Preasráitis
Fógraíonn an tAire Frank Feighan agus an Príomhoifigeach Leighis Breda Smyth torthaí Shuirbhé Éire Shláintiúil 2022
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
D'fhógair an tAire Stáit le freagracht as Sláinte Poiblí, Folláine agus an Straitéis Náisiúnta Frithdhrugaí, Frank Feighan TD, agus an Príomhoifigeach Leighis, an tOllamh Breda Smyth, inniu torthaí Shuirbhé Éire Shláintiúil 2022, arna mhaoiniú ag an Roinn Sláinte agus arna stiúradh ag Ipsos.
Tugann an suirbhé, a reáchtáiltear ar bhonn bliantúil, léargas cothrom le dáta de shláinte an náisiúin agus tuairiscíonn sé ar go leor iompraíochtaí stíl mhaireachtála, lena n-áirítear caitheamh tobac, úsáid alcóil, meáchan, sláinte béil agus úsáid seirbhísí sláinte.
D'fháiltigh an tAire Feighan roimh fhoilsiú na tuarascála, ag rá:
“Tá Suirbhé Éire Shláintiúil ina chuid ríthábhachtach den fhaisnéis a bhailímid ar an gcaoi a bhfuil daoine ar fud na hÉireann ag déanamh i dtéarmaí a sláinte agus a bhfolláine. Táimid ag rith an tSuirbhé gach bliain ó 2015 i leith. Tugann na sonraí a bailíodh ó shin deis iontach dúinn breathnú ar an gcaoi a bhfuil roinnt príomh-iompraíochtaí sláinte, amhail caitheamh tobac, ag athrú le himeacht ama."
Tá leitheadúlacht caitheamh tobac fós mar an gcéanna ó shuirbhé na bliana seo caite. Is caiteoirí tobac iad 18% díobh agus tá iarracht déanta ag 46% de chaiteoirí tobac éirí as. Tá an Clár Is Féidir Linn Éirí As piarthreoraithe á chur i bhfeidhm i 19 limistéar pobail ar fud na hÉireann. Sainmhíníonn an Treoirlíne Chliniciúil Náisiúnta Stop Caitheamh Tobac a foilsíodh i mí Eanáir 2022 an cleachtas is fearr maidir le cúram a thabhairt do dhaoine a chaitheann tobac lena n-áirítear cabhrú leo éirí as. I mBuiséad 2023, bhí díolúine ó CBL ag gach Teiripe Athchurtha Nicitín (NRT). Agus tabharfaidh an Bille Sláinte Poiblí (Táirgí Tobac & Táirgí Ionanálaithe Nicitín) atá á fhorbairt roinnt srianta isteach ar dhíol táirgí tobac.
Tugann torthaí ar úsáid alcóil le fios gur ól 67% díobh alcól sna 6 mhí roimhe sin agus go measfaí gur óltóirí ragúis iad 32% díobh sin. Thug an tAcht Sláinte Poiblí (Alcól) 2018 isteach roinnt beart chun úsáid alcóil a laghdú agus a mhoilliú, lena n-áirítear íosphraghsáil aonaid, lipéadú sláinte, fógraíocht a rialáil, infheictheacht táirgí a laghdú agus díol agus soláthar a rialáil.
Maidir le torthaí an tsuirbhé, dúirt an Príomhoifigeach Leighis, an tOllamh Breda Smyth:
“Mholfainn go mór do chaiteoirí tobac cuairt a thabhairt ar láithreán gréasáin Quit FSS chun comhairle agus tacaíocht a fháil chun éirí as caitheamh tobac. Ar an gcaoi chéanna, tá go leor faisnéise agus acmhainní úsáideacha ar láithreán gréasáin Ask About Alcohol FSS do dhuine ar bith atá buartha faoi alcól agus drugaí eile, lena n-áirítear comhairle do thuismitheoirí maidir le conas na hábhair seo a phlé lena gcuid leanaí."
Áiríodh i suirbhé na bliana seo faisnéis faoi shláinte mhíosta agus anás míosta den chéad uair. Ag fáiltiú dó roimh na modúil seo a bheith curtha san áireamh i Suirbhé na bliana seo, dúirt an tOllamh Smyth:
“Tá áthas orainn príomhthiomantas inár bPlean Gníomhaíochta um Shláinte na mBan a chomhlíonadh, le foilsiú sonraí láidre ar shláinte mhíosta na mban agus ar anás míosta i suirbhé na bliana seo, a thacóidh le forbairtí beartais agus le tionscnaimh ar an talamh.”
Léiríonn na torthaí go bhfuil taithí ag 24% de mhná ar anás míosta. Léiríonn na torthaí leibhéal suntasach míchompord míosta i measc freagróirí, le 67% tar éis pian mhíosta a bheith acu, agus le 49% le beagán péine agus 10% le pian shuntasach a chuireann isteach ar a ngníomhaíochtaí laethúla ar bhonn rialta mar gheall ar a gcuid siomptóim.
Áirítear ar bhearta chun sláinte mhíosta a fheabhsú, cuid de Phlean Gníomhaíochta Sláinte na mBan, líonra de 20 chlinic gínéiceolaíochta “féach-agus-cóireáil” a fhorbairt. Tá 12 clinic oscailte le 8 gcinn eile á bhforbairt agus maoineoidh Buiséad 2023 an 21ú ceann. Tá 5 chlinic meanapáis oscailte i mBaile Átha Cliath, san Aonach agus i nGaillimh agus táthar ag súil go n-osclófar an 6ú clinic i gCorcaigh in 2023. Tá 2 ionad speisialaithe do chúram inmheatróis agus maoiniú do shé fhoireann idirdhisciplíneacha ar fud na tíre chun tacú le cóireáil inmheatróis á mbunú. Leis an scéim frithghiniúna saor in aisce atá ar fáil ó Mheán Fómhair 2022, rinneadh cógais agus gléasanna frithghiniúna hormónacha, a úsáidtear freisin chun siomptóim mhíostraithe a bhainistiú, saor in aisce do mhná idir 17-25 bliana d’aois, agus tá an scéim seo le leathnú chun mná suas go dtí 30 bliain d’aois a áireamh faoi dheireadh 2023.
Tá gníomhaíochtaí chun anás míosta a mhaolú ag díriú ar thacaíocht a thabhairt dóibh siúd is mó atá i ngátar - daoine gan dídean, iad siúd atá ag maireachtáil le handúil, mionlaigh lena n-áirítear an Lucht Siúil agus na Romaigh, agus iad siúd atá ag maireachtáil le bochtaineacht chomhsheasmhach. Leanfar leis an obair sin agus leathnófar amach í in 2023.
Dúirt Rachel Kenna, Príomhoifigeach Altranais agus Cosantóir Sláinte na mBan, an Roinn Sláinte:
"Go náisiúnta agus go hidirnáisiúnta, tá go leor bearnaí inár gcuid eolais agus tuisceana ar shaincheisteanna sláinte na mban. Trínár bPlean Gníomhaíochta um Shláinte na mBan 2022-2023 táimid tiomanta an bonn fianaise do shláinte na mban a mhéadú. Den chéad uair, tá sonraí bailithe againn maidir le sláinte míosta, siomptóim, Siondróm Réamh-Mhíosta (PMS) agus tionchar an anáis mhíosta. Tuairiscíonn céatadán ard de mhná go bhfuil siad teoranta ina gcuid gníomhaíochtaí laethúla le linn míostraithe, go minic mar gheall ar shiomptóim phianmhara, tuirse agus fuiliú trom. Beidh torthaí an tSuirbhé seo ar Éire Shláintiúil agus fócas leanúnach ar phríomhcheisteanna sláinte na mban mar bhonn eolais ag forbairt beartais amach anseo agus leathnóidh siad ár dtuiscint ar inscne sa tsláinte.
Is é seo an seachtú sraith torthaí ón suirbhé agus cuireann sé leis na sonraí a bailíodh sna suirbhéanna roimhe seo a foilsíodh ó 2015-2021.
Cuireadh agallamh ar shampla ionadaíoch de 7,455 duine 15 bliana d'aois agus níos sine a bhí ina gcónaí in Éirinn idir Samhain 2021 agus Iúil 2022.
D'fhiafraigh an suirbhé de fhreagróirí faoi:
Tá na sonraí ó Shuirbhéanna Éire Shláintiúil á n-úsáid chun tacú le forbairt agus cur i bhfeidhm beartas chun monatóireacht, tomhas agus meastóireacht a dhéanamh ar dhul chun cinn maidir le heilimintí éagsúla de Chreat Éire Shláintiúil a chur i bhfeidhm chomh maith le go leor oibleagáidí tuairiscithe idirnáisiúnta a chomhlíonadh, lena n-áirítear don OECD, don AE agus don WHO.