Ó An Roinn Tithíochta, Rialtais Áitúil agus Oidhreachta
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
• Thaifead 12,827 rochtain ar chóiríocht éigeandála i mí Mheán Fómhair – méadú 1.1% ar an mí roimhe sin.
• In R3 ba é an chúis ba choitianta le cur i láthair mar dhaoine gan dídean ná cliseadh caidrimh/imthosca teaghlaigh.
• Chonaic R3 2023 méadú suntasach (16.3%) ar líon na dteaghlach ar cuireadh cosc orthu dul isteach i gcóiríocht éigeandála i gcomparáid leis an tréimhse chéanna anuraidh.
D’fhoilsigh an tAire Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta, Darragh O’Brien, an Tuarascáil Mhíosúil do Dhaoine gan Dídean do Mheán Fómhair 2023 agus an Tuarascáil Ráithiúil ar Dhul Chun Cinn do Ráithe 3 2023 inniu (27 Deireadh Fómhair 2023.
Tuarascáil do dhaoine gan dídean - Meán Fómhair 2023
Léirítear sa Tuarascáil Mhíosúil maidir le Daoine gan Dídean do Mheán Fómhair 2023 go raibh rochtain ag 12,827 duine aonair ar chóiríocht éigeandála, méadú 136 (1.1%) ar iomlán mhí Lúnasa 2023. Áirítear leis sin méadú 132 dhuine fásta aonair agus 6 theaghlach a bhfuil rochtain acu ar chóiríocht éigeandála le linn na seachtaine comhairimh.
Tuarascáil Ráithiúil ar Dhul Chun Cinn gan Dídean do R3 2023
Léirítear sa tuarascáil, le linn R3 2023, gur cuireadh cosc ar 566 teaghlach ar an iomlán cóiríocht éigeandála a fhágáil agus 713 teaghlach ó dhul isteach i gcóiríocht éigeandála, trí thionóntachtaí a chruthú - méaduithe 4.2% agus 16.3% faoi seach bliain ar bhliain i gcomparáid leis an tréimhse chéanna anuraidh. Tháinig méadú 30.6% ar chosc daoine fásta ar an tréimhse chéanna anuraidh.
Chuidigh scéimeanna na dTionóntaí in Situ le coisc.
Taispeánann an tuarascáil Ráithiúil ar Dhul Chun Cinn freisin líon na dteaghlach nua a chuireann seirbhísí do dhaoine gan dídean i láthair agus an líon daoine a théann isteach i gcóiríocht éigeandála agus a fhágann cóiríocht éigeandála ar bhonn náisiúnta.
Go náisiúnta, tháinig laghdú 8.5% ar chur i láthair teaghlaigh ar R2 2023 (ó 833 go 762). As na 762 teaghlach a chuir i láthair, cuireadh cosc ar 326 (42.8%) de na teaghlaigh sin dul isteach i gcóiríocht éigeandála trí thionóntacht a chruthú. D’fhág 239 teaghlach cóiríocht éigeandála isteach i dtionóntacht sa cheathrú háit, méadú 15.5% ar an 207 teaghlach a d’fhág an easpa dídine i R2 i mbliana.
Léirítear sa Tuarascáil Ráithiúil freisin go bhfuil 46.3% de theaghlaigh aonair a bhfuil cóiríocht éigeandála á fáil acu i gcóiríocht éigeandála le níos lú ná 6 mhí (2,646 as 5,711 teaghlach aonair).
Léirítear sa tuarascáil freisin an dul chun cinn atá déanta maidir leis an bPlean Cur Chun Feidhme Náisiúnta um Thithíocht ar dTús 2022-2026 a chur chun feidhme, ar príomhfhreagairt é chun deireadh a chur le heaspa dídine fhadtéarmach i measc na ndaoine sin a bhfuil riachtanais chasta sláinte agus mheabhairshláinte acu. Soláthraíonn an Clár Tithíochta ar dTús do na daoine is leochailí dár ndaonra gan dídean teach don saol chomh maith le príomhthacaí sláinte agus sóisialta.
Cuireadh tús le 69 dtionóntacht tacaíochta nua san iomlán i R3 2023. Tríd an gclár, tá 945 duine a bhfuil ardtacaíocht ag teastáil uathu, daoine a bhí ina gcodlata amuigh roimhe seo nó ina n-úsáideoirí fadtéarmacha cóiríochta éigeandála, a bhí lonnaithe agus a fuair tacaíocht ina dtithe féin.
Agus é ag trácht ar na tuarascálacha a foilsíodh inniu, dúirt Darragh O’Brien, an tAire Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta:
“Is iad siúd nach bhfuil baile acu fós an tosaíocht is mó ag an Rialtas seo. Tá mo Roinn ag cur maoiniú €242 milliún ar fáil chun seirbhísí gan dídean a sholáthar in 2024 – méadú 12.6% ar leithdháileadh Bhuiséad 2023 agus is léir nach mbeidh aon bhac ar mhaoiniú seirbhísí a bhfuil géarghá leo. Tá sé feicthe againn cheana féin go bhfuil scéim na dTionóntaí in Situ ag cur cosc ar dhaoine a fhaigheann fógra éirí as cóiríocht éigeandála agus táimid ag cur síneadh leis an scéim seo an bhliain seo chugainn chomh maith.
“Mar is féidir linn a fheiceáil inár dtuarascáil i Ráithe 3, tá méadú suntasach tagtha ar líon na ndaoine a coisctear ó dhul isteach i gcóiríocht éigeandála agus tá méadú ag teacht freisin ar líon na ndaoine amach as cóiríocht éigeandála. Cinnteoidh maoiniú don bhliain seo chugainn go mbeidh údaráis áitiúla in ann leanúint de bheith ag soláthar cóiríocht éigeandála agus seirbhísí eile do theaghlaigh atá gan dídean, agus – rud atá ríthábhachtach – go gcuirfear cosc ar níos mó teaghlach atá i mbaol easpa dídine dul isteach i gcóiríocht éigeandála agus go dtacófar leo siúd atá i gcóiríocht éigeandála chun imeacht isteach i dtionóntachtaí slána a luaithe is féidir.
“Mar is féidir linn a fheiceáil ón tuarascáil mhíosúil i mí Mheán Fómhair, ar an drochuair, tá méadú breise tagtha ar líon na ndaoine atá i gcóiríocht éigeandála agus tá na cúiseanna leis sin fós éagsúil agus casta. Tá an rialtas, na húdaráis áitiúla agus iad siúd inár n-earnálacha ENR ag obair le chéile agus ag déanamh gach iarracht an easpa dídine a laghdú. Is féidir linn cuid den obair chrua seo a fheiceáil ag íoc as i dtéarmaí an mhéadaithe shuntasaigh ar chosc a chur ar dhaoine cóiríocht éigeandála a chur isteach agus cabhrú le daoine imeacht.
“Tá cúrsaí an-dúshlánach, áfach, agus is tosaíocht de chuid an Rialtais é dul i ngleic leis an tsaincheist seo. Tá a fhios againn go bhfuil sé ríthábhachtach soláthar tithe nua a mhéadú, go háirithe tithe sóisialta agus inacmhainne, chun dul i ngleic leis an easpa dídine. I bhfigiúirí Phríomh-Oifig Staidrimh a foilsíodh Dé Céadaoin, léirítear gur cuireadh 22,443 teach i gcrích sna chéad naoi mí de 2023, méadú 9 % ar an tréimhse chéanna in 2022 agus an líon is airde críochnaithe a taifeadadh don chéad naoi mí d’aon bhliain ó thosaigh sraith sonraí an Phríomh-Oifig Staidrimh in 2011. Léiríonn figiúirí tosaithe, a d’fhoilsigh mo Roinnse an tseachtain seo caite, gur cuireadh tús le tógáil 23,923 teach nua sa chéad naoi mí de 2023 – méadú 14.3% ar an tréimhse chéanna in 2022. Mar sin, tá a fhios againn go bhfuil an soláthar ag méadú agus táimid ag dul sa treo ceart.
“An bhliain seo caite, sholáthraíomar an líon is mó tithe sóisialta le blianta fada agus seachadadh tithe sóisialta nuathógála níos airde ná riamh ó lár na 1970idí. Bunaithe ar na réamh-mheastacháin agus ar na sonraí atá ar fáil, táimid muiníneach i mbliana go mbeimid níos fearr ná feidhmíocht na bliana seo caite agus go mbeimid in ann leibhéal suntasach eile a sheachadadh. Tá píblíne láidir de níos mó ná 22,600 teach sóisialta ar an láthair nó ag céimeanna éagsúla den dearadh agus den soláthar. Cuideoidh an méid sin go léir le níos mó réitigh tithíochta a chur ar fáil, lena n-áirítear dóibh siúd atá i mbaol easpa dídine.”