Deimhníonn an tAire cur chuige i leith rialacháin nua chógais tréidliachta

Leag an tAire Talmhaíochta, Bia agus Mara, an tUasal Charlie McConalogue, TD, treochlár amach maidir le Rialachán nua Míochaine Tréidliachta 2019/6 ar fud an AE a chur i bhfeidhm, a thiocfaidh i bhfeidhm an 28 Eanáir 2022.

Dúirt an tAire,

“Fad a thiocfaidh na rialacháin i bhfeidhm an 28 Eanáir, mar fhreagairt don bhuairt atá ar roinnt páirtithe leasmhara maidir le ceisteanna gaolmhara, tá cinneadh déanta agam cur i bhfeidhm gné amháin a chur siar – nach féidir cógais frithsheadánacha a sholáthar ach de bhun oideas tréidliachta – go dtí an 1 Meitheamh 2022. Cuirfidh seo ar chumas na bpáirtithe leasmhara go léir na coigeartuithe riachtanacha gnó agus/nó bonneagracha a dhéanamh a chinnteoidh go gcomhlíonfar na Rialacháin. Beidh na Rialacháin i bhfeidhm go hiomlán ón 1 Meitheamh 2022.”

D’fhógair an tAire freisin, cé go mbeidh an Córas Oidis Tréidliachta Náisiúnta (NVPS) nua i bhfeidhm, faoi mar a bheartaítear, faoi dheireadh Eanáir, go gcuirfidh sé moill freisin ar a úsáid éigeantach don tréimhse chéanna seo. Beart náisiúnta é an riachtanas seo.

Tá na rialacháin cógais tréidliachta nua dírithe ar a chinntiú go mbeidh fáil mhéadaithe ar chógais tréidliachta ar fud an AE, agus go dtéitear i ngleic leis na príomhdhúshláin shochaíocha, Aon Sláinte Amháin, Aon Leas Amháin (One Health One Welfare), a chruthaíonn friotaíocht frithmhiocróbach, anuas ar fhriotaíocht fhrithsheadánach.

Seo a leanas an treochlár soiléir faoi mar a chinn an tAire:

1. Tiocfaidh na Rialacháin i bhfeidhm an 28 Eanáir.

2. Tiocfaidh na riachtanais nua i dtaca le frithmhiocróbaigh a oideasú, antaibheathaigh, agus beatha íocleasaithe san áireamh, i bhfeidhm ar an dáta sin.

3. Cuirtear an riachtanas gan ach cógais fhrithsheadánacha a sholáthar de bhun oideas tréidliachta siar ar feadh tréimhse ceithre mhí – go dtí an 1 Meitheamh 2022. Ní bheidh oideas ag teastáil do na táirgí siúd go dtí an dáta sin.

4. Cuirtear an riachtanas náisiúnta éigeantach leis an NVPS a úsáid siar go dtí an 1 Meitheamh 2022. Is féidir le cleachtóirí tréidliachta leanúint le hoidis pháipéarbhunaithe a eisiúint san fhormáid reatha go dtí sin.

5. Beidh an NVPS ar fáil d’úsáid dheonach ag tréidlianna ó dheireadh Eanáir ar aghaidh – lena chinntiú go mbíonn cur amach ag oideasóirí agus dáileoirí ar an gcóras nuair a bheidh a úsáid éigeantach.

6. Beidh oidis a d’eisigh tréidlianna do chógais fhrithsheadánacha i ndiaidh an 1 Meitheamh bailí ar feadh tréimhse uasta 12 mhí. Is féidir leis an bhfeirmeoir cógais fhrithsheadánacha a cheannach ansin óna rogha soláthraí ag an tráth cuí i rith na tréimhse ina mbíonn an t-oideas bailí.

7. Cuirfear na Rialacháin i bhfeidhm go hiomlán ón 1 Meitheamh 2022.

D’fhógair an tAire freisin,

“Tá togra á thabhairt chun críche agam faoi láthair le clár mórscála Seirbhís Spriocdhírithe Chomhairleach um Shláinte Ainmhithe (TASAH) a thabhairt isteach a dhíríonn go sonrach ar sheadán a shrianadh ar fheirmeacha in 2022. Baineann ríthábhacht le plean struchtúrach srianta seadán a fhorbairt le haghaidh a thabhairt ar an dúshlán méadaitheach a chruthaíonn friotaíocht fhrithsheadánach. Cuirfidh an beart seo ar chumas feirmeoirí tréidlia ar ar cuireadh sainoiliúint a fhostú le comhairle a thabhairt dóibh faoi bhearta srianta seadán ina dtréad, ar chostas ar an bhfeirmeoir”.

Dheimhnigh an tAire, ina theannta sin, gur féidir le tréidlia cógas a oideasú ar aon dul le treoir a sholáthraíonn Comhairle na dTréidlianna ina gCód Iompair Ghairmiúil, a fhoilseofar go gairid, a luaithe a bhíonn caidreamh ag feirmeoir le tréidlia. Is féidir le feirmeoir caidreamh a bheith acu le breis agus tréidlia amháin. Dheimhnigh an tAire freisin go bhfuil scrúdú á dhéanamh aige ar an tsaincheist a bhaineann le cógais in-idirmhalartaithe fhrithsheadánacha agus conas is fearr freastal ar an tionscal. Dúirt sé go gcuirfear eolas breise ar fáil air seo sna seachtainí amach romhainn.

Mar fhocal scoir, dheimhnigh an tAire go ndearna sé na leasuithe seo le cabhrú le feirmeoirí, tréidlianna, cógaiseoirí agus ceadúnaithe ceadúnaithe aistriú go dtí na rialacháin nua agus luaigh sé,

“Aithním gurb ionann an rialachán nua cógais tréidliachta agus athrú céime mór i measc fheirmeoirí, tréidlianna, cógaiseoirí agus ceannaithe ceadúnaithe – a bhfuil agus a mbeidh príomhról acu go léir i dtaobh shláinte ár mbeostoc a chothú. Rinne mé comhairliúchán fairsing agus d’éist mé le réimse glórtha maidir leis an ábhar, agus creidim go gcinnteoidh na bearta ar thug mé cuntas orthu go dtéimid i ngleic leis an dúshlán a chruthaíonn friotaíocht fhrithsheadánach, go dtacaímid le sláinte agus leas ár mbeostoic, agus go bhfeabhsóimid, dá bharr, táirgiúlacht, gur féidir le feirmeoirí leanúint de theacht a bheith acu ar réimse pointí díolachán a chabhróidh le hiomaíocht, dá bharr, agus go leanfaidh ceadúnaithe ceadúnaithe de bheith ina bhfoinse iontaofa táirgí sláinte ainmhithe.”