chun Foréigean nó Cionta Fuath agus Fuath) 2022 ceadaithe ag an Rialtas.
Is píosa fíorthábhachtach reachtaíochta é seo a inseoidh d’íospartaigh na gcoireanna fuatha go bhfuil rún daingean againn cabhrú leo agus a chuirfidh in iúl do dhéantóirí na gcoireanna go ngearrfar pionós orthu as fuath, réamhchlaonadh agus díspeagadh a scaipeadh.”
An lá dár gcionn, 28 Deireadh Fómhair 2022, beidh cruinniú freisin ag Grúpa Oibre an Choiste Stiúrtha um Fhrith-Idirdhealú, Éagsúlacht, agus Cuimsiú maidir le claonadh gnéasach, féiniúlacht inscne, léiriú inscne agus tréithe gnéis. Cuireann an Grúpa Oibre le hobair idir-rialtasach Chomhairle na hEorpa chun comhionannas a chur chun cinn do chách agus chun sochaithe níos cuimsithí a thógáil a thugann cosaint leordhóthanach ar idirdhealú agus ar fhuath agus ina dtugtar urraim don éagsúlacht.
Luafaidh an tAire O’Gorman san aitheasc seo:
“Tá comhoibriú leanúnach, thar leibhéil éagsúla, ríthábhachtach chun ár gcomhchuspóirí a bhaint amach. Go hidirnáisiúnta, táimid fós tiomanta d’iarrachtaí comhchoiteanna, chun cosaint agus cur chun cinn chearta an duine daoine LGBTI+ a chinntiú.”
• Bunaithe i 1949, agus a ceanncheathrú in Strasbourg, is í Comhairle na hEorpa an eagraíocht idir-rialtasach is mó agus is sine ar an mór-roinn.
• Bhí Éire i measc deichniúr ball bunaithe na heagraíochta. Inniu, tar éis díbirt Chónaidhm na Rúise ar an 16 Márta, cuimsíonn sé 46 ballstát, lena n-áirítear 27 mBallstát an AE, an Ríocht Aontaithe, an Tuirc agus an Úcráin.
• Tá ról ceannaireachta ag an eagraíocht i gcosaint agus i gcur chun cinn chearta an duine, an daonlathais, agus an smachta reachta ar fud na hEorpa agus níos faide - go háirithe tríd an gCúirt Eorpach um Chearta an Duine, a áirithíonn go gcloíonn na Ballstáit lena n-oibleagáidí faoin gCoinbhinsiún Eorpach um Chearta an Duine.
• Tá an Coinbhinsiún Eorpach um Chearta an Duine ina phríomhghné de Chomhaontú Aoine an Chéasta freisin. Sa Chomhaontú corpraíodh an Coinbhinsiún i ndlí Thuaisceart Éireann, rud a chinntigh go mbíonn rochtain dhíreach ag saoránaigh ar an gCúirt Eorpach um Chearta an Duine.
• Tar éis di an Uachtaránacht a ghlacadh i Turin ar an 20 Bealtaine, beidh Uachtaránacht Choiste Airí Chomhairle na hEorpa ag Éirinn go dtí mí na Samhna.
• Thar na sé mhí, bhí Éire ina cathaoirleach ar níos mó ná dhá chruinniú dhéag de Choiste na nAirí in Strasbourg, ag neartú caighdeáin thar raon de phríomhréimsí, ó shaoirsí na meán go dtí cosaint chearta an duine i limistéir choinbhleachta. Faoi dheireadh na hUachtaránachta, beidh Éire ina hóstach ar níos mó ná tríocha comhdháil agus seimineár de chuid Chomhairle na hEorpa ar fud Strasbourg, Baile Átha Cliath, Gaillimh, Ciarraí agus Corcaigh.
• I measc na n-imeachtaí suntasacha in Éirinn tá: comhdháil idirnáisiúnta ar chearta agus leasanna is fearr an linbh in imeachtaí idirscartha agus cúraim tuismitheora an 3 Deireadh Fómhair arna óstáil ag an Aire Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige Roderic O'Gorman TD agus le linn an ama sin leag an tAire Dlí agus Cirt, Helen McEntee T.D. aird ar athchóirithe a rinneadh le déanaí sa réimse in Éirinn; agus cruinniú de 46 Aire Dlí agus Cirt na Comhairle i mBaile Átha Cliath an 29-30 Meán Fómhair, áit a raibh an tAire Dlí agus Cirt Helen McEntee T.D. ina cathaoirleach ar an bplé ar conas foréigean teaghlaigh, gnéasach agus inscne de gach cineál a chomhrac, ag críochnú le Dearbhú Bhaile Átha Cliath ar Fhoréigean Baile, Gnéasach agus Inscne a Chosc.
• Ag an 5ú cruinniú iomlánach i mí an Mhárta 2022, ghlac Coiste Stiúrtha Chomhairle na hEorpa um Fhrith-Idirdhealú, Éagsúlacht agus Cuimsiú (CDADI) an mhodheolaíocht don athbhreithniú téamach bliantúil ar CM/Moladh(2010)5.
• Críochnaíonn an t-athbhreithniú téamach bliantúil le dhá chineál tuarascála: tuarascáil náisiúnta do na tíortha a dheonaíonn páirt a ghlacadh gach bliain agus tuarascáil iomlánaíoch le moltaí uile-Eorpacha ar an téama roghnaithe, le glacadh ag CDADI. Mar chuid den mhodheolaíocht don tuarascáil ar fud na hEorpa, tá rogha ann cruinniú comhchéime Eorpach a bheith ann, mar fhóram chun plé a spreagadh agus an tuarascáil a shaibhriú.
• Is é an téama a roghnaíodh d’athbhreithniú téamach 2022 ná ‘Ceart chun beatha, slándáil agus cosaint ar fhoréigean’, a chlúdaíonn go sonrach “Coireanna fuatha” agus “teagmhais fuath-spreagtha” eile den téama.
• Ag cruinniú comhchéime na hEorpa ar an 27 Deireadh Fómhair 2022, tabharfar na Ballstáit, ENRanna idirnáisiúnta, lucht acadúil agus príomhpháirtithe leasmhara eile le chéile chun dea-chleachtas agus réitigh ar an téama roghnaithe a roinnt.