Taighde maidir le hOileán Comhroinnte

Tá an tAonad um Oileán Comhroinnte ag cur cláir thaighde chuimsithigh chun cinn chun anailís fianaisebhunaithe ar ardchaighdeán a chur ar fáil thar raon réimsí d'fhonn eolas a dhéanamh do thosaíochtaí beartais an Rialtais agus do phlé poiblí maidir le hoileán comhroinnte a thógáil agus ar chomhdhearcadh i ndáil le todhchaí chomhroinnte.

Is príomhchuspóirí iad naisc shóisialta, eacnamaíocha agus pholaitiúla ar an oileán a neartú agus cuir chuige uile-oileáin a chur chun cinn maidir leis na dúshláin straitéiseacha atá os comhair na hÉireann, Thuaidh agus Theas.

Tá an tAonad um Oileán Comhroinnte ag obair in éineacht le ranna agus gníomhaireachtaí Rialtais i dtaca le tosaíochtaí taighde, agus ag dul i gcomhpháirtíocht le heagraíochtaí chun an clár taighde a chur ar fáil, lena n-áirítear an Institiúid Taighde Eacnamaíochta agus Sóisialta, an Chomhairle Náisiúnta Eacnamaíoch agus Sóisialach agus an Chomhairle um Thaighde in Éirinn.

Is gné thábhachtach é an comhoibriú Thuaidh/Theas agus Thoir/Thiar maidir leis an obair thaighde. Foilseofar torthaí taighde le linn na bliana 2021 agus sna blianta ina dhiaidh sin.

Tá comhpháirtíocht thaighde á cur chun cinn ag aonad um Oileán Comhroinnte leis an Institiúid um Thaighde Eacnamaíochta agus Sóisialta - 'The Economic and Social Opportunities from Increased Cooperation on the Shared Island'.' Táirgeann an clár aschuir taighde a chuireann leis an tuiscint ar na naisc reatha agus na naisc fhéideartha atá ar fud oileán na hÉireann i réimse éagsúla a bhaineann le cúrsaí eacnamaíocha, sóisialta agus comhshaoil.

In 2023, tá an taighde ag déanamh iniúchadh ar shoghluaisteacht mac léinn, cuimsiú inscne sa mhargadh saothair, dearcadh sóisialta agus soláthar tithíochta ar fud oileán na hÉireann. Foilseofar na tuarascálacha deiridh i gcás gach ábhar acu níos déanaí i mbliana.

Soghluaisteacht Mac Léinn in Éirinn agus i dTuaisceart Éireann. Breathnóidh an taighde seo ar an méid gluaisteachta idir Éirinn agus Tuaisceart Éireann a dhéanann mic léinn ag leibhéal an ardoideachais. Bainfidh an staidéar úsáid as sonraí riaracháin, agallaimh cháilíochtúla le páirtithe leasmhara agus comhairliúchán le lucht déanta beartas chun clárú a dhéanamh ar an gcineál patrúin ó thaobh gluaisteachta atá faoi láthair idir Éirinn, Tuaisceart Éireann agus an Bhreatain Mhór. Chun tuilleadh eolais a fháil faoin taighde seo cliceáil anseo.

Dearcthaí Sóisialta ag Athrú? Anailís ar Éirinn, ó Thuaidh agus ó Dheas. Scrúdóidh an taighde seo an t-athrú atá tarlaithe le fiche bliain anuas in Éirinn agus i dTuaisceart Éireann maidir leis an gcaoi a mbraitheann daoine faoi dhaoine eile sa tsochaí, faoin tsochaí trí chéile agus faoina saol amach anseo, sa chomhthéacs go bhfuil athrú suntasach sóisialta agus polaitiúil tagtha ar Éirinn, ó thuaidh agus ó dheas araon. Áirítear leis sin, an laghdú ar an gcráifeachas, caighdeáin mhaireachtála a bheith ag ardú, in ainneoin an neamhionannas a bheith réasúnta ard, comhaontú Aoine an Chéasta agus comhroinnt cumhachta, an Cúlú Eacnamaíochta, na reifrinn a bhí ann le déanaí ar chomhionannas pósta agus ar an nginmhilleadh, agus ardú a bheith ag teacht ar an éagsúlacht eitneach. Agus anailís á déanamh ar thuairimí an dá dhaonra, leagfar béim sa tuarascáil seo ar na cosúlachtaí agus na difríochtaí atá idir an dá dhlínse agus cabhróidh sé le tuiscint níos fearr a fháil ar an dinimic shóisialta in Éirinn, ó Thuaidh agus ó Dheas. Chun tuilleadh eolais a fháil faoin taighde seo cliceáil anseo.

Inscne agus Cuimsiú sa Mhargadh Saothair ar Oileán na hÉireann Breathnóidh an taighde seo ar dháileachán na hoibre a mbíonn íocaíocht as agus an obair chúraim, na cineálacha post a mbíonn mná agus fir fostaithe iontu agus an luach saothair a fhaightear astu mar thosca lárnacha a bhaineann le neamhionannais inscne níos leithne ó thaobh stádas sóisialta, folláine agus bochtaineacht de. Déanfaidh an staidéar seo comparáid idir rochtain a bheith ar obair as a bhfuil íocaíocht le fáil agus a bheith i do chúramóir lánaimseartha, i measc na mban agus na bhfear in Éirinn agus i dTuaisceart Éireann. Chun tuilleadh eolais a fháil faoin taighde seo cliceáil anseo.

Comparáid a dhéanamh idir an Soláthar Tithíochta in Éirinn agus i dTuaisceart Éireann. Breathnóidh an taighde seo ar an soláthar tithíochta atá i margaí tithíochta na Breataine agus na hÉireann. Thar aon ní eile, déanfar measúnú ar na príomhthosca a bhaineann leis an soláthar tithíochta agus an chaoi ar athraigh siad sin ar fud na margaí éagsúla agus déanfar comparáid eatarthu. Chun tuilleadh eolais a fháil faoin taighde seo cliceáil anseo.

Sa dá bhliain roimhe sin, dhírigh an taighde ar an trádáil seirbhísí trasteorann; feabhas a chur ar tharraingteacht na hinfheistíochta dírí ardluacha ar fud oileán na hÉireann; córais chúraim phríomhúil ó Thuaidh agus ó Dheas; ar na córais oideachais agus oiliúna; ar leibhéil na táirgiúlachta ar oileán na hÉireann; na tacaíochtaí atá ann don fhuinneamh in-athnuaite; cúram agus oideachas luathóige ar oileán na hÉireann agus imeascadh imirceach ar oileán na hÉireann.

• Trádáil Trasteorann maidir le Seirbhísí - Is féidir seimineár gréasáin an tseolta a fheiceáil anseo.

• Oileán na hÉireann a dhéanamh níos tarraingtí don Infheistíocht Dhíreach Ardluacha - tá seimineár gréasáin an tseolta anseo.

• Anailís ar na córais cúraim príomhúla in Éirinn agus i dTuaisceart Éireann - tá seimineár gréasáin an tseolta anseo.

• Comparáid idir na córais oideachais agus oiliúna ó Thuaidh agus ó Dheas- Ceachtanna le haghaidh beartais – tá seimineár gréasáin an tseolta anseo.anseo.

• Leibhéil Táirgiúlachta a mhúnlú in Éirinn agus i dTuaisceart Éireann - tá seimineár gréasáin an tseolta anseo.anseo.

• An tairbhe a bhaineann le comhordú uile-oileáin ar bhonneagar fuinnimh agus tacaíochtaí fuinnimh in-athnuaite a ríomh - tá seimineár gréasáin an tseolta anseo.

• Cúram Leanaí agus an luathoideachas in Éirinn ó Thuadh agus ó Dheas - tá seimineár gréasáin an tseolta anseo.anseo.

• Imeascadh na n-Imirceach in Éirinn ó Thuaidh agus ó Dheas - tá físeán ar bhuaicphointí an tseolta ar fáil anseo.

Thug an Chomhairle Náisiúnta Eacnamaíoch agus Shóisialta, ar iarratas ó Roinn an Taoisigh, faoi chlár taighde in 2021 chun tuarascáil chuimsitheach ar shaincheisteanna a bhain leis an Oileán Comhroinnte a chur ar fáil don Rialtas, ar mhaithe le bonn eolais a chur faoin bhforbairt ar Thionscnamh an Oileáin Chomhroinnte mar thosaíocht uile-Rialtais. Seoladh tuarascáil an Oileáin Chomhroinnte: Deis Chomhroinnte i mí Aibreáin 2022. Is féidir an tuarascáil seo a fheiceáil anseo.

Tá 3 chonclúid uileghabhálacha sa tuarascáil:

- Ar an gcéad dul síos, tá tacaíocht an-suntasach ann, go praiticiúil, do chur chuige uile-oileáin i leith na bpríomhdhúshlán a bhaineann leis an eacnamaíocht, le cúrsaí sóisialta, cúrsaí comhshaoil agus an fholláine.

- Ar an dara dul síos, cuireann an t-athrú aeráide agus cailliúint na bithéagsúlachta ardán soiléir práinneach ar fáil le haghaidh gníomhaíocht agus comhoibriú uaillmhianach ar bhonn uile-oileáin.

- Ar an tríú dul síos, is iad na gnéithe atá ag múnlú an chomhoibrithe reatha agus an chomhoibrithe amach anseo ná: clár oibre comhroinnte, acmhainní, cinnteacht agus tacaíocht pholaitiúil, comhleanúnachas ó thaobh reachtaíochta agus rialála de, agus tionscadail chomhoibríocha.

Déantar moltaí sonracha sa tuarascáil maidir le cúig phríomhréimse i dtaca leis an ngeilleagar agus an infheistíocht, beartas sóisialta, an aeráid agus an bhithéagsúlacht, folláine a thomhas agus comhordú a dhéanamh ar shonraí.

Déanfaidh an Rialtas measúnú dearfach ar mholtaí NESC, agus rachaidh sé i gcomhairle le Feidhmeannas Thuaisceart Éireann agus le Rialtas na Ríochta Aontaithe ar mhaithe leis na deiseanna atá aitheanta chun an comhoibriú atá ina bhuntáiste don dá thaobh ar oileán na hÉireann a neartú, agus Comhaontú Aoine an Chéasta mar bhonn agus taca aige.

Is féidir tuilleadh eolais i dtaca le hobair NESC agus na foilseacháin go dtí seo maidir leis an Oileán Comhroinnte a fháil anseo.

An 14 Aibreán 2021, d’eisigh an Chomhairle um Thaighde in Éirinn (IRC), i gcomhpháirtíocht le Roinn an Taoisigh, an chéad ghairm d'iarratais ar thaighde acadúil a bhain le tionscnamh Oileán Comhroinnte an Rialtais.

Bronnadh aon ghradam déag, arbh fhiú €20,000 ar a mhéid gach ceann acu, faoin gclár Fondúireachtaí Nua, agus bhí siad maoinithe ag an aonad um Oileán Comhroinnte i Roinn an Taoisigh.

Cuireadh tús leis na tionscadail i mí na Nollag 2021 agus leanfar de bheith ag foilsiú na dtorthaí go dtí míonna tosaigh 2023.

An 10 Bealtaine 2022, cuireadh tús le gairm nua agus bronnadh ocht ngradam arís le luach uasta €20,000 an ceann. Cuireadh tús leis na tionscadail i mí na Nollag 2022 agus foilseofar a gcuid torthaí i ndeireadh na bliana in 2023.

Cuirfidh na tionscadail a bheidh faofa eolas nó dearcadh nua ar fáil chun bonn eolais a chur faoi chuspóirí agus faoi ghealltanais an Rialtais maidir le Tionscnamh an Oileáin Chomhroinnte agus beidh comhoibriú Thuaidh/Theas, Thoir/Thiar i gceist nó comhoibriú idirnáisiúnta más ábhartha.

Is féidir na sonraí ar fad faoi thionscadail taighde 2021 agus 2022 a fháil anseo.

Tá an t-aonad um Oileán Comhroinnte tar éis dul i gcomhpháirtíocht leis an mBuanchomhdháil ar Oideachas Múinteoirí, Thuaidh agus Theas (SCoTENS), maidir le gairm ar thaighde a dhéanfar le linn 2021-2023.

Tá comhpháirtíocht taighde Oileán Comhroinnte SCoTENS ag maoiniú cúig thionscadal ar oideachas múinteoirí, thar dhá réimse:

- Gnóthachtáil oideachais a fheabhsú: taithí agus foghlaim a bheith á roinnt ar oileán comhroinnte.

- Conas a mhúinimid: ag aithint, ag tuiscint agus ag foghlaim le daoine eile agus ó dhaoine eile ar oileán comhroinnte.

Cabhróidh an taighde le tuiscint níos fearr a chothú agus cuirfidh sé bonn eolais faoin smaointeoireacht mar a bhaineann leis an bhforbairt ghairmiúil agus leis an bhforbairt beartais ar bhonn oileán comhroinnte.

Foilsíodh an chéad dá thionscadal, dul i ngleic le tearcghnóthachtáil oideachais, agus SHARED i mí Dheireadh Fómhair 2022. Cuireadh tús le trí thionscadal bhreise, a fheabhsóidh an comhbhá sna pobail tríd an oideachas, i mí Aibreáin 2022 agus foilseofar tuarascálacha i ndeireadh na bliana 2023. Is féidir léamh faoi na trí thionscadal seo anseo.

Choimisiúnaigh an t-aonad um Oileán Comhroinnte taighde scóipe neamhspleách leis an Ollamh Deirdre Heenan ar comhoibriú ar chúram sláinte ar bhonn uile-oileáin, plépháipéar don Idirphlé ar chúrsaí Sláinte de chuid an Oileáin Chomhroinnte, Item was unpublished or removed a tionóladh ar an 8 Iúil 2021.

D'oscail an Oifig Pleanála Éigeandála, i gcomhpháirtíocht leis an Aonad um Oileán Comhroinnte, gairm ar iarratais chun imscrúdú a dhéanamh ar 'Rioscaí uile-oileáin sa slabhra soláthair i réimse na monaraíochta agus an dáilte bia' agus 'Teachtaireachtaí Sábháilteachta Poiblí do Phobail ar an Teorainn'. Ní bheidh an spriocdháta d'aighneachtaí níos déanaí ná 12.00 Dé hAoine, 3 Feabhra 2023. Cliceáil anseo chun tuilleadh eolais a fháil.

Déanfar tuilleadh oibre a choimisiúnú mar chuid de chlár taighde Oileán Comhroinnte agus beidh an t-eolas is deireanaí ar fáil anseo.

Oileán Comhroinnte