Preasráitis
Lá Domhanda na mBogach 2024: Cuireann an tAire Hackett béim ar thábhacht na mBogach
Ó An Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Ó An Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Chun Lá Domhanda na mBogach a chomóradh (an 2 Feabhra), dúirt an tAire Stáit sa Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara le freagracht as Úsáid Talún agus Bithéagsúlacht, an Seanadóir Pippa Hackett:
“Inniu lá chun aitheantas agus tacaíocht a thabhairt do bhogaigh ar fud na cruinne. Deis atá ann do gach tír agus do gach duine feasacht agus meas a spreagadh le chéile, agus gníomhaíocht a spreagadh le haghaidh bogach. Is caomhnóirí an oiread sin suíomhanna bogaigh tábhachtacha iad feirmeoirí, agus tá feirmeoirí ag bainistiú bogach, á gcomhtháthú ina bhfiontair feirme, agus á mbainistiú go cúramach lena mbeostoc ar fud na tíre.”
Is iad bogaigh an t-éiceachóras is mó atá faoi bhagairt ar domhan. Is minic a thugtar neamhaird ar na tairbhí a sholáthraíonn bogaigh chun cabhrú le beatha a chothú ar domhan cé gur éiceachórais ríthábhachtacha iad a chuireann le bithéagsúlacht, maolú ar an athrú aeráide agus oiriúnú don athrú sin chomh maith le hinfhaighteacht fionnuisce.
Is é téama Lá Domhanda na mBogach i mbliana ná “Bogaigh agus Folláine an Duine”. Dúirt an tAire Hackett:
“Bhí dlúthbhaint i gcónaí idir bogaigh agus daoine le linn stair na ndaoine. Leis na mílte bliain, tá lonnaíochtaí bunaithe ag daoine in aice le bogaigh chun rochtain a fháil ar éisc, foinsí eile bia agus fionnuisce le haghaidh barr agus beostoic.”
Léiríonn taighde go bhfuil tionchar dearfach ag tírdhreacha bogaigh ar fholláine mheabhrach. Cothaíonn an nasc leis an dúlra a sholáthraíonn bogaigh aireachas agus braistint de chothromaíocht mhothúchánach, rud a chuireann le meabhairshláinte níos fearr. Soláthraíonn bogaigh deiseanna áineasa, lena n-áirítear iascaireacht, gníomhaíochtaí spóirt uisce agus snámh, rud a ligeann do dhaoine a scíth a ligean agus strus a bhainistiú.
Mar fhocal scoir, dúirt an tAire:
“Cabhróidh gníomhartha dearfacha maidir le Bogaigh inniu le folláine an duine a chosaint sa todhchaí. Spreagaim na húinéirí talún go léir machnamh a dhéanamh ar thábhacht na mbogach agus machnamh a dhéanamh ar ghníomhartha chun caillteanas ár mbogach a mhalartú, agus chun iad a chaomhnú agus a athchóiriú. Tá a fhios againn gur féidir é a dhéanamh - cibé atá i gceist; lochán a thógáil chun sreabhadh an uisce a théann isteach i sruthán a mhoilliú, nó b'fhéidir limistéar bogaigh a bhí draenáilte roimhe seo a athchóiriú, tá sé léirithe ag feirmeoirí ar fud na tíre go bhfuil sé indéanta feabhsuithe ar cháilíocht an uisce a bhaint amach, cur le stóráil carbóin agus bithéagsúlacht a fheabhsú ag an am céanna le gnóthas feirme táirgiúil a reáchtáil.”
CRÍOCH
Nótaí d'Eagarthóirí
• Déantar ceiliúradh ar Lá Domhanda na mBogach gach bliain ar an 2 Feabhra chun feasacht a ardú faoi bhogaigh. Is comóradh é an lá seo freisin ar an gCoinbhinsiún ar Bhogaigh, a glacadh mar chonradh idirnáisiúnta in 1971 agus mar Lá Idirnáisiúnta na Náisiún Aontaithe ó 2022 i leith.
• Is éard is bogach ann ná limistéar talún atá ar maos in uisce go buan nó go séasúrach, agus ina bhfuil an maoschlár in aice láimhe, nó ar an dromchla. D’fhéadfadh go mbeadh éagsúlacht shuntasach ag baint le “bogaigh” ó thaobh cuma de, rud is cúis i bpáirt leis an suíomh ina bhfuil siad agus an cineál/na cineálacha fásra atá ann. Tá grúpaí speisialta plandaí ann atá oiriúnaithe chun déileáil le coinníollacha fliucha agus, toisc go n-athraíonn na coinníollacha fliucha seo ó thaobh spáis de, d'fhéadfadh meascán de ghnáthóga a bheith ann ina bhfuil pobail éagsúla plandaí laistigh d'aon bhogach amháin.
• Téann réimse leathan gnáthóga bogaigh na hÉireann ó na gnáthóga fíorbheaga (cosúil le fuarán fionnuisce) go dtí gnáthóga atá i gceannas ar thírdhreach na hÉireann amhail lochanna, aibhneacha agus portaigh. Tá éagsúlacht mhór speiceas plandaí agus ainmhithe lonnaithe iontu agus cruthaíonn siad líonra tábhachtach de shuímh éiceolaíochta do go leor speiceas agus iad ar imirce.
• Meastar gur fiú €385 milliún in aghaidh na bliana bithéagsúlacht na mbogach in Éirinn do gheilleagar na hÉireann agus cuireann bogaigh le cuid de luach dúlra agus éiceathurasóireachta ghnáthóga na hÉireann ar fiú €330 milliún iad.
Le haghaidh tuilleadh eolais maidir le Lá Domhanda na mBogach féach Suíomh Gréasáin Oifigiúil Lá Domhanda na mBogach le Ramsar - an 2 Feabhra - Lá Domhanda na mBogach
Aithníonn Rialtas na hÉireann go bhfuil gníomh ar athrú aeráide, athshlánú agus cosaint an dúlra, agus feabhas a chur ar ár gcáilíocht uisce agus aeir lárnach d’fhorbairt shóisialta agus eacnamaíoch na hÉireann, agus chun cáilíocht mhaith beatha a chinntiú do chách.
Is féidir leat féachaint ar an bPlean Gníomhaithe ar son na hAeráide 2023 agus a iarscríbhinn gníomhartha ANSEO nó tabhair cuairt ar www.gov.ie/climateaction . Cliceáil anseo chun clárú le haghaidh nuachtlitir um Ghníomhú ar son na hAeráide de chuid Rialtas na hÉireann.
Is féidir teacht ar phlé ó Thionól na Saoránach ar Chaillteanas Bithéagsúlachta ANSEO , agus tá an ceathrú Plean Gníomhaíochta Náisiúnta um Bithéagsúlacht na hÉireann le foilsiú faoi dheireadh na bliana.