Preasráitis
Seolann an tAire Foley agus an tAire O'Gorman 'Straitéis Litearthachta, Uimhearthachta agus Litearthachta Digití na hÉireann 2024 – 2033'
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Inniu sheol an tAire Oideachais, Norma Foley TD, agus an tAire Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige, Roderic O'Gorman TD, Straitéis Litearthachta, Uimhearthachta agus Litearthachta Digití na hÉireann 2024-2033: Gach Foghlaimeoir ó Bhreith go hAosacht Óg agus plean forfheidhmithe tacaíochta cúig bliana
D'fhorbair an Roinn Oideachais agus an Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige an straitéis i gcomhar le Coiste Stiúrtha idirghníomhaireachta.
Dúirt an tAire Foley:
"Inniu seoladh ár straitéis nua litearthachta, uimhearthachta agus litearthachta digití do gach foghlaimeoir ó bhreith go haosacht óga. Ba mhaith linn go mbeadh an tacar scileanna, an t-eolas, na huirlisí a theastaíonn uathu chun rath agus bláthú ina n-aonar agus sa tsochaí ag ár gcuid scoláirí agus ag ár bhfoghlaimeoirí go léir.
Leagann an litearthacht bunchloch do chumarsáid éifeachtach, smaointeoireacht chriticiúil agus tuiscint ar an domhain mórthimpeall orainn. Cuireann an uimhearthacht ar chumas foghlaimeoirí cinntí eolasacha a dhéanamh, cúrsaí airgeadais a bhainistiú agus gnéithe éagsúla den saol laethúil a láimhsiú go muiníneach. Agus i ré dhigiteach an lae inniu, tá an litearthacht dhigiteach chomh fíor-riachtanach céanna i bhfianaise na mífhaisnéise, an dúshaothraithe agus na calaoise ar líne.
Aithnítear sa straitéis seo an tábhacht a bhaineann le comhpháirtíocht chun tuilleadh dul chun cinn a chur chun cinn sa litearthacht, san uimhearthacht agus sa litearthacht dhigiteach. Aithníonn sé go bhfuil gá le comhiarracht ó mhúinteoirí, ó cheannairí scoile, ó fhoghlaimeoirí, ó thuismitheoirí, ó phobail agus ó lucht déanta beartas chun tógáil ar an dul chun cinn atá déanta againn go dtí seo."
Dúirt an tAire O'Gorman:
"Léiríonn an straitéis nua seo na hathruithe iomadúla atá tagtha ar shochaí na hÉireann ó foilsíodh an straitéis dheireanach in 2011. Go háirithe, le deich mbliana anuas tá claochlú tagtha ar sholáthar na Luathfhoghlama agus an Chúraim (LFC). Aithnítear go forleathan anois an tábhacht a bhaineann leis an luath-óige chun bunchlocha scileanna riachtanacha a leagan síos, amhail litearthacht agus uimhearthacht. Tá ról ríthábhachtach ag seirbhísí LFC maidir le tacú le forbairt na luath-óige, rud a chomhlánaíonn ról lárnach na dtuismitheoirí agus na dteaghlach. Leagann an straitéis seo béim láidir ar an dá ról.
Léiríonn an straitéis freisin sochaí na hÉireann atá ag éirí níos éagsúla. Is iomaí páiste in Éirinn a fhásann aníos ag labhairt teangacha éagsúla sa bhaile agus sa chóras oideachais. Léiríonn an straitéis seo na buntáistí iomadúla a bhaineann le plurilingualism hilteangachas do leanaí agus leis an ngá atá lenár seirbhísí LFELC agus scoileanna dul i dtaithí ar an réaltacht seo a léiriú.
Díríonn ceann de cholúin na straitéise ar thacaíochtaí saincheaptha d'fhoghlaimeoirí éagsúla. Aithnítear sa straitéis láidreachtaí, dúshláin agus stíleanna foghlama uathúla foghlaimeoirí éagsúla. Freagraíonn an straitéis don éagsúlacht, cibé acu míchumais a bhaineann go sonrach le litearthacht agus uimhearthacht – amhail disléicse, dioscalcúile agus diosgraife – nó iliomad míchumas eile a d'fhéadfadh dúshlán a thabhairt d'fhorbairt scileanna litearthachta agus uimhearthachta leanaí. Ar an gcaoi chéanna, tá sé mar aidhm ag an straitéis na baic atá roimh leanaí ó chúlraí faoi mhíbhuntáiste a shárú, lena n-áirítear leanaí den Lucht Siúil agus den Phobal Romach."
Tá taighde agus comhairliúchán fairsing bunaithe ar an straitéis, lena n-áirítear tuairimí foghlaimeoirí, tuismitheoirí, foirne luathfhoghlaima agus cúraim (LFC), foirne scoileanna, páirtithe leasmhara LFC agus oideachais, agus baill den phobal.
Áirítear sa phlean forfheidhmithe don straitéis os cionn 100 gníomh chun cur leis an rath a bhí ar an straitéis náisiúnta litearthachta agus uimhearthachta a bhí ann roimhe seo, amhail:
Cuireann an straitéis seo leis an uaillmhian agus leis an méid atá bainte amach ag an sstraitéise Litearthachta, Uimhearthachta agus Litearthachta Digití 2011-2020 agus ag an athbhreithniú eatramhach 2017. Leanann an straitéis nua ar aghaidh leis an aistear chun scileanna litearthachta, uimhearthachta agus litearthachta digití a chothú agus a fheabhsú ó bhreith go haosacht óg chun a chinntiú go bhfuil na scileanna riachtanacha ag gach duine le go n-éireoidh leo i ndomhan atá ag éirí níos casta agus níos idirnasctha.
Is í fís na straitéise ná 'Forbraíonn gach foghlaimeoir, ó bhreith go haosacht óg, na scileanna litearthachta, uimhearthachta agus litearthachta digití is gá chun rath agus bláthú mar dhuine aonair, chun páirt a ghlacadh agus bheith gníomhach mar bhall eiticiúil, gníomhach den tsochaí agus chun saol sásúil agus tairbheach a chaitheamh.'
Cuid lárnach de bhaint amach na físe seo is ea an uaillmhian chun feabhas córasach a chur ar an litearthacht, ar an uimhearthacht agus ar an litearthacht dhigiteach ar fud chontanam an oideachais ón luathfhoghlaim agus cúram go dtí leibhéal na hiar-bhunscoile, agus tacaíochtaí a neartú do na róil chriticiúla atá ag tuismitheoirí agus ag pobail chun tacú le forbairt scileanna litearthachta, uimhearthachta agus litearthachta digití leanaí.
Cuimsíonn na réimsí forbartha agus gníomhaíochta, mar a shainaithnítear sa straitéis, cúig cholún:
Colún 1: Tuismitheoirí agus pobail a chumasú chun tacú le litearthacht, uimhearthacht agus litearthacht dhigiteach na bhfoghlaimeoirí.
Colún 2: Tacú le cleachtas gairmiúil oideoirí luathbhlianta, feighlithe leanaí agus múinteoirí.
Colún 3: Tacú le ceannaireacht sa luathfhoghlaim agus cúram agus sa chóras scoile.
Colún 4: Eispéireas an fhoghlaimeora a fheabhsú trí churaclam, oideolaíocht agus measúnú.
Colún 5: Tacú le foghlaimeoirí éagsúla a n-acmhainneacht a bhaint amach.
Forbraíodh plean cuimsitheach forfheidhmithe cúig bliana a fheidhmíonn mar threoirphlean a athraíonn ár straitéis ina céimeanna inghníomhaithe. Leagtar amach ann na gníomhaíochtaí agus na tionscnaimh shonracha a dhéanfar. Próiseas leanúnach a bheidh ann rath na straitéise a thomhas.
Is féidir teacht ar an Straitéis agus ar an bPlean Forfheidhmithe anseo:
Gealltar i gClár an Rialtais go bhforbrófar straitéis nua don Litearthacht, don Uimhearthacht agus don Litearthacht Dhigiteach. Leanann sé ón gcéad straitéis Litearthachta, Uimhearthachta agus Litearthachta Digití 2011-2020 agus ó athbhreithniú eatramhach 2017 ina bhfuil dul chun cinn suntasach déanta, lena n-áirítear:
Tá forbairt shuntasach tagtha ar thírdhreach an oideachais ó 2011 i leith, bunaithe ar riachtanais shochaíocha, dul chun cinn sa teicneolaíocht, tuiscintí oideolaíocha agus forbairtí beartais gaolmhara ar fud na n-earnálacha luathfhoghlama agus cúraim (LFC) agus na hearnálacha scoile. Léiríonn na hathruithe seo tuiscint níos leithne go gcaithfidh an t-oideachas a bheith inoiriúnaithe, cuimsitheach agus réamhbhreathnaitheach chun daoine aonair a ullmhú do dhomhan atá ag síorathrú.
Seo a leanas cuid de na gníomhaíochtaí eile a leagtar amach sa phlean cur chun feidhme cúig bliana: